استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران واقع است. این استان با حدود ۱۸۰۷۲۶ کیلومتر مربع وسعت کمابیش اندازه کشور سوریه بزرگی دارد و بیش از ۱۱ درصد وسعت ایران را دربرمی گیرد. سیستان شامل زابل و شهرهای اطرافش است و بلوچستان دربرگیرنده بقیه شهرها از زاهدان تا چابهار است.
زاهدان مرکز این استان است که از طریق راه آهن با میرجاوه پاکستان ارتباط دارد و از سوی کرمان هم به راه آهن سراسری ایران متصل است. به زودی قرار است خط راه آهن از سوی چابهار به مشهد افتتاح و از آنجا به کشورهای آسیای میانه کشیده شود که این خط آهن نقش مهمی را در توسعه این استان و خاور ایران ایفا خواهد کرد.
استان سیستان و بلوچستان با داشتن موقعیت راهبردی بازرگانی و ترانزیتی و دارا بودن کشاورزی و باغبانی (به ویژه میوه های استوایی و گرمسیری) و همچنین جاذبه های فراوان تاریخی و طبیعی و نیز صنعت در حال رشد از توانایی و ظرفیت فوق العاده ای برای توسعه و آبادانی برخوردار است.
این استان با توجه به فرمایشات و حمایت های مقام معظم رهبری و عزم جدی دولت تدبیر و امید تلاش دارد مقدمات امور زیربنایی و مهم این استان را که در گذشته مورد غفلت قرار گرفته بود بیش از پیش توسعه بخشد و با فعال کردن محور چابهار- میلک این استان را متحول سازد و نقش مهم خود را در صادرات به افغانستان و اتصال شرق اروپا به شرق آسیا از طریق بندر چابهار ایفا سازد.
مصاحبه ای پیش رو با استاندار سیستان و بلوچستان جناب آقای علی اوسط هاشمی است که در ادامه می خوانید.
افغانستان یکی از بازارهای مناسب تجاری ایران در منطقه به شمار می رود. میزان صادرات و واردات کالا در سال چه میزان است؟ به صورت ارقام و اعداد بفرمایید در سال های اخیر چه میزان رشد داشته است؟
صادرات به افغانستان طی 8 ماهه 95 به میزان 484507 تن و ارزش دلاری 182/877/759 دلار که نسبت به مدت مشابه سال قبل 113 درصد در وزن و 35 درصد در ارزش رشد داشته است و همچنین طی سال 94 به میزان 377/443 تن و ارزش دلاری 208/615/297 دلار که نسبت به مدت مشابه سال قبل 11 درصد کاهش در وزن و افزایش 33 درصد ارزش مشابه سال قبل بوده است.
صادرات در استان مستلزم توسعه پایانه های صادراتی، تسهیل تردد در مرزها، تسهیل صدور ویزا برای رانندگان و افزایش ناوگان های حمل و نقل است. در این باره چه برنامه هایی پیش رو دارید؟
پیشنهاد مشخص گمرک در رابطه با تسهیل تجاری حذف روادید به شرط عمل متقابل است. در خصوص توسعه پایانه ها در مرز میلک اقدامات بسیار مناسبی صورت پذیرفته و تملک زمین و اجرای پل دوم روی رودخانه هیرمند از جمله برنامه های در دست اجرا است.
تسهیل تردد در مرز و افزایش ناوگان حمل و نقلی: ایجاد سیستم الکترونیکی ثبت ورود و خروج در پایانه های مرزی میرجاوه و میلک به جهت کاهش مدت زمان توقف و انجام تشریفات در حداقل زمان ممکن. تامین ناوگان ایرانی مورد نیاز به جهت حمل محصولات صادراتی و وارداتی به میزان مورد نیاز صورت می پذیرد و از ناوگان پاکستانی و افغانی نیز استفاده می شود.
گمرک میلک به عنوان پایانه تجاری و دروازه مناسبات تجاری ایران و افغانستان به شمار می رود. لطفا بفرمایید بیشترین حجم و نوع کالاهای تجاری صادراتی و وارداتی چیست؟
کالاهای صادراتی: مصالح ساختمانی (سیمان، شن و ماسه) خرما؛ آب میوه، سیب زمینی، سیب درختی، سوخت. و کالای وارداتی: دام
دولتمردان افغان همواره از کاهش حجم واردات کالاهای این کشور به ایران گلایه دارند. چه برنامه هایی برای تبادل پایاپای با افغانستان دارید؟
با توجه به اینکه گمرک جمهوری اسلامی ایران براساس قانون مجری قوانین و مقررات است و در زمینه صادرات و واردات صرفا وظیفه اجرای قانون امور گمرکی قانون مقررات صادرات و واردات و سایر قوانین ابلاغی از جمله احکام مرتبط در قانون بودجه را بر عهده دارد از طرفی واردات هر کالایی که ممنوعیت شرعی یا قانونی نداشته باشد به کشور جمهوری اسلامی ایران مجاز است. مضافا اینکه برای تعدادی از اقلام کالایی از جمله کنجد با کشور افغانستان قرارداد تعرفه ترجیحی داریم که می توان در مورد سایر کالاها که مورد نیاز طرفین هست نیز قرارداد تعرفه ترجیحی منعقد و زمینه افزایش مبادله کالا را برای طرفین ایجاد کرد.
چالش ها و فرصت های پیش رو برای روند رو به رشد مناسبات تجاری بین دو کشور را در چه مواردی می دانید؟ توضیح بفرمایید.
چالش ها و فرصت های موجود پیش رو برای روند مناسبات تجاری را می توان در آماده نبودن زیرساخت ها، قوانین و مقررات، عدم آشنایی تجار و بازرگانان به ضوابط و قوانین تجاری، عدم ارتباط مناسب سیستم بانکی بین دو کشور، نا امنی در کشور افغانستان و. . . اعلام کرد.
فرصت ها: امکان استفاده از ظرفیت ها بندر چابهار - برای توسعه مبادلات تجاری فی مابین جمهوری اسلامی ایران و کشور افغانستان و کشورهای آسیای میانه.
امکان ترانزیت تولیدات کشاورزی کشور افغانستان به بازارهای جهانی از سرزمین جمهوری اسلامی ایران
وجود راه های ارتباطی مناسب هم از ریلی، جاده ای، بنادر و هوایی برای توسعه تجارت و ترانزیت.
براساس فرمایش مقام معظم رهبری جنوب شرق ایران با فعال کردن محور چابهار- میلک متحول خواهد شد، چه برنامه هایی پیش رو دارید؟
طرح هایی از جمله احداث فرودگاه چابهار، خط آهن، احداث بزرگراه و جاده و همچنین طرح توسعه پایانه و احداث پل دوم در دست اجرا است، علاوه بر آن منطقه آزاد زابل مراحل نهایی را در مجلس شورای اسلامی دارد طی می کند. با شروع فعالیت منطقه آزاد زابل شرایط تجاری سهل تر خواهد شد و طرح هایی که در دست تهیه است نیز پس از اتمام، زمینه توسعه در رشد استان را در پی خواهد داشت.
ساخت فرودگاه بین المللی چابهار به کجا انجامید؟
احداث فرودگاه جدید و مستقل در شهرستان چابهار در چهارصدو سی و پنجمین جلسه كمیته دائمی اداره امورفضایی كشور مورخ 95/2/7 به تصویب رسیده است. با ساخت این فرودگاه و انجام پروازهای داخلی و خارجی ارتباط جنوب شرق كشور و چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی كشور با جهان برقرار می شود.
تهیه طرح امكان سنجی و مكان یابی فرودگاه توسط شركت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران انجام پذیرفته و مقدمات واگذاری اراضی مورد نیاز طرح در حال انجام است. همچنین سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای اجرای طرح اعلام آمادگی کرده اند كه ضرورت دارد به منظور انتخاب شركت دارای صلاحیت، فراخوان بین المللی انجام پذیرد.
فرصت های سرمایه گذاری و برنامه های جذب سرمایه گذاری در استان سیستان و بلوچستان چیست؟
با توجه به جایگاه ویژه بندر چابهار، طرح توسعه بندر شهید بهشتی در پنج فاز مورد تصویب قرار گرفت و عملیات اجرایی فاز یك در سال 1388 آغاز شد. تا ابتدای دولت تدبیر وامید، این طرح، 15 درصد پیشرفت داشت، اما در دولت تدبیر و امید، روند اجرایی این طرح با توجه به نگاه ویژه دولت، به شدت تسریع گردید و پیشرفت طرح در دولت یازدهم بیش از 65 درصد افزایش پیدا كرده است.
به گونه ای كه در حال حاضر، این طرح از پیشرفت فیزیكی 80 درصد برخوردار است و با اتمام فاز اول طرح توسعه بندر شهید بهشتی كه اواخر سال 1395 خواهد بود، ظرفیت بندر از 2/5 میلیون تن به 8/5 میلیون تن خواهد رسید و كشتی های بالای 100 هزارتن در این بندر، پهلو گیری خواهند کرد. همچنین با اتمام فاز نهایی (فاز پنجم) ظرفیت بندر به 86 میلیون تن خواهد رسید.
امکانات موجود در مرز میلک به هیچ عنوان در حد و اندازه صادرات نیست، لذا مصرف کنندگان با مشکلات زیادی روبه رو هستند، آیا برنامه هایی برای تعویض راه مواصلاتی میلک در دست اقدام دارید؟
- احداث پل دوم روی رودخانه مشترک با کشور افغانستان برای تفکیک ورود و خروج از پایانه مرزی میلک و افزایش و تسهیل تردد ناوگان ورودی و خروجی پس از انعقاد تفاهم نامه با کشور افغانستان عملیاتی خواهد شد.
- طرح توسعه پایانه مرزی میلک و افزایش زمین موجود به 22 هکتار انجام شده است. همچنین حصارکشی محوطه جدید، احداث نمازخانه و احداث ساختمان پشتیبانی پایانه مرزی میلک از سایر اقدامات برای روانسازی تردد در سال جاری است.
- جهت جلوگیری از ورود ناوگان متردد به پایانه مرزی میلک به ترافیک شهری شهر زهک و تسهیل و تردد، طرح احداث کمربنی زهک در حال تامین اعتبار است.