لیگ برتر، بازاری جذاب به وسعت جهان

منطقی است که هر گونه بحث در مورد پول و فوتبال را با پول‌سازترین لیگ شروع کنیم. در فوریه سال 1992، تیم‌های دسته یک لیگ فوتبال انگلیس استعفا دادند و در ماه مه ‌همان سال لیگ برتر انگلستان را ایجاد کردند. مهم‌ترین هدف در پشت این ادغام، استفاده از معاملات پرسود تلویزیونی وعده داده شده توسط شبکه Sky TV بود. در سال 1992 این شبکه مبلغ 191 میلیون پوند در ازای مجوز تلویزیونی پنج ساله از لیگ برتر پرداخت و در سال 2007 S،ky TV و Setanta با هم 1.7 میلیارد پوند در ازای دریافت مجوز پنج ساله پرداختند. 

اما این قراردادهای تلویزیونی تنها یک شروع بود. در سال 2001 بانک بارکلیز Barclays انگلستان با پرداخت مبلغ 48 میلیون پوند حامی رسمی لیگ برتر انگلستان شد و نام خود را روی این لیگ قرار داد. از این‌رو از آن زمان این لیگ، لیگ برتر بارکلیز نامیده می‌شود. بارکلیز در سال 2007 قرارداد خود را در ازای پرداخت 65.8 میلیون پوند تمدید کرد. 

مسیر رسیدن به لیگ برتر سال‌ها پیش و با آغاز دوره فوتبال حرفه‌ای شروع شد. قانون حداکثر حقوق در سال 1961 منسوخ شد و در سال 1963 سیستم انتقال بازیکنان بسیار آسان‌تر شد. با انعطاف‌پذیری بیشتر شرایط درآمدها و انتقال بازیکنان، فوتبال انگلیس به نحوی به بازار آزاد تبدیل شد و اصول ابتدایی و اساسی سرمایه‌داری درآن شکل گرفت. فوتبال در حال تغییر بود و می‌شد از آن پول درآورد.

استادیوم‌ها یکی دیگر از راه‌های کسب درآمد برای لیگ‌های فوتبال است. به‌صورت تاریخی نام استادیوم‌ها در انگلیس از روی نام محل‌هایی که ورزشگاه‌ها در آنها واقع بودند انتخاب می‌شد. اما زمانی که پول بخش مهم و جدانشدنی از لیگ انگلیس شد، واگذاری نام استادیوم‌ها به اسپانسرها محل کسب ثروت بیشتر باشگاه‌ها شد. در سال 2004 باشگاه آرسنال قراردادی به مبلغ 100 میلیون پوند با شرکت خطوط هواپیمایی امارات بست که براساس این قرارداد استادیوم واقع در لندن با نام هایبوری به امارات تغییر نام داد. نام امارات به مدت 15 سال روی استادیوم و هشت‌سال روی لباس‌های ورزشی بازیکنان خواهد بود. 

با اهمیت پیدا کردن پول در فوتبال همه چیز در این بازی پرطرفدار تغییر کرد. باشگاه‌های ورزشی به شرکت و استادیوم‌هایشان به دفاتر مرکزی تبدیل شدند. در این میان تلویزیون به وسیله مورد توجه و قابل استفاده‌ای برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی تبدیل شده که با پرداخت چند میلیون پوند نام خود را تبلیغ می‌کنند. میلیون‌ها نفر در روزهای شنبه و یکشنبه فوتبال تماشا می‌کنند و هر کدام از آنها می‌توانند یک مشتری بالقوه باشند. 

تمامی ورزش‌های مدرن آمریکایی مبلغ گزافی از طریق تبلیغات تلویزیونی در طول بازی‌ها کسب می‌کنند. قیمت تبلیغات در طول مسابقات قهرمانی سالانه Super Bowl آمریکای امسال 3میلیون دلار در ازای 30 ثانیه بود. اما تنها تعداد محدودی می‌توانند در طول یک بازی فوتبال تبلیغ کنند. تنها زمانی که تبلیغات امکان پخش شدن از تلویزیون را دارند در بین دو نیمه بازی است. این محدودیت زمانی سرمایه‌گذاران را به فکر تبلیغ از راه‌های دیگری انداخته است.

از جمله این راه‌ها تبلیغ بر لباس ورزشکاران است. به نظر می‌رسد مهم‌ترین نوع تبلیغ در فوتبال نوشتن نام اسپانسرها در جلوی پیراهن ورزشی ورزشکاران باشد. شرکت پروازی امارات، سامسونگ و شرکت بین‌المللی بیمه AIG جزو مطرح‌ترین شرکت‌هایی هستند که نام‌شان روی لباس‌های بازیکنان لیگ برتر انگلستان دیده می‌شود. خرید این لباس‌ها توسط هواداران تیم‌ها و طرفداران پروپا قرص بازیکنان نه‌تنها سبب حمایت از آن تیم می‌شود بلکه تبلیغی مداوم و موثر هم برای حامیان مالی بازیکنان و اسپانسرها محسوب می‌شود. باشگاه‌های ورزشی هر ساله میلیون‌ها پوند از قراردادهای لباس‌های ورزشی بازیکنان درآمد کسب می‌کنند. با در نظر گرفتن میزان بالای این درآمد بعید به نظر می‌رسد که تیمی وسوسه نشود و از نوشتن نام شرکت‌هایی که به دنبال تبلیغ هستند بر لباس بازیکنانش خودداری کند. 

با اینکه پول نقش مهمی در مسابقات فوتبال ایفا می‌کند اما نباید این موضوع را فراموش کرد که خود بازی فوتبال هنوز در اولویت قرار دارد. خیلی از تیم‌ها هنوز می‌توانند در استادیوم‌های خالی بازی کنند و همچنان پول بسازند. ممکن است پول خدای دین فوتبال باشد اما هواداران هم پیروان این دین هستند. اگر تماشاگران و هواداران اعتقاد و علاقه‌ای به تیم‌شان نداشته باشند، هیچ پولی نصیب آن تیم نخواهد شد.

منبع: سایت دانشگاه دوک