آیا دوره طلای سیاه به سر آمده است ؟

کاهش قیمت نفت براساس بازار، قوانین عرضه و تقاضا توجیه می‌شود. چیزی بیش از نفت است که در مطالبات صنعت جهانی نقش دارد. این هم به دلیل اقتصاد نامشخص جهانی و دلار است که نقش مهمی در عرصه بین‌المللی و مخصوصا در آسیا ایفا می‌کند. بنا به گزارش یک آژانس ملی اقتصادی در فرانسه،  کاهش قیمت نفت ممکن است باعث روند نزولی اقتصادی کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس ‌شود. کاهش قیمت نفت نه‌تنها بر روند رشد اقتصادی تاثیر می‌گذارد، بلکه پروژه‌های زیربنایی را که در نتیجه کسری بودجه به‌وجود می‌آید تحت تاثیر قرار می‌دهد.

لازم است بدانید که درآمد‌های نفتی کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی، قطر و کویت) تقریبا نیمی از درآمد خالص داخلی و سه چهارم حجم صادرات آنها را تشکیل می‌دهد. موسسه اعتباری«Standard & Poor’s» به رهبران قدرتمند نفتی یادآور می‌کند که هیچ‌کس فرشته نجات شما نخواهد بود، مگر خودتان!

کشور‌هایی که اقتصاد آنها به نفت وابسته است، به دنبال یافتن منابع دیگری غیر‌ از نفت برای تامین انرژی و درآمد کشورشان هستند. راه‌حل‌هایی از جمله روی آوردن به انرژی‌های هسته‌ای و انرژی‌های تجدید‌پذیر مانند انرژی خورشیدی.در میان این کشور‌ها می‌توان به امارات‌متحده‌عربی اشاره کرد که با بهره‌گیری از این دو انرژی خود را برای اقتصاد پسانفت آماده می‌کند.

به گزارش خبرگزاری WAM در امارات، مجموعه سیاست‌هایی که امارات متحده عربی برای اقتصاد پس از نفت خود در نظر دارد، شامل صدها نوآوری ملی در بخش‌های مختلف به ارزش بیش از 300میلیارد درهم (81.80میلیون دلار) می‌شود. سیاست‌های مدنظر امارات، در زمینه‌های مختلف آموزش، بهداشت و سلامت، انرژی، حمل‌و‌نقل و فضا و آب است که همگی روی اقتصادی دانش‌محور تاکید دارند. خلیفه بن زاید آل نهیان حاکم امارات می‌گوید، مردم امارات متحده عربی خود را برای اقتصادی در آینده آماده می‌کنند که به نوسانات قیمت بازار انرژی وابسته نباشد. امارات متحده عربی خود را با تمرکز و سرمایه‌گذاری روی علم و دانش و تکنولوژی‌های جدید، برای دنیای بعد از نفت و اقتصاد پسانفت آماده می‌کنند. امارات تولید‌کننده عمده نفت در جهان، با ظرفیت صادرات 2.8میلیون بشکه در روز است و درحال حاضر 7درصد از منابع نفتی دنیا را تامین می‌کند.

 نفت، این طلای سیاه 29درصد از درآمد خالص داخلی این کشور را تامین می‌کند. وزیر نفت امارات اذعان داشته که این سهم از درآمد داخلی در 10 سال آینده به 19درصد کاهش پیدا خواهد کرد. کاهش مداوم قیمت نفت، منجر به کسری بودجه 2.3درصدی برای امارات در سال 2015 شده است. بنا به گزارش صندوق بین‌المللی پول، این کسری بودجه از سال 2009 تاکنون قابل توجه بوده است. همین موضوع کشور را مجبور به اتخاذ سیاست‌های جدید در رابطه با اقتصاد پسانفت کرده است.

سرمایه‌گذاری کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس در اروپا، تنها راه‌حل آنها برای آمادگی در برابر اقتصاد پسانفت نیست. کشور امارات قصد دارد به منابع انرژی خود تنوع ببخشد و انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. امارات برای کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، اقدام به ساخت چهار رآکتور هسته‌ای با ظرفیت واحد 1400‌مگاوات تا آخر سال 2020 کرده‌است. این کشور همچنین نسبت به راه‌اندازی بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی متمرکز در جهان نیز اقدام کرده است. این نیروگاه با اشغال فضایی معادل 258 زمین فوتبال و ظرفیتی برابر 100 مگاوات برق 20هزار خانه را تامین می‌کند. هدف امارات تولید 7درصد انرژی الکتریکی کشور تا پایان سال 2020 از منابع تجدیدپذیر است. عربستان نیز بخش‌های دولتی را در چارچوب بازسازی ساختار اقتصاد خصوصی‌سازی می‌کند.

این طرح عربستان به منظور رهایی از وابستگی به نفت است که حدود 90درصد بودجه کل کشور را تامین می‌کند. عربستان در تلاش است سهم خود را از انرژی‌های تجدید‌پذیر جایگزین نفت از 14درصد به 19درصد تا سال 2040افزایش دهد. غیر از جایگزین کردن انرژی‌های نو به‌جای نفت، سایر کشور‌ها در نقاط دیگر، مانند گابن در آفریقا، راه‌حل‌هایی نظیر کشاورزی را در برابر اقتصاد بدون نفت پیش گرفته‌اند.

صادرات نفت حدود 70درصد از صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. هرچند که تغییر ساختار اقتصادی یک کشور کار آسانی نیست، ولی این موضوع عامل مهمی در تغییر آینده و سرنوشت سیاره زمین است!طبیعتا این پویایی در تغییر ساختار اقتصادی هنوز جا نیفتاده، اما نکته مثبت این است که به نظر می‌رسد کشورها در این موضوع به آگاهی و دانش آن دست یافته‌اند که مسئله جایگزین کردن انرژی‌های نو به نفع آنها و به نفع همگان خواهد بود.