3 نوع از رهبرانی که تغییرات بنیادین ایجاد می کنند

به گفته جولی باتیلانا (Julie Battilana)، متخصص تغییر سازمانی، هر جنبش اجتماعی موفق نیاز به سه نقش رهبری متمایز دارد: آشوبگر، نوآور و هماهنگ کننده.

چه عاملی تعیین می کند که آیا یک جنبش اجتماعی درخششی کوتاه مدت یا یک واسط واقعی برای تغییر طولانی مدت خواهد بود؟ جولی باتیلانا، متخصص تغییرات سازمانی، موضوعاتی مشترک را در میان جنبش های اجتماعی تعیین کرده است که صرفاً نیاز به تغییر اجتماعی را منتشر نکرده ، اما در واقع تأثیرات بلندمدت ایجاد کرده اند.

همانطور که باتیلانا در مقاله «آیا باید آشوبگر، نوآور یا هماهنگ کننده باشید؟ درک نقش هایی که می توانید در جنبش به سوی تغییرات اجتماعی بازی کنید» همراه با ماریسا کیمسی (Marissa Kimsey) همکار تحقیقاتی اش در HBS توضیح می دهد، هر راه موفقیت آمیزی برای تغییر اجتماعی نیاز به هر سه مورد دارد. این مقاله در شماره جدیدی از مرور نوآوری اجتماعی در استنفورد به چاپ رسیده است.

باتیلانا، پروفسور جوزف سی. ویلسون اداره تجارت در دانشکده بازرگانی هاروارد و آلن ال. گلیتسمن (Alan L. Gleitsman)، استاد نوآوری های اجتماعی در دانشکده کندی هاروارد می گویند، «اگر نگاهی به تاریخ هر جنبش تغییر اجتماعی موفق داشته باشید، مشاهده می کنید که لحظات واقعاً سازنده ای از آشوبگری، نوآوری و هماهنگی وجود دارند که منجر به پذیرش تغییرات می شوند». این دو برای بیش از یک دهه بر روی روش های اعمال تغییرات از سوی سازمان ها و افراد مطالعه و تحقیق کرده اند؛ تغییراتی که متفاوت از هنجارهای عادی پذیرفته شده هستند. «گرچه تاریخ برخی از بازیگران فردی را به عنوان افراد بسیار تأثیرگذار می پذیرد، رهبران ندرتاً به تنهایی جامعه را تغییر می دهند.»

مطلب مرتبط: قابلیت ایجاد تغییر؛ ارزشمندترین مهارت یک کارآفرین

رهبر آشوبگر با تقویت و شکوفایی نارضایتی های اجتماعی، گروه متفاوتی از افراد را پیرامون تمایل برای تغییر، تقویت می کند.

بیتلانا در یک نوشته آموزشی در سال 2015 با عنوان «قدرت و تأثیر در جامعه» می نویسد، «آشوبگرهای تأثیرگذار می توانند توجه را به یک مشکل جلب و دیگران را متقاعد سازند که برای حل آن نیاز به اقدام اصلاحی و کار جمعی است. برای نشان دادن این که وضعیت موجود غیر قابل قبول است و به منظور تهییج دیگران، آشوبگرها باید طوری ارتباط برقرار سازند که نارضایتی ها مشترک و جمعی شوند و نامرتبط به نظر نرسند.»

«اگر نوآوری در پیش نگیرید و راه حلی برای مشکل پیدا نکنید، جنبش می میرد»

برای مثال راچل کارسون (Rachel Carson)، زیست شناس دریایی که در دهه 1950 عموم را از خطرات آفتکش ها آگاه کرد؛ دونالد ترامپ(Donald Trump) که در طول سال 2016، شهروندان را پیرامون شعار «دوباره آمریكا را بزرگ می کنیم» جمع کرد؛ یا ترزا شوک (Teresa Shook) كه راهپیمایی سال 2017 زنان را در واشنگتن و پس از پیروزی ریاست جمهوری ترامپ به راه انداخت؛ همگی نمونه هایی از رهبران آشوبگر هستند.

رهبر نوآور راه حلی را برای رسیدگی به نارضایتی ها توسعه می دهد. این کار به معنای پیش بینی موانع و ارائه راه های جایگزین و همچنین توجیه این گزینه ها به شیوه ای جذاب برای جذب افراد، گروه ها و سازمان ها برای حمایت از آنهاست.

باتیلانا در «قدرت و تأثیر گذاری در جامعه» می نویسد، «یک رهبر نوآور به احتمال زیاد کسی است که موردی را در محیطی مطالعه، زندگی یا تجربه کرده و بدین ترتیب قادر به ایجاد چشم اندازی متفاوت برای آینده است. وی با این کار کسانی را که در شیوه ها یا شرایط موجود زندگی می کنند، افسون و جذب می سازد.»

باتیلانا مدعی است بدون رهبری که بتواند مسیر متقاعد کننده ای برای نوآوری ایجاد کند، جنبش هرگز از مرحله آشوبگری عبور نخواهد کرد.

گاه نوآوران از رویکردهای موجود و اثبات شده برای ایجاد راه حل های طولانی مدت استفاده می کنند. باتیلانا و کیمسی به مثال سازمان خدمات جوانان فرانسوی Unis-Cité که پس از سازمان آمریکایی City Year مدل سازی شد، اشاره می کنند.

او می گوید، «اگر نوآوری در پیش نگیرید و راه حلی برای مشکل پیدا نکنید، جنبش می میرد. من فکر می کنم این چیزی است که برای جنبش اشغال والاستریت اتفاق افتاد. در آن جریان نوعی آشوبگری مؤثر وجود داشت؛ این جنبش در زمان مناسب آغاز شد –زمانی که جهان فریاد زد ما نیاز به یک سیستم مالی متفاوت داریم- اما کمبود نوآوری وجود داشت و ما در نهایت به سیستمی بازگشتیم که بسیار شبیه آن چیزی بود که پیش از این داشتیم.»

رهبر هماهنگ کننده راه حل ایجاد شده توسط نوآور را گسترش می دهد و به طور مداوم و همزمان با گسترش اندازه و پیچیدگی جنبش برای تغییر، استراتژی هایی را در جهت یافتن و کار با افراد در داخل و خارج از جنبش طرح ریزی می کند.

باتیلانا در یادداشت آموزشی خود می نویسد، «هماهنگ کننده ها اغلب نیاز دارند پیام خود را با منافع حوزه های گوناگون که در تلاش برای پذیرش تغییر هستند، سازگار سازند. با این وجود برای انجام این کار آنها نیاز به تعادل دارند، زیرا باید اطمینان حاصل کنند که پیام کلی در مورد تغییرپذیری، هماهنگ باقی می ماند.»

نویسندگان در مقاله «آیا باید آشوبگر، نوآور یا هماهنگ کننده باشید؟ درک نقش هایی که می توانید در جنبش به سوی تغییرات اجتماعی بازی کنید» می نویسند، «آشوبگری بدون نوآوری به معنای شکایت بدون ارائه جایگزین و نوآوری بدون هماهنگی، به معنای ایده هایی بدون تأثیر است.»

دام ها و چالش ها

باتیلانا و کیمسی توضیح می دهند که هر نقش نیاز به ترکیبی از ارتباط، سازماندهی و ارزیابی دارد.

آشوبگرها باید ضرورت حرکت جنبش اجتماعی را بگویند؛ نوآوران باید اعتبار راه حل پیشنهادی خود را مخابره کنند و هماهنگ کننده ها باید بتوانند اطلاعات را با انواع گوناگون اجزا (گاه گروه های مختلف در سراسر جهان) سازگار سازند و همچنان پیامی منسجم داشته باشند.

آشوبگران همچنین باید اقدامی جمعی علیه وضعیت موجود را سازماندهی و راه اندازی کنند؛ نوآوران باید ائتلاف حمایت از ایده های خود را بسازند و هماهنگ کننده ها باید اقدام جمعی را گسترش دهند و آن را حفظ کنند.

هر یک از این سه نقش نیز با مجموعه ای از دام ها روبه رو هستند؛ نکته ای که باتیلانا در صحبت با دانشجویان عملگر به آن اشاره می کند:

• در میان آشوبگران: آشوبگری بخش بخش شده -تحریک چندین محدوده خشم که نمی توانند با یک اصل منسجم و یک راه حل کار کنند. که شکایتی معتبر را بدون هیچ گونه معیاری برای ارائه، ایجاد می کند؛

• در میان نوآوران: عدم دید وسیع -عدم توجه به پیامدهای منفی یک راه حل پیشنهادی و ظرافت غیر عملی. پیشنهاد راه حلی که به نظر می رسد بر روی صفحه نمایش کامپیوتر عالی باشد، اما سازماندهی آن تقریباً غیرممکن است؛

• در میان هماهنگ کننده ها: انحراف چشم انداز -از دست دادن بینش تغییر اجتماعی پیش بینی شده و ریزش جنبش به نقطه ای که دیگر به نارضایتی ها اهمیت داده نمی شود.

باتیلانا برای جلوگیری از دام های بالقوه و نحوه تعیین زمان برای بازی کردن نقش ها، توصیه هایی دارد که شامل ارزیابی پیوسته پیشرفت و تغییرات در محیط و نیز درک منابع فردی از قدرت و انگیزه می شوند. قدرت می تواند از منابع شخصی (به عنوان مثال، کاریزما، تخصص)؛ منابع موقعیتی (داشتن نقش های رسمی رهبری، انتخاب یا انتصاب) و منابع ارتباطی (ارتباط با خانواده، دوستان و همکاران) باشد. باتیلانا و کیمسی در مقاله خود نوشتند، «رهبران زمانی که تلاش به تغییر می کنند، این منابع مختلف قدرت را اهرم قرار می دهند.»

مطلب مرتبط: فیلتر سبک‌های رهبری، آینده سازمان را شفاف می‌کند

«اکثر جنبش ها، سرشار از قهرمانان نا شناخته هستند»

باتیلانا همچنین هشدار می دهد که تغییرات مؤثر، سرافرازی را تضمین نمی کنند. ورای هر جنبش موفق، حجم زیادی از عزم راسخ و کار طاقت فرسا وجود دارد.

او می گوید، «تغییرات اجتماعی زمان می برند، کار زیادی می خواهد و اغلب شما نیز در این مسیر به رسمیت شناخته نمی شوید. اکثر جنبش ها سرشار از قهرمانان ناشناخته هستند. هیچ کس در هیچ زمانی درباره آنها نخواهد شنید. برخی از آنها مجبور بودند در تمام زندگی شان تلاش کنند و در نهایت شاهد لحظه تغییر نبوده اند، اما آنها نقشی کلیدی در آشوبگری، هماهنگ سازی یا نوآوری ایفا کرده اند.»