شرایط اقتصادی کنونی کشور در ارتباط تنگاتنگ با مذاکرات هستهای و اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است و برخی صنایع و تولیدکنندگان چشم امید به آن دوختهاند. پرسش مهم این است که آیا کیفیت کالاهای آنها قابل رقابت با برندهای بزرگ دنیاست؟ در صورت ورود غولهای صنایع غذایی جهان پس از اجرای برجام به کشور، صنایع داخلی (غذایی) چه میزان توان رقابت یا جوینت شدن با آنها را دارند؟
بهروز فروتن، مشاور عالی کانون انجمنهای صنایع غذایی، در گفتوگو با «فرصت امروز» میگوید: در چند ماه آینده درهای بازار جهانی روی کشور گشوده میشود و تولیدکنندگان و سرمایهگذاران خارجی وارد میشوند. در چنین شرایطی باید زمینههای مناسبی برای تولیدکنندگان داخلی فراهم کنیم و اگر نجنبیم، بازارهای داخلی را نیز از دست میدهیم چه برسد به بازارهای جهانی بنابراین باید کالاهایی تولید کنیم که مردم مجاز به انتخاب باشند.
فروتن ادامه میدهد: در این بازار حرف اول را کیفیت میزند اما مهمتر از همه استمرار در کیفیت و کمیت محصولات است. اینکه کالاها همواره با همان کیفیت به دست مصرفکننده برسد و به قدر نیاز در بازار موجود باشد. شوربختانه برخی از برندهای داخلی ما که افتخارآفرینی هم میکنند، در عرصه تولید و کیفیت پس از مدتی از فضای گذشته خارج میشوند. غافل از اینکه فضای کنونی بازار بر کیفیت استوار است.
افقهای روشن صنایع غذایی پس از برجام
علی شریعتی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان چیپس و اسنک، در گفتوگو با «فرصت امروز»، اما نظر مثبتتری دارد و میگوید: در بحث رقابت دو موضوع مطرح است؛ تولید با برندهای بزرگ خارجی یا واردات محصول نهایی آنها. به هر روی عرصه محصولات غذایی گسترده است و نمیتوان بهصورت عام اثر اجرای برجام را پیشبینی کرد. وی میگوید: صنایع استراتژیک ما در بخش غذایی مانند آردسازی، شیرینی و شکلات، لبنیات و کنسانتره و آبمیوه، در میان 38 گروه صنایع غذایی بهعنوان شاخص محسوب میشوند و مزیتهای رقابتی و صادراتی مناسبی در آنها داریم. به طور کلی و در بحث کلان اقتصادی اگر عضو دائم سازمان تجارت جهانی (WTO) شویم، افقهای روشنی برای صنایع غذایی پیشبینی میکنیم.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان چیپس و اسنک میافزاید: همواره رقابت باعث سازندگی میشود و صنایع غذایی در صورت رقابت با برندهای جهانی میتوانند عملکرد بهتری داشته باشند. ما در صنایع شاخص که بیشترین صادرات هم در این بخش است، مزیت و امکان رقابت با برندهای بزرگ خارجی را داریم.
وی با اشاره به یکی از این صنایع شاخص غذایی، توضیح میدهد: برای نمونه شیرینی و شکلات یکی از این شاخصهاست. برخی از برندهای ما که توان صادراتی هم دارند به برخی کشورهای اروپایی که از تولیدکنندگان بزرگ شیرینی و شکلات هستند مانند سوییس نیز محصول صادر میکنند و این نشان از توانایی رقابت جهانی برخی صنایع غذایی کشور دارد. در زمینه لبنیات نیز وضعیت مناسبی داریم.
رونق اقتصادی در صورت ورود برندهای جهانی
شریعتی در خصوص امکان جوینت شدن و مشارکت برندهای داخلی با برندهای خارجی میگوید: مشارکت، ادبیات خاص خودش را دارد و با محدودیتهایی همراه است. هر یک از برندها دکترین خود را دارند و شاید مشارکت با آنها کمی دشوار باشد اما ورود آنها اگر یکجانبه نباشد، منجر به رونق اقتصادی، افزایش کیفیت و سلامت تولید در کشور میشود. در مجموع رویکرد ما، توجه به صادرات و ورود بیشتر به بازارهای جهانی است.
وی همچنین به مذاکرات انجام شده برخی هیاتهای تجاری آمریکایی و اروپایی با تولیدکنندگان چیپس و اسنک ایران اشاره و اظهار میکند: در این بخش تولیدکنندگان ما با بهرهگیری از آخرین فناوریهای روز دنیا توانستهاند تولیدات باکیفیتی داشته باشند. پس از مذاکرات و بازدیدهایی که توسط هیاتهای تجاری آلمان، ایتالیا و اتریش انجام شده تا چند ماه آینده با یکی از برندهای مطرح اروپایی جوینت میشویم و محصولاتمان را تولید و صادر میکنیم.
جمشید مغازهای، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات نیز با ابراز خرسندی از رفع تحریمها و اجرای برجام، فرصت را برای تولیدکنندگان برتر مناسب ارزیابی میکند و به «فرصت امروز» میگوید: ما به صنعت خودمان اعتماد کامل داریم که تولیدکنندگان ما توانایی رقابت با برندهای مطرح خارجی را دارند. از این بابت نهتنها دغدغهای نداریم بلکه آن را فرصتی میدانیم که در فضای باز رقابتی و برداشتن تعرفهها بتوانیم در بازارهای جهانی نفوذ بیشتری کنیم.
وی ادامه میدهد: برخی از تولیدکنندگان ما که در کیفیت و سلامت محصولات در جایگاه نخست هستند، با استفاده از فناوریهای روز و بستهبندیهای مناسب حتی در شرایط تحریمها نیز به بازارهای اروپایی و آمریکا صادرات دارند بنابراین در بخشهایی از صنایع غذایی توان رقابت با برندهای بزرگ دنیا را داریم. دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات میافزاید: در صنایع غذایی به دلایل مشکلات اقتصادی، بخشی از ظرفیتهای واحدهای تولیدی خالی مانده که در صورت اجرای برجام و ورود سرمایهگذاران خارجی میتوان به رفع مشکل نقدینگی آنها و جوینت شدن با برندهای بزرگ امیدوار بود.