تولید و فروش محتوا

در کسب‌و‌کارهای اینترنتی مثل هر حوزه‌ دیگری مدل‌های کسب‌و‌کار سنتی هم وجود دارند که در نگاه اول بدیهی به‌نظر می‌رسند. مدل‌های کسب‌و‌کاری که معمولا به آنها نگاهی افراطی و تفریطی وجود دارد؛ از یک سو بعضی فکر می‌کنند که کار خیلی ساده است و به‌راحتی موفق می‌شوند و در مقابل برخی هم فکر می‌کنند که نخیر، اینقدر ساده و بدیهی است که به ذهن همه‌ افراد می‌رسد و نمی‌شود از آنها درآمد قابل توجهی به دست آورد! اما در واقعیت وقتی به عمق ماجرا وارد شویم، می‌بینیم که ماجرا نه آنقدرها ساده است و نه اینقدرها پیچیده. اصل قصه از این قرار است که مدل‌های سنتی و بدیهی کسب‌و‌کار هم می‌توانند در همان حالت سنتی‌شان موفق باشند و هم می‌توانند با خلاقیت و به‌روزرسانی موفقیت‌های بیشتری را رقم بزنند. بدیهی است که در این‌گونه مدل‌ها بخش پیشنهاد ارزش، کلیدی‌ترین نقش را ایفا می‌کند؛ اینکه چه ارزشی برای مشتری بیافرینیم که او حاضر باشد بابتش دست به‌جیب شود. در مدل‌های کسب‌و‌کار سنتی در محیط اینترنت، مشکل اصلی در این است که مشتری تقریبا با تمامی آن چیزی که می‌خواهیم در اختیار او بگذاریم و تکنیک‌های فروش آنها آشناست و در نتیجه متقاعدکردن او در مورد اینکه ما برای او کار بیشتری نسبت به کسب‌و‌کارهای مشابه و رقیب‌مان انجام می‌دهیم کار بسیار مشکل‌تری است. اما اگر بتوانیم ارزش افزوده‌ متفاوتی را برای مشتری خلق کنیم و او را در این مورد توجیه و راضی کنیم، کسب درآمدهای بسیار بالا از کسب‌و‌کارهای سنتی اینترنتی کاملا شدنی است.
با این مقدمه به‌سراغ یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین مدل‌های کسب‌و‌کارهای اینترنتی می‌رویم: آموزش الکترونیک! این مدل کسب‌و‌کار ریشه در دنیای آفلاین و قرن‌ها پیش دارد. از زمانی که خط و نوشتار پدید آمد، آموزش مبتنی‌بر محتوا هم وجود داشته است. پدیدآمدن روش‌های جدید و رسانه‌های نو، تنها شکل آموزش و محتوا را تغییر می‌دهد و نخ اصلی ماجرا - یا به‌عبارت بهتر پیشنهاد ارزش این مدل کسب‌و‌کار - یعنی مصرف محتوا برای یادگیری همچنان همان است که در زمان مصر و یونان و ایران باستان بود! پس چه چیزی این مدل کسب‌و‌کار را همچنان جذاب نگاه داشته است؟ به‌نظر می‌رسد کانال‌های ارتباطی جدید عرضه‌ محتوا سه پیشنهاد ارزش جدید به مدل کسب‌و‌کار آموزش اضافه می‌کنند که برای هر دو طرف تولیدکننده (استاد) و مصرف‌کننده (دانشجو) معنادار است:

1- سادگیتولید و عرضه‌ محتوا:در بستر اینترنت هر کسی می‌تواند به ‌سادگی محتوای آموزشی مورد نظر خود را تولید و عرضه کند. برای این کار شما تنها به یک وبلاگ روی یک پلت‌فرم وبلاگ‌نویسی رایگان یا حداکثر یک سایت ساده نیاز دارید!
2- حذف واسطه میان تولیدکننده و مصرف‌کننده: پیش از اختراع اینترنت شما برای عرضه‌ محتوای آموزشی خود مجبور بودید به‌گونه‌ای وارد حلقه‌ تنگ تولید کتاب، مطبوعات و آموزشگاه‌ها بشوید که معمولا کار سختی است و وقتی فردی ناشناخته باشید یا زمانی که محتوای آموزشی شما جدید و نوآورانه باشد و افراد نوآور با کیفیت متمایز آن را درک نکنند، کار بسیار سختی است! در محیط اینترنت شما نیازی به هیچ‌ واسطه‌ای ندارید؛ می‌توانید آموزشگاه، انتشارات و رسانه‌ تبلیغاتی شخصی خودتان را داشته باشید.
۳- تنوع مدیوم و ساختاری محتوا:  در آموزش سنتی غیراینترنتی در اغلب موارد محتوای‌ آموزشی صرفا می‌تواند در یک مدیوم یا ساختار مشخص (مثل متن، تصویر و صوت) عرضه شود، اما در محیط اینترنت این محدودیت تا حدود زیادی کاهش می‌یابد و در نتیجه شما می‌توانید از انواع مدیوم‌ها و ابزارهای عرضه‌ محتوای آموزشی در کنار یکدیگر استفاده کنید. عینا همین سه ارزش مشتری کسب‌و‌کارهای آموزشی اینترنتی را می‌توان در کانال‌های جدیدتر عرضه‌‌ محتوای دیجیتال - مثل بستر تلفن همراه و اپلیکیشن - نیز مشاهده کرد. (حتی شاید بتوان سرعت دسترسی به محتوا را نیز به پیشنهادهای ارزش مذکور افزود).مدل کسب‌و‌کار آموزش از آنجایی که همه‌ ما در طول سالیان عمر تحصیلی و شغلی‌مان به‌شدت با آن در ارتباط مستقیم بوده‌ایم، به‌اندازه‌ کافی شناخته شده و ملموس است، اما لازم است در اینجا به چند نکته‌ کلیدی در زمینه‌ این مدل کسب‌و‌کار اشاره شود که خاص کسب‌و‌کارهای آموزشی مبتنی بر امکانات اینترنتی است. در واقع برای راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار آموزشی اینترنتی شما باید چند سوال کلیدی را پیش از هر اقدامی از خودتان بپرسید:
- قرار است چه محتوای آموزشی تولید ‌شود؟
- این محتوای آموزشی را برای چه مخاطبی تولید می‌کنید؟
- مدیوم یا مدیوم‌های عرضه‌ محتوا (متن، تصویر، ویدئو، صوت و...) به مخاطب چیست؟
- روش عرضه محتوا (از طریق وبلاگ، وب‌سایت شخصی، استفاده از پلت‌فرم‌های آموزش اینترنتی دیگران، فروش فایل‌ها یا سی‌دی و دی‌وی‌دی آموزشی روی اینترنت برای آموزش آفلاین و...) به مخاطب چیست؟
- با چه روشی از مشتری پول دریافت می‌کنیم؟
هر کدام از این سوالات پاسخ‌های متنوعی دارند  و دنیایی از گزینه‌ها و سناریوهای گوناگون را در طراحی مدل کسب‌و‌کار آموزش اینترنتی پیش روی ما می‌گذارد. توجه کنید که تولید محتوای آموزشی تنها برای فضای آنلاین نیست و شما این محتوا را می‌توانید از طریق انواع و اقسام کانال‌های عرضه‌ محتوا به‌فروش برسانید. به‌عنوان مثال یک مدل کسب‌و‌کار تولید محتوای آموزشی می‌تواند این باشد: محتوا: مهارت‌های تخصصی یک رشته‌ مهندسی مثلا مهندسی مکانیک؛ برای مهندسان جوان تازه فارغ‌التحصیل یا مهندسان در حال فعالیت و نیازمند بازآموزی؛ مدیوم: مولتی‌مدیا (ترکیب متن، صدا و تصویر)، روش عرضه: وبینار اینترنتی روی وب‌سایت شخصی، روش کسب درآمد: پرداخت هزینه‌ ثبت‌نام دوره.
مثال بالا یک مدل کسب‌و‌کار واقعی اینترنتی تولید محتوای آموزشی است که این روزها در فاصله‌ کمتر از یک‌سال از راه‌اندازی، درآمد نسبتا مناسبی هم دارد. هدف‌ از بررسی این مثال این بود که به شما روش تحلیل و طراحی مدل کسب‌و‌کار آموزش را آموزش دهیم. به‌همین شکل می‌توان حدس زد برای آموزش اینترنتی مدل‌های کسب‌و‌کار بسیار متنوع و جذاب دیگری نیز وجود دارند که کشف و طراحی آنها را به‌عنوان تمرین برعهده‌ خودتان می‌گذاریم.
در پایان باید تاکید کنیم که در تصمیم‌گیری برای طراحی و راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار آموزش اینترنتی نباید از یک جنبه‌ تاثیرگذار بسیار مهم دیگر این کسب‌و‌کار هم غافل شوید؛ مدل کسب‌و‌کار آموزش یکی از بهترین ابزارهای برندسازی شخصی است. شما می‌توانید با تولید محتوای آموزشی ارزشمند (و ترجیحا رایگان) و عرضه‌ آن از طریق کانال‌های مختلف، برای خودتان برند یک استاد برجسته را بسازید و بعد از این برند، برای برگزاری کلاس‌های آنلاین و آفلاین تخصصی و کسب درآمد از این راه استفاده کنید!