P/E بازار جذاب شده است / سهام خوب هست، خریدار نیست

در هفته منتهی به هشتم بهمن ماه، یک میلیارد و 871 میلیون سهم به ارزش سه هزار و 538 میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران معامله شد. در این مدت 39 هزار و 417 خریدار در 151 هزار و 678 دفعه به دادوستد پرداختند. براساس آمار موجود، در این مدت، تمامی خریدوفروش‌ها به‌صورت خرد و بلوک انجام شد. از ابتدای امسال، 136 میلیارد و 948 میلیون سهم و حق تقدم به ارزش 480 هزار و 174 میلیارد ریال دادوستد شده است.

در این مدت، تعداد سه میلیون و 323 هزار و 534 سرمایه‌گذار، در 11 میلیون و 314 هزار و 286 دفعه این تعداد سهام را خریداری کرده‌اند. بازار سهام از ابتدای سال 207 روز کاری فعالیت داشته است. شاخص کل بورس اوراق بهادار در هفته‌ای که گذشت با افزایش 0.35 درصدی به 65 هزار و 256 واحد رسید. همانند چند روز اخیر بیشترین ارزش معاملات به گروه مالی اختصاص داشت. سهام شرکت‌های فعال در این گروه، به ارزشی بالغ بر 193 میلیارد ریال معامله شد. بعد از آن گروه خودرو و بانک‌ها بیشترین ارزش معاملات را داشتند.

واقعیت‌های این روزهای بورس

شرایط این روزهای بورس بیانگر این واقعیت است که قیمت سهام اکثر شرکت‌ها به نقطه جذابی رسیده و می‌تواند برای خرید مناسب باشد. در حال حاضر میانگین نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها P/E با توجه به کاهش شدید قیمت‌ها در بورس به کمتر از پنج واحد رسیده است و به‌نظر می‌رسد به تدریج بازار به دنبال انگیزه‌ای برای پایان دادن به این اتفاق است.

از سوی دیگر از فشار فروش‌ها کاسته شده و از تعداد سرمایه‌گذارانی که به علت نیاز به نقدینگی و تامین مالی اقدام به فروش می‌کردند، کم شده است. در صورت روشن شدن برخی مسائل و رویدادها، می‌توان به آینده امیدوار بود. انصراف کنگره آمریکا از برنامه اعمال تحریم‌های جدید و همچنین احتمال حصول نتیجه‌ای مثبت از مذاکرات از جمله خبرهای سیاسی مثبتی است که بی‌شک بر روند آینده بازار سهام تاثیر می‌گذارد.

از سوی دیگر کاهش قیمت جهانی نفت بر شاخص بورس‌های کشورهای عربی نیز تاثیر زیادی داشته که روند کاهشی آنها متوقف شده است. پرداخت سود بدون ریسک توسط بانک‌ها باعث شده تا سرمایه‌گذاران کسب بازدهی بیشتر و بدون ریسک را در بانک‌ها نسبت به بورس انتخاب کنند. کاهش نرخ بهره مالکانه از 30 درصد به 25 درصد به رفع یکی از ابهامات بازار منجر شد. در عین حال بررسی رفتار بازیگران بازار سهام نشان می‌دهد در سال گذشته حقوقی‌ها در شرایط خوب بازار، حضور پررنگی در بورس داشتند و در شرایط افت بازار در سال جاری حمایتی از بورس نمی‌کنند.

نقش کمرنگ بازار سرمایه در تامین مالی

براساس آمار، در سال 92 در مجموع 1300 میلیارد ریال تامین مالی صورت گرفته است. از مجموع این ارقام، بیش از 75 درصد کل تامین مالی صورت گرفته از طریق بازار پول انجام شده است و بازار سرمایه تنها 20 درصد از این حجم را به خود اختصاص داده است. همچنین از این میزان سهم بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی، بیش از 95 درصد از طریق انتشار اوراق بهادار سرمایه‌ای و افزایش سرمایه بوده است و سهم اوراق بدهی کمتر از پنج درصد است.

آمار فوق نشانگر نقش کمرنگ بازار سرمایه در تامین مالی شرکت‌ها است. از سوی دیگر عملکرد بازار سهام نخستین ماه زمستان نشان می‌دهد که طی 21 روز معاملاتی دی ماه ارزش و حجم معاملات کاهش معناداری را تجربه کرد، به‌طوری که ارزش معاملات در مقایسه با آذر، 27 درصد کاهش یافت و از 41900 میلیارد ریال به 30684 میلیارد ریال رسید. حجم سهام معامله شده با افت 22 درصدی مواجه شد و از 16570 میلیون سهم به 12912 میلیون سهم رسید.

این در حالی است که از ابتدای سال متوسط روزانه حجم و ارزش معاملات به ترتیب برابر با 668 میلیون سهم و 2366 میلیارد ریال بوده است. در دی‌ماه به دلیل افت متغیرهای مهم بازار، دفعات معاملات هم برابر با 34 درصد در مقایسه با آذر ماه 93 کاهش یافت و از یک میلیون و 334 هزار دفعه به 885 هزار دفعه رسید. شاخص بورس به‌عنوان متغیر اصلی در پایان دی ماه نسبت به ماه گذشته 3973 واحد برابر با شش درصد کاهش یافت و از 69538 واحد به 65565 واحد رسید. ارزش بازار در پایان دی 93 در مقایسه با آذر به میزان 58964 میلیارد ریال برابر با 13 درصد کاهش یافت و از 3440601 میلیارد ریال به 3002194 میلیارد ریال رسید.

بررسی صنایع از نظر ارزش بازار نشان می‌دهد که گروه محصولات شیمیایی با در اختیار داشتن 29 شرکت و ارزش بازار 671 هزار میلیارد ریال در پله اول قرار گرفته است. فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای با 344 هزار میلیارد ریال و گروه بانک‌ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی با 330 هزار میلیارد ریال رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در این ماه ارزش سهام خریداری شده اشخاص حقوقی حدود 15223 میلیارد ریال و معادل 57 درصد از کل خریدها بود، در حالی که ارزش سهام فروخته شده آنها 13646 میلیارد ریال و در حدود 51 درصد از کل فروش‌ها بود.

براین اساس در این ماه سرمایه‌گذاری خالص اشخاص حقوقی به میزان 1578 میلیارد ریال مثبت شد. در عین حال میزان خریدوفروش سهام اشخاص حقیقی به ترتیب 42 و 48 درصد از ارزش خریدوفروش بود.