بازاری که گام‌هایش را آهسته بر می‌دارد

پاساژ های کفش فروشی اطراف میدان بهارستان که از مراکز بورس کفش زنانه و مردانه در تهران به شمار می‌روند، رونق سال‌های گذشته را ندارند و کسادی بازار مشهود است. این رکود در شهریورماه عجیب به نظر می‌رسد؛ هر چند این رکود در همه بازارها دیده می شود اما کفش از مایحتاج خانواده‌ها و فرزندان آنهاست و در آستانه بازگشایی مدارس این رکود سوال برانگیز است.

فعالان بازار
حمیدی یکی از مغازه‌داران میدان بهارستان در این رابطه به «فرصت امروز» می‌گوید: در سال‌های گذشته قبل از باز شدن مدارس انبارهای خود را پر از کفش‌های شماره 30 تا 39 می‌کردیم تا جوابگوی بازار باشیم ولی امسال هنوز خبری از مشتری‌ نیست.
حمیدی در مورد ایرانی یا خارجی بودن کالاهای موجود در بازار بهارستان اضافه می‌کند: در این بازار معمولا کالاهای ساخت داخل به فروش می‌رسد و کالاهای وارداتی کمتر است چون بازار بهارستان با بازاری مثل باغ سپه سالار تفاوت دارد.
در این ارتباط مهدی عبداللهی، یکی از اعضای هیات‌مدیره اتحادیه کفش‌های ماشینی و لاستیک تهران نیز به «فرصت امروز» گفت: یکی از دلایل رکود بازار کفش گرانی کفش‌هاست. بسیاری از خانواده‌ها سعی می‌کنند که دفعات خرید خود را کم کنند و قبلا اگر سالی چند بار خرید می‌کردند امروزه این دفعات کمتر و کمتر شده است.
عبداللهی در مورد رکود در بازار کفش افزود: اما برای بعضی از کالاها دلایلی همچون تغییر سلایق مصرف‌کننده هم موجب رکود شده است. مثلا فروش کفش‌‌های زنانه خیلی کم شده که دلیل آن استقبال خانم‌ها از کفش‌های راحتی است، زیرا خانم‌ها دیگر به دنبال کفش‌های مجلسی نیستند. از این رو هم وضعیت تولید و هم وضعیت فروش تحت تاثیر این تغییر سلیقه قرار گرفته است.

فروش که نباشد
تولید هم می‌لنگد
عبداللهی در مورد وضعیت تولید گفت: وقتی وضعیت فروش خوب نباشد طبیعتا وضعیت فروش نیز خوب نخواهد بود، چراکه تولیدکننده به مشکل بر خواهد خورد و باید کالاهای خود را اعتباری بفروشد که در این صورت برای نقدینگی به مشکل بر می‌خورد. بنابراین بیشترین فشار روی تولیدکننده است. از طرف دیگر واردات نیز مشکلات تولیدکننده را زیاد کرده است، چون کالاهایی مثل زیره تزریقی یا پی‌یو در ایران تولید نمی‌شود که باید از خارج وارد کنند و به پول نقد نیاز دارند. از طرف دیگر واردات نیز تاثیر زیادی بر تولیدکننده گذاشته است؛ مثلا ورزشی‌فروش‌ها در شرایط بدی قرار دارند چون کفش‌های ورزشی داخلی با وجود کیفیت مناسب نمی‌توانند با آنها رقابت کنند. وی در خصوص کمک به خانواده‌ها جهت خرید ارزان در نبود نمایشگاه‌های فصلی گفت: اتحادیه طی ابلاغیه‌ای که از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت طراحی شده است، فروش فوق‌العاده را برای واحدهای صنفی در نظر گرفته است که واحدها 30تا 40درصد تخفیف برای کالاهای خود در نظر گرفته‌اند. فروش فوق‌العاده از دهم شهریورماه تا دهم مهرماه برگزار می‌شود.

سه مشکل اصلی
صنعت کفش
افشین شادی مهر، از کارشناسان صنعت کفش ایران در خصوص مشکلات این صنعت به «فرصت امروز» گفت: ما در این صنعت سه مشکل اساسی داریم: تهیه مواد اولیه، نیروی انسانی ماهر و فروش. در بخش تولید هنوز وابسته به کشورهای دیگر هستیم و تولید مواد اولیه خوب در کشور نداریم. مثلا زیره‌های ایرانی کفش، کیفیت مناسبی ندارد و باید از خارج وارد شود. کالاهایی مانند یراق، میخ، پارچه، چسب و نخ هم وارد کشور می‌شود.
شادی مهر افزود: ما در کشور نیروی ماهری که بتواند خلاق باشد و موجب پویایی این صنعت شود، نداریم. از طرف دیگر چون افراد توقع دستمزدهای بالا دارند، تولیدکننده‌ها نمی‌توانند از آنها بهره ببرند. همچنین یکی از مشکلات ما این است که هر کسی پول داشته باشد، کارگاه تولیدی دایر می‌کند و چون اصول کار تولید را نمی‌داند، به مشکل برمی‌خورد و نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد. این کارشناس صنعت کفش ایران در مورد وضعیت فروش گفت: در این صنعت تولیدکننده هم مواد اولیه وارد می‌کند، هم تولید می‌کند و هم فروش را انجام می‌دهد. یعنی یک کارخانه می‌خواهد همه مراحل کار از صفر تا صد را خودش انجام دهد. معمولا تولیدکننده، فروشنده خوبی نیست، بنابراین باید فروش را گروه دیگری انجام دهد. در گذشته کفش‌های ملی و بلا فروشگاه‌های زنجیره‌ای بودند که 100 تا 200 شعبه کار فروش آنها را انجام می‌دادند.

صادرات کمرنگ
 شده است
وی دلیل کاهش صادرات را این گونه شرح داد: ما در صنعت کفش دو قطب صادراتی مهم داریم که یکی شهر تبریز و دیگری شهر قم است. بازرگانان و تولیدکنندگان تبریز به دو دلیل از صادرات عقب مانده‌اند؛ یکی اینکه رفتارهای غیرحرفه‌ای آنها را از دور خارج کرد. بازرگانان برای فروش کالاهای خود در آسیای میانه مجبور شدند کالاها را ارزان و مدت‌دار بفروشند و ناخودآگاه همدیگر را از دور خارج کردند. از طرف دیگر رقبای خارجی نیز ایرانیان را از دور خارج کردند مثلا عراق و ترکیه دلیل اصلی خروج ایران بوده‌اند، اما تولید‌کنندگان شهر قم که صندل و دمپایی و کفش صادر می‌کنند به دلیل انسجام خوب، هنوز وضعیت صادراتی مناسبی دارند.