شهری کوچک در چین، واقع در استان ژجیانگ، آنقدر کوچک که جایی برای حضور در نقشههای جهانی نداشته و بسیاری از مردم دنیا نام آن را نیز نشنیدهاند، در عرض کمتر از چند دهه تبدیل به یکی از بزرگترین مناطق اقتصادی جهان میشود و میتواند بازار تجارت دکمه و زیپ جهانی را تحت سلطه خود درآورد. یکی از مهمترین محصولات کاربردی که سالهای زیادی با بشر همراه بوده، دکمه است. از روزگاری که پوشاک بهعنوان یک نشانه فرهنگی و تمدنی در بین انسانها به رسمیت شناخته شد، ابزارآلات متفاوتی را نیز به همراه خود آورد؛ ابزارآلاتی که امروزه به شکل دکمه، زیپ، بند و... وجود دارند.
در واقع امروزه در کنار صنعت پوشاک جهانی، میتوان از صنایع خردتری مانند دکمه و زیپ نیز سخن گفت که پا به پای این صنعت در حال رشد هستند و طبق گفته تولیدکنندگان آنها تا زمانی که پوشاک وجود داشته باشد، حضور این محصولات کوچک نیز اجتنابناپذیر است. وفور کارخانههای دکمه در سراسر جهان، حاکی از همین است که دکمه بهعنوان یک محصول کوچک، کاربردی بسیار وسیع در سطح جهان داشته و کاربران متفاوتی از همه گروههای سنی دارد. انسان در هر سن و موقعیتی که باشد، به این ابزار کوچک کاربردی نیازمند است، لذا این صنعت آینده درخشان و روبهرشدی خواهد داشت و یکی از بزرگترین بازارهای اقتصادی جهان را رقم خواهد زد.
دکمه بهعنوان یکی از کاربردیترین محصولات دنیای امروز، نقشی مهم در اقتصاد جهانی ایفا میکند و تولیدکنندگان زیادی در سطح جهان به این صنعت اشتغال دارند، اما هیچکدام از آنها موقعیت شهر کیائوتو (مرکز دکمه جهان) را ندارند؛ شهری کوچک در چین که بازار دکمه جهان را تحت سیطره خود دارد. در سال 1980 سه برادر در این شهر خاکی و گمنام شروع به تولید دکمه میکنند و در عرض کمتر از 30 سال نام تجاری این شهر به پایتخت دکمه جهان تغییر میکند.
تبدیل این شهر در مدتی کوتاه از یک دهکده کشاورزی به یک قطب تولیدی بزرگ، نمونه کوچکی است از آنچه در سالهای اخیر در اقتصاد چین اتفاق افتاده است. کیائوتو با وجود داشتن صدها کارخانه دکمهسازی، بیش از 60درصد از دکمههای جهان را تولید میکند. تنها کارخانه مایلیفیا در این شهر، روزانه 2 تا 3میلیون دکمه تولید میکند. در حال حاضر با وجود 550 کارخانه تولید دکمه در شهر دکمه چین، در مرکز خرید این شهر، 550 مغازه دکمهفروشی وجود دارد.
تولیدکنندگان این صنعت، با روی آوری به تکنولوژیهای جدید و معرفی سیستمهای کامپیوتری، سعی در بهروزآوری و پیشرفت هر چه بیشتر صنعت این شهر دارند. کیائوتو از سال 2006 بهعنوان «پایتخت دکمه جهان» شناخته شده است و تولید 60درصد از دکمه لباس، در سطح جهان را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این 80درصد از تولیدات زیپ جهان نیز از این شهر است. کیائوتو هر ساله با تولید 15میلیارد دکمه و 200میلیون متر زیپ، مرکز تجارت دکمه جهان محسوب میشود.
بازار مصرف تولیدات دکمه و زیپ این شهر یک بازار بینالمللی است، بهطوریکه طبق برآورد تحلیلگران، از هر پنج دکمه تولید شده در جهان، سه دکمه در کیائوتو تولید شده است و با حمل روزانه چیزی بیش از دومیلیون زیپ توسط کشتیهای تجاری، 80درصد از سهم بازار بینالمللی این محصول را به خود اختصاص داده است.
***
گردش مالی بینالمللی
توسعه اقتصادی تولید دکمه از اواسط قرن هجدهم به نوعی با دنیای مد گره خورده و تا امروز به نوعی همراستا با دنیای فشن یا همان مد خودمانی رونق گرفته و آمارهای اقتصادی هیجان انگیزی را در این زمینه به نمایشگذاشته است. به صورتی که اگر به اقتصاد تولید دکمه در سطح بینالملل توجه داشته باشیم میبینیم که گردش مالی نزدیک به 200میلیارد دلاری در آن کاملا مشهود است و کشور چین بهعنوان برترین تولیدکننده رقمی معادل 100میلیارد دلار از گردش مالی این صنعت را به خود اختصاص داده است.
حال اگر از نام چین در این صنعت رنگارنگ بگذریم، دیگر تولیدکنندگان بنام در صنعت تولید دکمه را میتوانند در هندوستان یافت، جایی که اگرچه پوشش ملی آنها فارغ از هرگونه دکمه است؛ اما تجارتی نزدیک به 75میلیاردی از تولید دکمه ایجاد کرده است.
از سوی دیگر، اگرچه ایران از گذشتههای دور بهعنوان یکی از کشورهای پیشگام در صنعت نساجی و تولید پوشاک بوده، اما در این زمینه یعنی صنعت تولید دکمه همچنان ناشناخته باقی مانده و تنها کمتر از تعداد انگشتان دستمان تولیدکننده داخلی داریم که با گردش مالی بسیار اندک در حال کار هستند، در حالی که تمام امکانات و منابع اولیه را در اختیار داریم.