غیرخودی‌ها از بازار می‌روند

قدیمی است اما خیلی نشانی از قدمت ندارد. دلیل این امر چیزی نیست جز اینکه اینقدر در سال‌های اخیر پاساژ‌های ریز و درشت در این خیابان رو به آسمان بالا رفته است که دیگر چهره قدیمی این منطقه تقریبا محو شده است. هرچند کوچه‌های کم‌عرضش خبر از بافت قدیمی‌اش می‌دهند اما ساخت‌ وسازهای بی‌حد و اندازه‌ای که در این منطقه انجام شده چهره‌ای جدید برای این محله ساخته است. صحبت از سه‌راه امین حضور است. منطقه‌ای که سال‌هاست مرکز بورس لوازم خانگی به‌شمار می‌رود. یعنی از حدود 40سال پیش که تنها چهار تا پنج فروشگاه عمده‌فروشی لوازم خانگی در این راسته کالایی حضور داشتند تا اکنون که بیش از 1500واحد صنفی در این سه‌راه حضور دارند، همواره این محل جایی برای عرضه لوازم خانگی بوده است. هم لوازم خانگی آشپزخانه‌ای و هم لوازم خانگی درشت مانند یخچال، بخاری و غیره. در این گزارش سری زده‌ایم به بازار این منطقه.

امین حضور امروزه جای پاساژهای ریز و درشت است. پاساژ‌هایی که با ظاهر جذاب و به‌اصطلاح شیک خود مشتریان را جذب می‌کنند. در کنار این پاساژها مغازه‌هایی با ظاهر قدیمی هم دیده می‌شوند. مغازه‌هایی که اجناس خود را به‌صورت نامنظم و بعضاً روی هم تلنبارشده ارائه می‌کنند. اجناسی که اغلب ایرانی هستند. از یخچال گرفته تا چای‌ساز. البته همیشه این چینی‌ها هستند که بیشترین سهم را در بازار دارند اما سامسونگ، ال جی، بوش و چندین برند دیگر که ویژه لوازم کوچک آشپزخانه هستند هم در این بازار به چشم می‌خورند. فروشندگان این مرکز بورس معمولاً به داشتن گارانتی برای محصولات‌شان مشهور هستند هرچند هستند فروشندگانی که اجناس خود را بدون گارانتی هم می‌فروشند بنابراین برای اینکه از خرید در این منطقه خیال‌تان راحت باشد از نمایندگی‌ها خرید کنید.

برندهای معتبر لوازم خانگی همگی اینجا هستند. شکل و شمایل فروشگاه‌های‌شان هم اینقدر جذاب هست که هر خریداری را به خود جلب کند. خرید از این مرکز بورس این حسن را هم دارد که با سر زدن به چند فروشگاه‌ و مقایسه قیمت‌ها می‌توانید خرید تضمین‌شده‌ای داشته باشید. هرچند این مرکز بورس جایی برای خرید لوازم خانگی است اما چند فروشگاه صوتی و تصویری هم در اینجا وجود دارد که به دلیل اینکه تعدادشان کم است، خیلی به چشم نمی‌آیند.

یک روی دیگر این بازار کمبود فروشگاه‌های مواد‌غذایی در آن است. درحالی‌که خرید و خوراک هم هر دو با یک حرف مشابه شروع می‌شوند و هم هر دو لازم و ملزوم یکدیگر شده‌اند. دیگر هیچ مرکز خریدی ساخته نمی‌شود مگر اینکه بخشی یا طبقه‌ای یا چند واحد صنفی‌اش را به غذا و به‌طورکلی خوراکی در ظاهر رستوران و فست‌فود اختصاص دهد اما این مسئله از نقاط ضعف بازار امین‌حضور است چون اغذیه‌فروشی یا سوپرمارکتی در خود راسته کمتر دیده می‌شود. به هر حال به نسبت گستردگی‌ای که این بازار دارد، کمبود مغازه‌ای از این دست کاملا به‌چشم می‌خورد.

فروشندگان

از فروشندگان می‌پرسم چرا مردم به این سه‌راه برای خرید می‌آیند؟  آیا قیمت‌ها کمتر است؟  آیا محیطش برای خرید مناسب‌تر است یا دلیل دیگری در این میان وجود دارد؟  فروشندگان بیشتر به این مسئله اذعان دارند که انبوهی جنس در این مرکز خرید مهم‌ترین دلیل مراجعه خریداران است چون انبوهی جنس تنوع قیمت را هم ایجاد می‌کند. البته بعضی هم به این نکته اشاره می‌کنند که حضور فروشگاه‌هایی که برندهای اصلی را ارائه می‌کنند انگیزه زیادی برای خریداران ایجاد می‌کند زیرا خیال مشتری به لحاظ گارانتی هم راحت می‌شود. در واقع این نکته را اضافه کنیم که امروزه اتفاق بهتری که نسبت به سال‌های قبل در این مرکز بورس افتاده، این است که دیگر تنها سرمایه‌داران واردکننده نیستند که نبض بازار را در اختیار دارند.

افزایش دانش خریداران و روی بورس آمدن مسائلی چون گارانتی و ضمانت‌های چندین ماهه و حتی چندساله برای سکه بازار روی دیگری ساخته است تا نمایندگی‌های برندهای معتبر حضور گسترده‌ای در این بازار داشته باشند. البته همه این مسائل موجب کمتر بودن قیمت‌ها نسبت به سایر فروشگاه‌های موجود در سطح شهر نشده است. به هر حال با وجود حضور همیشگی خریداران در این راسته تجاری همیشه مسئله آزاردهنده‌ای چون عبور و مرور موتورسیکلت‌ها وجود دارد اما این مسئله موجب نشده که از خیل مشتریان این راسته تجاری کم شود.

جمعیت امین‌حضوری‌ها کم می‌شود؟  

حضور در این منطقه یک مسئله را در ذهن برجسته می‌کند؛ مسئله‌ای به نام ازدحام مغازه‌ها و فروشگاه‌ها.بیش از 1500واحد صنفی در یک راسته تجاری حتماً زیاد است و غیرمنطقی. فروشندگان این مسئله را بر کسب‌وکارشان مؤثر می‌دانند. افزایش بی‌رویه پاساژ‌های این منطقه موجب شده تا شمار زیادی فروشگاه ایجاد شود. از طرفی دلالی‌های چند سال اخیر که حجم بالایی از کالا را روانه این مرکز بورس کرد انبارها را مملو از جنس کرد اما بنابر مشاهدات میدانی و اظهارات فروشندگان، در یکی، دو سال اخیر دست دلال‌های کالا و دلال‌های مسکن و واحدهای تجاری تقریبا از این بازار کوتاه شده است. در واقع آنها شهرداری را مقصر اصلی این آشفته‌بازار می‌دانند. اینکه بی‌حساب و کتاب مجوز ساخت‌وساز پاساژ را صادر کرده است اما این همه واحد صنفی نیاز نیست زیرا با نصف این تعداد این واحدها هم می‌توان نیازهای بازار و مردم را تأمین کرد.

مغازه‌های ریز و درشتی که از حدود 10سال اخیر رشد تصاعدی هزینه‌های خرید، رهن و اجاره را تجربه کرده‌اند و جیب صاحبان خود را حسابی پر کرده‌اند. افراد پاساژساز با قرق کرده حجم زیادی از بازار و اجاره دادن واحدهای تجاری‌شان هزینه‌های حضور در بازار را هم افزایش داده‌اند و مالکیت بسیاری از فروشگاه‌ها در تصرف آنهاست. تا جایی که بیش از 80درصد از کاسبان امین‌حضور اجاره‌نشین هستند. افزایش اجاره‌ها در مدت اندکی موجب شد تا سرمایه‌داران زیادی طمع ساخت پاساژ را داشته باشند و حساب و کتاب بازار را بر هم بزنند.

در این رابطه و افزایش رو‌‌به‌ رشد تعداد واحدهای صنفی و تأثیر منفی آن بر کسب‌وکار سایر اعضای این صنف تماسی داشتیم با محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران. وی که خود نیز نسبت به این آشفته‌بازار معترض است در جواب این سوال که چرا مجوز این همه واحد صنفی را صادر کرده‌اید، می‌گوید: ما نمی‌توانیم و اصولا اجازه نداریم مجوز فعالیت و کسب‌وکار صادر نکنیم. وقتی کسی با سرمایه‌ای قصد راه‌اندازی یک کسب‌وکار سالم را دارد، طبق قانون، وظیفه داریم مجوز فعالیت صادر کنیم اما مسئله اصلی برمی‌گردد به ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه‌ای که مجوزشان را از شهرداری گرفته‌اند.

وی در ادامه حرف‌هایش به این نکته هم اشاره می‌کند که زمانی حضور این همه واحد صنفی توجیه داشت که دلال‌ها در بازار بودند و نظمی در بازار وجود نداشت اما اکنون که بازار رو به آرامش می‌رود و اجاره‌ها هم طی یکی، دو سال اخیر ثابت بوده است، در چند سال آینده بسیاری از فروشگاه‌ها رو به تعطیلی می‌روند و در واقع مجبور می‌شوند کاسبی خود را جمع کنند زیرا براساس دانش بازار و شناخت بازار وارد صنف نشده‌اند بلکه تنها براساس سرمایه‌ای که داشته‌اند به این صنف آمده‌اند.

طحان‌پور همچنین اشاره‌ای دارد به کیفیت اجناس بازار. وی‌ می‌گوید: اجناس ایرانی در قیاس با یکدیگر به لحاظ کیفیتی رشد داشته‌اند. لوازم درشت خانگی هم چون معمولاً از برندهای معتبر هستند، کیفیت لازم را دارند. وی همچنین اضافه می‌کند: چین بیشتر در بازار لوازم کوچک آشپزخانه در بازار ایران حضور دارد. لوازمی چون بخارشو، پلوپز، جاروبرقی و غیره.