کوبا کشوری است که در آن درآمد یک نوازنده موسیقی هفت برابر یک پزشک است. درآمد بسیاری از ساکنین کوبا از راه گردشگری تامین میشود. در کوبا، معمولا شغلی که به مدرک تحصیلی چندانی نیاز ندارد، درآمد زاتر است. ساحل وارادروی کوبا، یکی از مراکز تفریحی این کشور است که سالانه بیش از یکمیلیون گردشگر را به خود جذب میکند. زندگی بسیاری از مردم کوبا از راه سفر گردشگران به این کشور میگذرد.
با این توصیف، جای تعجبی ندارد اگر درآمد مشاغل مرتبط با گردشگران بیشتر از سایر مشاغل در این کشور باشد. یک پزشک اهل این منطقه در گفتوگو با سایت Quartz گفته اگر در آمریکا زندگی میکرد قطعا حقوقش شش رقمی بود. او میگوید: «هرم اقتصادی-اجتماعی در کوبا برعکس است.»
او ادامه میدهد: «در کوبا، دستمزد یک پیشخدمت رستوران یا یک متصدی هتل چند برابر بیشتر از یک مهندس نرمافزار یا یک پزشک است. یک نوازنده موسیقی احتمالا میتواند برای تعطیلات به خارج از کشور سفر کند، در حالی که یک پزشک یا مدیر بانک یا هر کس دیگری که مدرک تحصیلی دارد، زندگی خود را به سختی میگذراند.» این پزشک کوبایی توضیح میدهد که برای رسیدن به درآمد هفت برابری میخواهد شغل خود را به موزیسین تغییر دهد.
به چه دلیل؟ پاسخ: اقتصاد انعامی
پس از چندین دهه سوسیالیسم در این کشور، محرک اقتصادی کوبا مشاغل حرفهای و مهارت و مدارک دانشگاهی نیست، بلکه به مشاغل مورد نیاز صنعت گردشگری وابسته است.
آنچه که این تفاوت چشمگیر میان حقوق مشاغل نیازمند به تحصیلات دانشگاهی و سایر شغلها را توجیه میکند، انعام است. در کوبا معمولا حقوقها تحت نظارت و کنترل دولت است. دستمزد متوسط مردم کوبا ماهانه 22 دلار است. بنابراین اکثر مردم این کشور مجبورند برای گذران زندگی به چند شغل همزمان مشغول باشند. بنابراین اهالی مناطق توریستی کوبا، به شغلهای مرتبط با گردشگری روی میآورند که با دریافت انعام درآمد خود را افزایش دهند و سطح زندگی خود را بهبود بخشند. پس در کوبا داشتن مدرک تحصیلی به منزله کسب درآمد بیشتر و سطح بهتری از معیشت نیست.
سر گروه یکی از گروههای نوازندگی در هاوانا میگوید: « من ثروتمند نیستم، اما به لطف هنر موسیقی که دارم زندگی راحت و بیدردسری دارم.» او در ادامه میگوید: «درآمد من کفاف خرید یک اتومبیل شخصی را نمیدهد، اما میتوانم با آن یک کامپیوتر اپل بخرم.» به عقیده او، کار بهعنوان نوازنده، سفر کردن به کشورهای خارجی را هم برایش امکانپذیر میکند. چون با آنکه به تازگی دولت کوبا برای سفر به خارج از کشور انعطاف بیشتری از خود نشان میدهد، اما سایر کشورها به راحتی برای شهروندان کوبایی ویزا صادر نمیکنند. ولی در مورد نوازندهها و هنرمندان موسیقی شرایط متفاوت است، آنها به راحتی برای اجرا در کشورهای مختلف ویزا دریافت میکنند.
هنر سرپا ایستادن
توانایی از پس مشکلات زندگی برآمدن، تجربهای است که میتوان به تمام گروههای موسیقی و موزیسینهای کوبا تعمیم داد. این گروههای نوازندگی و موسیقی مجبورند با سیستم اقتصادی موجود در کوبا مبارزه کنند تا بتوانند از پس مخارج زندگی و هزینههای خود برآیند. در چنین سیستمی روی پا ایستادن برای شهروندان آسان نیست. دامیان، یکی از هنرمندان اهل هاوانا میگوید: «اخیرا و به ناچار برای اینکه بتواند حقوق خود را به آخر ماه برساند، مجبور است بهعنوان معلم سالسا هم فعالیت کند.» او در گفتوگو با سایت Quartz میگوید: «باید با خیلی از مشکلات دست و پنجه نرم کنیم. من 43 سال دارم و واقعا خستهام.»
کار کردن در گروههای موسیقی و فعالیت بهعنوان نوازنده، تنها درآمد کوباییها را افزایش نمیدهد، اهالی مناطق توریستی کوبا، همچنین در سایت Quartz گفتهاند که با فعالیتهای اینچنینی آنها این فرصت را به دست میآورند که سفر کنند. سفر کردن برای شهروندان کوبایی ساده نیست. همانطور که مطرح شد، سطح درآمد کوباییها پایین است و جایی برای هزینههای سفر باقی نمیگذارد. علاوه بر آن، کوبا به راحتی به شهروندان خود اجازه سفر به خارج از کشور را نمیدهد و به خاطر سختگیریهای اینچنینی مشهور است.
اما در حالی که به تازگی در مقابل این موضوع از خود نرمش بیشتری نشان داده است، تعداد کمی از کوباییها میتوانند کشور را ترک کنند و به مسافرت بروند. چون از سوی سایر کشورها برای صدور ویزا به شهروندان کوبایی هنوز سختگیریهایی وجود دارد. مگر اینکه هنرمند باشند و به قصد اجرای برنامه موسیقی بخواهند سفر کنند.
سایت Quartz در ادامه مطلب خود درباره شرایط زندگی کوباییها آورده است که در کوبا یک پیشخدمت رستوران یا یک نوازنده گروه مویسقی شانس بیشتر و موقعیت بهتری برای سفر کردن دارد تا یک مهندس و مدیر بانک.