طبقه متوسط

سبک زندگی ماحصل همه مسائل اجتماعی و اقتصادی و... است. سبک زندگی در واقع براساس شرایط زندگی افراد انتخاب می‌شود که امروزه شاهد مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم هستیم که برسبک زندگی آنها تاثیرگذاشته است. درحال‌حاضر همان‌طور که شاهد هستیم، از لحاظ اقتصادی مردم با مشکلاتی از قبیل تورم و گرانی درگیر هستند که این برای همه واضح و آشکار است. زمانی در خانواده فقط کار کردن یک فرد همه خانواده را تامین می‌کرد اما امروز شاهدیم که با کار کردن چند فرد در یک خانواده هم معاش آنها تامین نمی‌شود. درباره این قشر متوسط باید بگویم که درحال از بین رفتن است. یعنی قشر متوسطی که وجود داشت، یعنی خانواده‌ای با درآمد متوسط و دارای تحصیلات، حالا کم‌کم درحال از بین رفتن و رفتن به سمت قشرکم درآمد است. 

در برخی خانواده‌ها حتی شاهد هستیم که به دلیل نبود شغل کافی، زن و مرد هر دو بیکار هستند‌ و حتی یک نفر هم نمی‌تواند از عهده تامین مخارج زندگی برآید. مثلا مسئله تامین مسکن؛ مکان‌هایی که قشر متوسط می‌تواند برای زندگی برگزیند، با توجه به بهای بالای اجاره‌ها و نرخ مسکن، اصولا نمی‌تواند چندان بالا باشد. همین مسائل یعنی محل سکونت و انتخاب‌های محل زندگی، می‌تواند یکی از مسائل تاثیرگذار در سبک زندگی باشد.

غیر از اینها، مشکلات محیط‌زیستی هم هست که در تهران آشکار است‌. شاهد انواع آلودگی‌ها مانند آلودگی هوا و خاک، آلودگی صوتی و... هستیم. مثلا این هم قسمتی از سبک زندگی فردی است که همه با خودروی نقلیه شخصی در رفت‌و‌آمد هستند و حاضر نیستند برای کاهش و کنترل آلودگی لااقل از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. دلایل برخی البته تا حدودی درست است که می‌گویند، وسایل نقلیه عمومی کافی وجود ندارد.

مثلا خود من سعی می‌کنم با اتوبوس رفت‌و‌آمد کنم اما گاه پیش می‌آید که برای یک مسیر کوتاه، یک اتوبوس برای اینکه مسافر بیشتری سوار کند، 20 دقیقه سر تقاطعی توقف می‌کند. من که عجله دارم و دیر به محل کارم می‌رسم، ممکن است ترجیح دهم پیاده شوم و با اتوبوس بعدی که می‌خواهد حرکت کند بروم اما این برای همه مقدور نیست که برای یک مسیرکوتاه دوبار بلیت پرداخت کنند. پس وسایل نقلیه عمومی هم کافی نیست. درباره مسائل اجتماعی هم می‌توان به مواردی اشاره کرد. به طور مثال شما برای رنگ و فرم لباس خود، (به‌خصوص خانم‌ها) دچار مشکل هستید.

مسئله بعدی اوقات فراغت است که یکی از بخش‌های مهم سبک زندگی است. برای گذران اوقات فراغت، شاهد نبود فضاهای عمومی مناسب برای زنان و جوانان هستیم. فضاهای عمومی مناسب برای زنان و جوانان نداریم و به همین دلیل است که برخی اتفاق‌ها در تهران زیرزمینی شده است. مثلا کنسرتی تنها برای بانوان برگزار می‌شود و یک خانواده نمی‌توانند با هم در کنسرت شرکت کنند. اینها بخشی از زندگی ماست که زیرزمینی شده است و مشکلاتی را برای داشتن تفریح دسته‌جمعی اعضای یک خانواده ایجاد می‌کند. همه اینها می‌تواند برسبک زندگی افراد یک جامعه تاثیرگذار باشد.

* جامعه شناس شهری