چرا فرهنگ سازمانی مهم است؟

کارآفرینان معمولا قبل از اینکه استارت آپ شان را وارد بازار کنند، کمی درباره فرهنگ سازمانی فکر می کنند. اگرچه اغلب اوقات این مدل تعاملات راه به جایی نمی برد، اما معمای فرهنگ سازمانی تا همیشه در ذهن کارآفرینان باقی می ماند. انگار که این مفهوم یک استراتژی رازآلود است که هیچ کس معنای درستش را نمی داند. 

اگر بخواهیم شاخ و برگ های فراوانی که پیرامون فرهنگ سازمانی رشد کرده را کنار بزنیم، در ساده ترین شکل این مفهوم بر روی تک تک اقدامات اعضای شرکت تاثیر دارد. اجازه دهید منظورمان را با یک مثال دقیق بیان کنیم. معلمی را در نظر بگیرید که حسابی روی ساعت حضور دانش آموزان سر کلاس حساس است. احتمالا معلم قصه ما خیلی زود روی دانش آموزها اثر گذاشته و آنها را کاملا منضبط بار می آورد. از طرف دیگر معلمی که روی کار گروهی بچه ها زوم می کند، دیر یا زود افرادی کاملا آماده برای کار تیمی تحویل جامعه خواهد داد. 

ما در این مقاله قصد داریم نگاهی بی طرفانه به فرهنگ سازمانی داشته باشیم. اگر واقعا این مفهوم برای فعالیت کسب و کارها حیاتی است، باید نشانه های این امر به راحتی در دسترس باشد. پس با ما همراه باشید تا یک دادگاه کاملا عادلانه برای فرهنگ سازمانی برگزار کنیم؛ آن هم با چاشنی بررسی مزایای آن!

مطلب مرتبط: توسعه فرهنگ سازمانی: راهنمایی گام به گام

فرهنگ سازمانی چیست؟

ما در روزنامه فرصت امروز عادت داریم قبل از اینکه سراغ اصل مطلب برویم، تکلیف مان را با مفاهیم اساسی روشن کنیم. از آنجایی که بحث امروزمان درباره فرهنگ سازمانی است، باید قبل از اینکه بی گدار به آب بزنیم، کمی درباره مفهوم اساسی آن با همدیگر گپ زده و مسئله را روشن کنیم. 

فرهنگ سازمانی در ساده ترین شکلش به مجموعه ای از ارزش ها، انتظارات و اقداماتی اشاره دارد که راهنمای عمل تمام اعضای شرکت است. امیدوارم این توضیح نظری خیلی گیج تان نکرده باشد؛ چراکه ماجرا خیلی ساده تر از این حرف هاست. برندی مثل هول فودز (Whole Foods) را در نظر بگیرید؛ از آنجایی که این خرده‏ فروشی فقط محصولات ارگانیک تحویل مشتریان می دهد، عملکرد شفاف مهمترین بخش فرهنگ سازمانی اش محسوب می شود. این امر به آنها کمک می کند نه تنها از نظر درون شرکتی، بلکه حتی از نقطه نظر تعامل با مشتریان نیز همیشه مجموعه ای کاملا روراست به نظر برسند. 

یادتان باشد، فرهنگ نه یک شبه، بلکه در طول زمان شکل می گیرد. درست به همین خاطر برخی از کسب و کارها برای اثرگذاری بر روی مشتریان دائما با مشکل رو به رو هستند؛ چراکه کارآفرینان معمولا با عجله دنبال سرهم بندی فرهنک سازمانی هستند. در حالی که عملا چنین امری امکان پذیر نیست. پس یک لطفی به خودتان کرده و هر فکر و خیالی درباره طراحی یک شبه فرهنگ سازمانی را همین حالا دور بریزید.

چرا فرهنگ سازمانی مهم است؟

شما الان معنای دقیق فرهنگ سازمانی را بلد شده و تازه اول راه هستید. خب پیش خودتان که فکر نکرده اید یادگیری یک تعریف ساده از فرهنگ سازمانی همه مشکلات تان را حل می کند؟ ما در ادامه قصد داریم برخی از مزایای فرهنگ سازمانی برای کسب و کارها را مرور کنیم. اینطوری شما دلایل بیشتری برای تأمل درباره این مفهوم و طراحی اش در کسب و کارتان خواهید داشت. 

وضعیت کنونی شما مثل فوتبالیستی است که سرمربی اش کلی درباره پست تازه اش تعریف کرده، اما هنوز یک کلمه هم از اهمیت و نقش این پست تازه در ساختار تیم حرفی نزده است. خب با ما همراه باشید تا ته توی ماجرا را دربیاوریم.

مزیت اول: شکل دهی به هویت شرکت

شما دوست دارید برندتان چطوری در بین مشتریان شناخته شود؟ گاهی اوقات کارآفرینان برای اثرگذاری بر روی مخاطب هدف مسیرهای مارپیچی را طی می کنند. به طوری که آخر سر علاوه بر تحمل سختی های فراوان، به هدف دلخواه شان هم نمی رسند. درست در چنین وضعیتی فرهنگ سازمانی مثل دوستی وفادار کنارتان است تا اوضاع را تغییر دهد. 

اولین نکته ای که باید در این بخش به آن توجه کنید، تفاوت میان هویت برند از نظر درونی و بیرونی است. به زبان خودمانی، درک مشتریان از هویت یک برند با درک کارمندان همان شرکت فرق دارد. اگر قرار باشد به کمک ابزارهای بازاریابی یا تبلیغات این تمایز را شکل دهید، شاید کمی روی مشتریان اثر بگذارید اما در تعامل با کارمندان تیرتان به سنگ خواهد خورد. 

کارآفرینان معمولا دوست دارند تصویر ایده آلی از کسب و کارشان تحویل دیگران دهند. اگر شما هم به چنین بحثی علاقه دارید، فرهنگ سازمانی بدون هیچ گونه دردسری ماموریت موردنظر را برای تان انجام خواهد داد. به طوری که بعد از گذشت چند ماه مشتریان درک مورد انتظارتان از برند را پیدا خواهند کرد. 

مطلب مرتبط: ایجاد فرهنگ سازمانی با چاشنی تقویت روحیه کارمندان

شاید فکر کنید هویت برند امری است که کارآفرینان صفر تا صدش را خودشان شکل می دهند. در این صورت باید کمی ناامیدتان کنیم. هویت برند بیشتر از اینکه کاردستی من و شما باشد، به نحوه مدیریت یا حضور یک برند در بازار اشاره دارد. فرهنگ سازمانی در این میان با شکل‎دهی به حضور برند در بازار به توسعه هویت برند کمک می کند.

مزیت دوم: جان بخشیدن به ارزش های برند

این روزها اغلب برندها خودشان را طرفدار محیط زیست، کاهش آلودگی یا کمک به کودکان کار عنوان می کنند. شما را نمی دانم، ولی من که همیشه با عینک بدبینی به چنین ادعاهایی نگاه می کنم. خب اگر قرار بود این همه برند طرفدار ارزش های بالا باشند، پس چرا مشکلات موردنظر هر روز وخیم تر می شود؟

این روزها مشتریان خیلی زرنگ تر از آن هستند که گول حرف های بی سر و ته کارآفرینان را بخورند. به همین خاطر در بازار نیاز به اثبات ادعاها یا دست کم نمایش تلاش برای تحقق شان به خوبی حس می شود. اگر دقت کرده باشید، خیلی از کارآفرینان دائما دوربین به دست دنبال اثبات ادعاهای مختلف شان هستند. در این مسیر هم از هر راهکاری برای اثرگذاری بهتر بر روی مشتریان استفاده می کنند. 

ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم فرهنگ سازمانی در واقع ارزش های یک برند را در متن زندگی نشان می دهد. اگر شما به حفاظت از محیط زیست باور دارید، باید نشانه ای از این اعتقاد در فعالیت برندتان به چشم بخورد. فرهنگ سازمانی با جهت دهی به فعالیت های کل شرکت امکان نمایش چنین ارزشی را فراهم می کند. به طوری که در مدت زمانی کوتاه کسب و کارتان به خوبی در چشم مشتریان با ویژگی های دلخواه تان جای می گیرد. 

به عنوان یک جمع بندی در این بخش باید بگوییم فرهنگ سازمانی به شما برای جان بخشیدن به ارزش های کسب و کارتان کمک می کند. اگر شما هم در شرکت با چالش «بی توجهی اعضا به ارزش های برند» رو به رو هستید، توسعه یک فرهنگ سازمانی قوی مشکلات تان را یکی پس از دیگری ناپدید خواهد کرد. طوری که دست آخر خودتان هم باورتان نشود!

مزیت سوم: تبدیل مشتریان به سفیر برند

چرا بعضی از مشتریان طرفدار پر و پاقرص برخی از برندها هستند؟ مثلا اپل را در نظر بگیرید؛ گوشی های این برند نه تنها قیمت بسیار بیشتری در مقایسه با نمونه های اندرویدی دارد، بلکه در برخی از موارد باگ های عجیبی هم می خورد. با این حساب طرفداری بی چون و چرای این دسته از مشتریان از اپل جای تعجب دارد. البته اگر با کاربردهای فرهنگ سازمانی آشنا باشید، دیگر این مسئله برای تان تعجب آور نخواهد بود. 

یکی از چالش هایی که بازاریاب ها معمولا با آن دست و پنجه نرم می کنند، ناتوانی برای متقاعدسازی مخاطب هدف است. انگار که هرچه بازاریاب ها بیشتر تلاش شان را بکنند، مشتریان بیشتر از دست شان قسر در می روند. این امر در نهایت به جاهای باریک ختم شده و دور باطلی از هزینه های بازاریابی بدون حتی یک درصد نتیجه مثبت را به همراه خواهد داشت. 

فرهنگ سازمانی به کارآفرینان کمک می کند مشتریان را در مرکز کسب و کارشان قرار دهند. باور کنید یا نه، این روزها مشتریان بیشتر از اینکه دنبال محصولات ارزان یا باکیفیت باشند، از جلب توجه کسب و کارها لذت می برند. با این حساب برندهایی که به خوبی این نکته را در کانون توجه قرار دهند، برنده های همیشگی بازار خواهند بود.

ماموریت احتمالی شما در این بخش مثل روز روشن است. کافی است در توسعه فرهنگ سازمانی به نقش مشتریان در کسب و کارتان توجه کنید. قول می دهم به محض اینکه مشتریان متوجه توجه شما به اوضاع کسب و کارشان شوند، دیگر هیچ مشکلی از نظر تعامل با آنها پیش روی تان نباشد. به علاوه، آنها خیلی زود تبدیل به سفیران برندتان خواهند شد. ماجرا تازه جالب شد، نه؟

مطلب مرتبط: ضرورت توسعه فرهنگ سازمانی در شرایط دورکاری

مزیت چهارم: همکاری با بهترین کارمندان دنیا!

هیچ مدیری در دنیا نیست که عاشق کار با کارمندان درجه یک نباشد؛ چراکه همکاری با این دسته از افراد همیشه ماجراجویی در بازار را لذت بخش می کند. البته در این مسیر مشکلات زیادی پیش پای مدیران قرار دارد. اگر برای یک لحظه هم خودتان را به جای کارمندانی با رزومه کاری قوی بگذارید، به خوبی متوجه جذابیت همکاری با برندهای بزرگ می شوید. بنابراین طبیعتا نباید جایی برای کسب و کارهای کوچک یا نوپا باقی بماند. البته مگر اینکه پای فرهنگ سازمانی قوی وسط باشد. 

اگر شما هم فکر می کنید در رقابت با برندهای بزرگ بازار مشکلات زیادی خواهید داشت، فکرتان کاملا درست است. در چنین نبرد مهمی بهره مندی از نیروی کار حرفه ای مزیت چشمگیری خواهد بود. از آنجایی که اغلب کسب و کارها توانایی ارائه پیشنهادهای مالی وسوسه کننده به کارمندان را ندارند، فرهنگ سازمانی به عنوان یک عنصر مهم نقش مهمی در جلب نظر مخاطب تان خواهد داشت. به طوری که بعد از مدتی کوتاه نه تنها با بهترین کارمندان دنیا همکاری خواهید داشت، بلکه تبدیل به رقیبی همه فن حریف برای سایر برندها نیز خواهید شد. 

روی دیگر سکه فرهنگ سازمانی قوی به برندها برای حفظ نیروی کارشان کمک می کند. اگرچه استخدام کارمندان درجه یک اولویت مهمی محسوب می شود اما همیشه اوضاع اینطوری نیست. چه بسا کسب و کارهای کوچک در طول زمان کارمندان ماهری را تربیت کنند. در چنین شرایطی احتمال اینکه یک برند بزرگ با پیشنهادی وسوسه کننده خیلی زود سراغ مشتریان موردنظر بیاید، بی نهایت زیاد است. نتیجه هم معمولا از دست دادن بهترین نیروی کار شرکت در عرض چند سال است. 

فرهنگ سازمانی قوی به کسب و کارها برای حفظ نیروی کارشان کمک می کند. به طوری که حتی پیشنهادهای بی نهایت وسوسه برانگیز هم نقشی در جلب نظر مشتریان نخواهد داشت. یادتان باشد، این روزها خیلی از برندها برای حفظ نیروی کارشان با مشکلات اساسی رو به رو هستند. در چنین شرایطی استفاده از راهکاری که هزینه زیادی هم روی دست کارآفرینان نمی گذارد، ایده بی نهایت جذابی خواهد بود. این ایده چیزی نیست به غیر از یک فرهنگ سازمانی مناسب.

مزیت پنجم: تبدیل اعضای شرکت به تیمی هماهنگ

تیم فوتبالی را در نظر بگیرید که بدون حتی یک اردوی درست و حسابی فصل را شروع کرده است. بی شک تیم قصه ما خیلی زود تبدیل به حریفی دست و پا بسته برای رقبا خواهد شد. به طوری که مدعیان اصلی قهرمانی جلوی تیم قصه مان تفاضل گل شان را بیشتر و بیشتر می کنند. این شرایط برای برندهایی که در بازار با مشکلات زیادی برای کار تیمی رو به رو هستند هم مصداق دارد. خب اگر قرار بود همه شرکت ها هماهنگی بالایی داشته باشند، آن وقت شکست دیگر معنایی نداشت. 

ما در روزنامه فرصت امروز کار تیمی را پدیده ای طبیعی نمی دانیم. در عوض کسب و کارها برای موفقیت در این زمینه باید حسابی تمرین کنند. وقتی هم پای تمرین وسط باشد هیچ چیز به اندازه یک فرهنگ سازمانی به درد آدم نمی خورد. 

شاید فکر کنید صحبت از فرهنگ سازمانی، آن هم در جایی که مفهوم اصلی مورد بحث بر مدار کار تیمی جریان دارد، امر خیلی عجیبی باشد. در این صورت باید کمی بیشتر درباره منظورمان توضیح دهیم. کسب و کارهایی که در فرهنگ سازمانی بر روی ارزش هایی نظیر همکاری، کمک به یکدیگر و عملکرد شفاف تاکید دارند، معمولا مسیر ساده تری برای ایجاد یک تیم هماهنگ در شرکت شان خواهند داشت. به طوری که بعد از گذشت چند هفته تاثیر این روند بر روی کارشان به خوبی نمایان خواهد شد. 

مزیت ششم: افزایش رضایت کارمندان

چه کسی دوست دارد در یک شرکت معمولی کار کند؟ اشتباه نکنید، سوال مان را اشتباه نخواندید، بلکه منظور ما کاملا روشن است. همه مردم دوست دارند روزی در یک برند مطرح و حسابی محبوب کار کنند. درست به همین خاطر برندهایی مثل گوگل حتی اگر به کارمندان شان حقوق ندهند هم باز شانس زیادی برای جذب بهترین نیروهای کار خواهند داشت. 

وقتی کارمندان از فعالیت در یک شرکت راضی باشند، دیگر دلیلی برای مخالفت با ادامه کار در بازار نخواهند دید. این امر نه تنها بر روی ذهنیت شان از دنیای کسب و کار تاثیر مثبت دارد، بلکه کیفیت کاری شان را هم ارتقا می دهد. خب مگر یک مدیر به غیر از کارمندانی همیشه راضی با راندمان بالا چه چیز دیگری برای موفقیت لازم دارد؟

فرهنگ سازمانی درک و نگاه کارمندان نسبت به محیط پیرامون شان را شکل می دهد. متاسفانه خیلی از کارآفرینان هنوز هم که هنوز است به این نکته کلیدی توجه نشان نمی دهند. درست به همین خاطر همیشه در عمل با مشکلات عمیقی رو به رو می شوند. اگر از ما می شنوید، هر استارت آپ حتی قبل از اینکه جلسات استخدامی برگزار کند باید فکری به حال فرهنگ سازمانی اش کند؛ چراکه در بلندمدت همین المان میزان رضایت کارمندان از موقعیت شان را تعیین خواهد کرد. 

مطلب مرتبط: جایگاه فرهنگ سازمانی در کسب و کار برندهای بزرگ

سخن پایانی

فرهنگ سازمانی مفهومی تازه در دنیای کسب و کار نیست. با این حال همیشه مورد بی مهری اهالی کسب و کار قرار گرفته است. حالا شما همه دلایل لازم برای توجه بیشتر به فرهنگ سازمانی را در دست دارید. 

من و همکارانم در روزنامه فرصت امروز امیدواریم نکات مورد بحث در این مقاله نگاه شما به مفهوم فرهنگ سازمانی را کمی عوض کرده باشد. تا یادمان نرفته بگوییم کارشناس های ما مثل همیشه آماده کمک به شما هستند. پس اگر فکر طراحی فرهنگ سازمانی به سرتان زد، روی ما حساب کنید.

منابع:

https://blog.jostle.me

https://www.entrepreneur.com