امضای الکترونیکی یا دیجیتالی

در تجارت الكترونیك تبادل اسناد الكترونیكی، امری فراگیر است. این اسناد اغلب حاوی اطلاعات حساسی مانند قراردادهای حقوقی، فناوری‌های محرمانه یا تبادلات مالی هستند. برای ممانعت از دستبرد سارقان كامپیوتری كه در فضای الكترونیكی همواره مترصد دست‌اندازی و خواندن مستندات‌هستند لازم است این اسناد به رمز درآورده شوند. اگر می‌خواهیم اسناد ما واقعا در امان باشند باید آنها را به‌صورت دیجیتالی امضا كنیم. امضای دیجیتالی تضمین‌كننده اصالت، كامل بودن و عدم وجود خدشه در داده است.

نخستین مورد استفاده از اصطلاح امضای دیجیتال را شاید بتوان اسکن کردن امضای یک شخص و کپی کردن آن پای مدارک عمومی و نه‌چندان مهم شرکت‌ها و سازمان‌ها دانست. این مورد در سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها، اتحادیه‌ها و شرکت‌های بزرگ کاربرد زیادی دارد. مورد دومی که از اصطلاح امضای دیجیتال برای آن استفاده می‌شود امضا با مدادی نوری روی سیگنچر پد (Signature Pad) است. در این مورد فرد با یک مداد الکترونیکی روی یک صفحه نمایش لمسی امضا می‌کند.

از مزایای این نوع امضا این است که سیستم می‌تواند سرعت حرکت مداد امضا، مقدار فشار دست و موارد این‌چنینی را هنگام امضا کردن اندازه‌گیری کرده و آنها را با نمونه امضای ثبت شده در سیستم مقایسه کند تا از جعل امضا و جعل هویت جلوگیری کند. یعنی حتی اگر یک شخص از لحاظ ظاهری کاملا شبیه شما باشد و امضای شما را هم بلد باشد باز هم نمی‌تواند خودش را جای شما بزند و سوء‌استفاده کند. این مورد امضا بیشتر در بانک‌ها و دفاتر اسناد رسمی و محضرها استفاده می‌شود. اما مورد سوم که این روزها همه جا حرفش است در واقع هیچ شباهتی با تصور ما از یک امضا ندارد. به زبان ساده این امضای دیجیتال یک نام کاربری و یک رمز است که در سیستم اسنادی به نام شما ثبت می‌شود و در دنیای مجازی و الکترونیکی کارت هویت شماست.

در واقع به کمک این نام کاربری و رمز آن، شما در دنیای مجازی نه‌تنها می‌توانید ثابت کنید که دقیقا چه کسی هستید بلکه می‌توانید ثابت کنید که اطلاعاتی که برای طرف دیگر می‌فرستید بدون هیچ دخل و تصرفی از سوی شما فرستاده شده است. همان‌طور که از تعاریف مذکور پیدا است امضای الکترونیک به هر تاییدی اطلاق می‌شود که به‌صورت الکترونیک ایجاد شده و ممکن است یک علامت، رمز، کلمه، عدد، یک نام تایپ شده، تصویر دیجیتال یک امضای دست‌نویس یا هر نشان الکترونیک اثبات هویت باشد که توسط صادرکننده یا قائم مقام وی اتخاذ و به یک قرارداد یا هر سند دیگری ملحق شده باشد.

به عبارت ساده‌تر، امضای الکترونیک یک داده ‌است که به سایر داده‌ها منضم شده و ارتباط امضاکننده را با داده‌هایی که به آنها منضم شده مشخص می‌کند. باید پذیرفت امضای الکترونیک همانند امضای دست‌نویس دارای آثار حقوقی احراز هویت امضاکننده سند و التزام وی به مندرجات آن است. برای دریافت امضای دیجیتال، تنها چیزی که نیاز است اینکه با در دست داشتن اصل کارت ملی، شناسنامه و کدپستی دقیق محل زندگی خود به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و درخواست دریافت امضای الکترونیکی کنید.