معلم های خوب چه مهارت هایی دارند؟

معلم ها بخش جدایی ناپذیری از تجربه کودکی و نوجوانی همه مردم دنیا را شکل می دهند. سر و کار داشتن با معلم های مختلف نه تنها خاطرات زیادی برای آدم ها به ارمغان می آورد، بلکه بخش قابل ملاحظه ای از فرآیند اجتماعی شدن را نیز شامل می شود. البته این حرفه فقط در چارچوب مدرسه معنا پیدا نمی کند. امروزه کلی موسسه مختلف در دنیا هست که مشغول آموزش مهارت های مختلف هستند. اگر به این جامعه آماری میلیون ها معلم و استادی که به طور مستقل مشغول تعامل با متقاضیان یادگیری مهارت های مختلف هستند را اضافه کنیم، آن وقت با مفهومی تازه از حرفه «معلمی» رو به رو خواهیم شد. 

آیا تا حالا فکر کرده اید معلم های خوب مهارت شان در تدریس یا حتی مدیریت کلاس را از کجا آورده اند؟ شاید فکر کنید بعضی ها از همان بچگی استعداد معلمی دارند، اما از آنجایی که ما در روزنامه فرصت امروز سر و کارمان با دلیل و مدرک است، اصلا این مدل فرضیات را قبول نداریم. در عوض دنبال دلایلی روشن و واضح هستیم. اصلا بهانه اصلی این مقاله هم رمزگشایی از همین موضوع است!

معلم هایی که همیشه کلی شاگرد دارند، محبوبیت شان را همینطور از سر راه پیدا نکرده اند. در عوض پای مهارت هایی وسط است که نه تنها یادگرفتنی است، بلکه با کمی تمرین از هر کسی یک پا معلم کاردرست می سازد. اگر شما هم دوست دارید آینده کاری تان را در حوزه تدریس و معلمی دنبال کنید، این مقاله فهرستی از مهارت های موردنیازتان را مرور خواهد کرد. پس با ما همراه باشید تا مسیرتان به سوی معلمی هموار شود.

مطلب مرتبط: 7 روشی که معلمان می توانند با استفاده از آنها از رسانه های اجتماعی در کلاس درس استفاده کنند

تفکر انتقادی: سوال درباره همه چیز

تفکر انتقادی مهارتی است که همه چیز را در دنیای اطراف ما به چالش می کشد. احتمالا شما هم دوستانی دارید که همیشه ساز خودشان را می زنند و اصلا حاضر به رعایت کلیشه های قدیمی نیستند. این دسته از افراد در محل کار معمولا از هیچ کاری برای تغییر انتظارات سنتی دست نمی کشند. راستش را بخواهید، اغلب اوقات رهبران تجاری موفق همین مهارت را در خودشان تقویت می کنند. 

معلم هایی که توانایی تفکر انتقادی را در خودشان تقویت می کنند، معمولا روش های خلاقانه ای برای آموزش پیدا کرده و همین امر هم آنها را در بین دانش آموزان حسابی محبوب می کند. اشتباه نکنید، اینجا قرار نیست همه ساختارها و قواعد را به چالش بکشید. به هر حال آموزش دیگران نیازمند مقداری انضباط هم هست اما در عین حال شما می توانید فرآیند یادگیری را تبدیل به نوعی سرگرمی کنید. به طوری که دیگر شاگردان تان به ضرب و زور سر کلاس حاضر نشوند.

بهترین تمرین برای تقویت تفکر انتقادی شک کردن به موضوعات مختلف است. مثلا کار با نرم افزار اکسل را در نظر بگیرید. بی شک دوره های آموزشی بی نهایت زیادی در دنیا برای یادگیری کار با این ابزار وجود دارد. با این حال آیا راه حل تازه ای برای آموزش ساده اکسل وجود دارد؟ این مدل سوالات راه شما به سوی تفکر انتقادی را باز می کند. 

صبر و شکیبایی: معلم بی حوصله وجود ندارد!

خیلی از آدم ها یاد دادن نکات مختلف به دیگران را دوست ندارند؛ چراکه در این سناریو شما عملا با کسانی رو به رو هستید که هیچ ایده ای درباره کاری که انجام می دهید، ندارند. عکاسی را در نظر بگیرید که در یک چشم به هم زدن شات های فوق العاده زیبا از سوژه اش می گیرد. حالا اگر قرار باشد همین عکاس روند کار را برای یک هنرجو توضیح دهد، احتمالا خیلی زود از کوره در رفته و قید این کار را می زند. حتما می پرسید، چرا؟ خب معلوم است؛ صبر و حوصله مهارتی نیست که همه داشته باشند. 

کسانی که آستانه تحمل و صبر بالایی دارند، یکهو از آسمان به زمین نمی افتند. در عوض بهترین روش تمرین مداوم برای تقویت این مهارت است. یادتان باشد، شما قرار نیست یکهو خودتان را تبدیل به فردی کاملا صبور کنید. در عوض کم کم آستانه تحمل تان را تقویت کنید. اینطوری خیلی هم به خودتان فشار نخواهید آورد که یکهو از همه چیز خسته شوید. 

مهارت های ارتباطی: ضرورتی اجتناب ناپذیر

آیا معلمی را سراغ دارید که توانایی برقراری ارتباط درست با دانش آموزان را نداشته باشد؟ بی شک چنین معلمی در طول دوران کاری اش با مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد؛ چراکه اولین انتظار افراد در مواجهه با یک معلم توانایی او برای توضیح سخت ترین نکات درسی به زبانی ساده و خودمانی است. 

گاهی اوقات آدم در مواجهه با بعضی از افراد نسبت به توانایی شان برای ارتباط مناسب حیرت زده می شود. انگار که آنها خیلی خوب راه و رسم ارتباط با دیگران را بلد هستند. مثلا بازیگران یا مجری های تلویزیونی را در نظر بگیرید؛ آنها همیشه یک حرفی برای گفتن دارند و اتفاقا اصلا هم خجالت نمی کشند. از آنجایی که ما در روزنامه فرصت امروز هیچ چیز را شانسی نمی دانیم، نگاهی به پشت پرده چنین مهارت های کلیدی خواهیم انداخت. 

توصیه ما در این بخش شاید ساده به نظر برسد، اما در صورت تکرارش حسابی شگفت زده خواهید شد. این فرمول طلایی مطالعه و نوشتن به صورت مداوم است. اصلا یکی از راه های ارتباط بهتر با دیگران آشنایی با ادبیات است. مگر نه اینکه همه ما با ابزار زبان ارتباط برقرار می کنیم؟

هرچه دایره لغات و عبارت هایی که در کتاب ها خوانده اید یا در یادداشت های روزمره استفاده می کنید، بیشتر باشد اوضاع تان در مهارت های ارتباطی بهتر خواهد شد. یادتان باشد، هیچ مهارتی از همان اول راحت به دست نمی آید. پس به جای اینکه به خودتان سخت بگیرید، با همین دست فرمان ساده و مناسب کارتان را جلو ببرید؛ چراکه اینطوری اوضاع تان حسابی بهتر خواهد شد. 

برنامه ریزی و مدیریت: معلم بی نظم وجود ندارد

معلم ها فقط یک مسئولیت سازمانی برای تربیت شاگرد ندارند. آنها باید این کار را با کیفیت مطلوبی نیز انجام دهند. بی شک شما هم در طول دوران مدرسه بارها و بارها به خاطر محتوای به درد نخور کتاب ها اعصاب تان خُرد شده است. خب اگر دوست دارید این زنجیره را قطع کنید، باید به عنوان یک معلم توانایی برنامه ریزی خوبی داشته باشید. 

یادتان نرود، معلمی فقط محدود به مدرسه نیست. این روزها مردم بیشتر از هر زمان دیگری به یادگیری مهارت های مختلف نیاز دارند. پس طبیعی است که دنبال یادگیری مهارت های موردنظر در فضاهایی بی نهایت متنوع تر از مدرسه باشند. اصلا همین امر بازار موسسات آموزشی را حسابی داغ کرده است. 

مطلب مرتبط: گجت هایی ویژه معلم ها

وقتی درباره برنامه ریزی حرف می زنیم، در واقع ترسیم یک نقشه راه کامل را مد نظر داریم. به طوری که شما باید برای آموزش درست شاگردان دست به نوآوری های کوچکی هم بزنید. مثلا اینکه یادگیری فن سخنرانی در طول سال های اخیر دستخوش چه تغییراتی شده، از شما یک معلم عالی در این حوزه خواهد ساخت. وگرنه شما هم مثل کلی از معلم های دیگر صرفا کلیشه های رایج در این زمینه را بازگو خواهید کرد. 

معلم هایی که همیشه در بین دانش آموزان محبوبیت خاصی دارند، معمولا توانایی مدیریت کلاس را هم یاد گرفته اند. بی شک شما هم معلم هایی داشته اید که حتی یک دقیقه هم کلاس را درست و حسابی کنترل نمی کردند. در این شرایط نه تنها خبری از یادگیری نکات کلیدی نیست، بلکه حتی حضور در کلاس هم دست کمی از جنگ اعصاب نخواهد داشت. خب چه کسی دوست دارد در کلاسی حاضر شود که هیچ نظمی ندارد؟

قبول دارم مدیریت کلاس به شیوه های جدید نیازمند برخورد خشن یا خشک با شاگردان نیست، اما شما باید حداقلی از نظم را در کلاس برقرار کنید. فقط در این صورت امکان آموزش نکات مختلف و تعامل مناسب با شاگردان فراهم خواهد شد. 

مهارت رهبری: هر معلم یک رهبر فکری!

یک دوره آموزشی را در نظر بگیرید که حول محور فوتوشاپ برگزار می شود. بی شک علاقه مندانی که در این کلاس ثبت نام می کنند، آرزوی یادگیری فوتوشاپ به بهترین شکل را دارند. سوالی که اینجا مطرح می شود، دلیل علاقه مردم به ثبت نام در چنین کلاسی است. خب مگر کلی ویدئوی آموزشی چند ساعته در یوتیوب دم دست من و شما نیست؟ 

بی شک سوال بالا اهمیت بی نهایت زیادی دارد؛ چراکه سرنوشت موسسات آموزشی کاملا بدان بسته است. ما در روزنامه فرصت امروز معتقدیم آنچه هنوز در شرایط کنونی مردم را به سوی شرکت در چنین کلاس هایی سوق می دهد، یافتن ایده های تازه است. به زبان خودمانی، شما در ویدئوهای آموزشی امکان یادگیری کار با یک نرم افزار یا استفاده از مهارتی کلیدی را دارید، اما این پایان ماجرا نیست؛ چراکه اوضاع خیلی پیچیده تر از این حرف هاست. 

اجازه دهید دوباره به مثال دوره آموزشی فوتوشاپ برگردیم. شما را نمی دانم، ولی من که اگر قرار باشد در چنین دوره ای شرکت کنم، انتظار مواجهه با ایده های تازه را هم دارم. هرچه باشد یک معلم باید ایده های جدید و نوآورانه ای هم داشته باشد. منظور ما همان ایده هایی است که آدم را برای چند دقیقه سرجای خودش میخکوب می کند!

ویژگی بالا بیشتر از هر گروهی در رهبران تجاری دیده می شود. آنها علاوه بر اینکه نیروی کار را عاشق ادامه فعالیت در شرکت می کنند، همیشه حرف های تازه و ایده های خلاقانه در چنته دارند. به طوری که کارمندان هیچ وقت از همکاری با مجموعه خسته نخواهند شد. 

مهمترین ویژگی یک رهبر تجاری ترسیم افق های تازه است. مثلا ایده ویندوز را در نظر بگیرید؛ این ایده زمانی از سوی مایکروسافت مطرح شد که کسی حتی انتظار توسعه کامپیوترهای خانگی را نداشت. چنین ایده های جذابی به دانش آموزان شما کمک می کند تا کمی بیرون از چارچوب فکر کنند. اینطوری شانس بسیار بهتری برای تبدیل شدن به یک معلم پرطرفدار خواهید داشت. 

توانایی مدیریت زمان: کلاس درس محدود است

کلاس های درس هر چقدر هم که جذاب باشند، محدودیت زمانی دارند. انگار که هر چقدر کلاس های کسل کننده دیر می گذرد، کلاس های به درد بخور با سرعت برق سپری خواهند شد. درست به همین خاطر معلم ها باید حواس شان به مدیریت زمان باشد؛ چراکه در غیر این صورت یکهو به خودشان می آیند و متوجه هدر رفتن نیمی از زمان کلاس سر بحثی بی فایده می شوند. 

ما در روزنامه فرصت امروز فرمول ساده ای برای مدیریت زمان داریم. شما به عنوان یک معلم کافی است جدولی برای خودتان طراحی کنید. در این جدول علاوه بر روزهای هفته باید ریز برنامه درسی نیز درج شود. مثلا اگر شما معلم شنا هستید، باید قبل از شروع کلاس آموزشی نکاتی که قصد بیانش را دارید، مشخص کنید. اینطوری دیگر حتی یک دقیقه از وقت کلاس هم تلف نخواهد شد. 

خیلی وقت ها شاگردان شما نه نوجوان های کم سن و سال، بلکه کارآفرینانی با سابقه نسبتا بالا هستند. در این صورت جایی برای بی برنامگی نخواهد بود. اگر شما در کلاس بحث های حاشیه ای را بیشتر از حد دنبال کنید، خیلی زود تک تک شرکت کنندگان قید شما و کلاس تان را خواهند زد. درست به همین خاطر مدیریت زمان در دنیای آموزش یکی از مهارت های کلیدی است. هر چقدر شما تقویم بهتری برای آموزش دقیق نکات طراحی کنید، شانس تان برای اثرگذاری بر روی مخاطب تان بیشتر می شود. نتیجه امر هم رضایت بیشتر حاضران در کلاس خواهد بود.
 
کار با کامپیوتر: آموزش در دوران دیجیتال

اگر تا همین سه سال قبل درباره کلاس های آنلاین حرف می زدیم، خیلی ها با خنده ای تمسخرآمیز از کنارمان عبور می کردند. با این حال تجربه کرونا اهمیت کلاس های آنلاین را ثابت کرد. از آن زمان تا حالا کلی ابزار مختلف برای تسهیل این روند در دسترس کارآفرینان قرار گرفته است. مواردی نظیر گوگل میت، زوم یا مایکروسافت تیمز تنها بخشی از ابزارهایی هستند که به راحتی قابل استفاده اند. بخش کمدی ماجرا وقتی شروع می شود که ناآشنایی خیلی از معلم ها با چنین ابزارهایی را متوجه شویم. 

اگر شما در دورانی بزرگ شده اید که اینترنت بخش جدایی ناپذیر زندگی تان بوده، حالا دیگر مشکلی برای آموزش دیجیتال ندارید. البته ماجرا برای افراد میانسال کمی پیچیده تر می شود؛ چراکه آنها معمولا میانه خوبی با اینترنت و ابزارهای دیجیتال ندارند. 

فرمول ما در روزنامه فرصت امروز برای آشنایی با ابزارهای آموزش آنلاین اصلا عجیب و غریب نیست. شما فقط باید خودتان را برای یادگیری یکسری مهارت های تازه آماده کنید. این مهارت ها شامل پشتکار و کمی پررویی برای سوال پیچ کردن دیگران درباره نحوه کار با ابزارهای مختلف است. اینطوری خیلی زود کارتان در زمینه مدیریت چنین ابزارهایی ساده خواهد شد. 

یادتان باشد، این روزها کلی ویدئوی آموزشی درباره ابزارهای مختلف در اینترنت وجود دارد. به علاوه، شما همیشه امکان استفاده از راهنمای خود ابزارها را هم دارید؛ چراکه این ابزارها رابط کاربری بی نهایت ساده ای دارند. به طوری که چند روز کار با آنها زیر و بم شان را رو می کند. پس منتظر چه هستید؟ همین امروز دست به کار شده و کار با ابزارهای دیجیتال را یاد بگیرید. 

مطلب مرتبط: چگونه می ‌توان در آموزش و تربیت دانش ‌آموزان موفق بود؟

سخن پایانی

معلم های خوب باید مهارت های مختلفی را یاد بگیرند. شما الان مهارت هایی که برای موفقیت در این حوزه لازم دارید، کاملا می شناسید. پس دیگر هیچ عذر و بهانه ای برای امروز و فردا کردن ندارید. هر جا از کارتان هم با مشکل رو به رو شدید، ما در روزنامه فرصت امروز همیشه آماده کمک هستیم. پس تعارف را کنار گذاشته و از طریق پُل های ارتباطی با ما در تماس باشید. 

منابع:

https://in.indeed.com

https://www.snhu.edu