صنعت لبنیات در تنگناست

مهم‌ترین ماده اولیه کارخانه‌های شیر برای تولید محصولات و فرآورده‌های لبنی، از دامداری‌ها فراهم می‌شود. بنابراین، هرگونه نوسان قیمتی در شیر خام تولید شده در دامداری‌ها بدون شک به طور مستقیم بر نحوه قیمت‌گذاری شیر مصرفی تاثیرگذار خواهد بود. موضوعی که به تازگی در خبرها شاهد آن بودیم؛ یعنی افزایش قیمت شیرخام به میزان 330تومان.
از ابتدای سال تاکنون، هزینه‌های جانبی کارخانه‌های لبنی مانند آب، برق، گاز و به‌خصوص کرایه حمل‌و‌نقل که افزایش 30درصدی را تجربه کرده، بالا رفته و متعاقب آن دستمزدها هم بیشتر شده است. از سوی دیگر، برای تهیه ظروف مورد نیاز برای بسته‌بندی، 20 تا 25درصد نسبت به سال گذشته هزینه بیشتری را متقبل می‌شویم.
بنابراین، افزایش قیمت تمام شده لبنیات در بازار، بسیار منطقی و بدیهی خواهد بود. اما خبرهای رسیده از گوشه و کنار، حامل نکته‌های منفی و نگران‌کننده است. زیرا از یک سو، این طور به نظر می‌رسد که قرار نیست در سال جدید از طرف دولت، یارانه‌ای به این صنعت تعلق بگیرد؛ از دیگر سو، قیمت خرید شیرخام از دامداری‌ها از 1110 به 1440 تومان افزایش یافته است.
اما ناامیدکننده‌ترین موضوع، جلوگیری دولت از افزایش قیمت تمام شده لبنیات است. کارخانه‌های لبنی از ابتدای سال که افزایشی حدود 13درصدی را در تمام مواد اولیه تجربه کرده‌اند و در عین حال محصولات خود را با همان قیمت سال گذشته به بازار عرضه می‌کنند، ضررهای مالی زیادی را به جان خریده‌اند.
بسیاری از کارخانه‌هایی که پشتوانه مالی ضعیفی دارند، با عقب انداختن پرداخت حقوق کارگران یا اقساط وامشان، به طریقی سعی در جبران این خسارت می‌کنند. اما سوال اینجاست که این فرار از بحران توسط شرکت‌های لبنی تا کی می‌تواند ادامه داشته باشد؟
طبق آمارهای موجود، طی 5سال گذشته بیش از 30درصد، از قدرت خرید مردم کاسته شده و این موضوع به طور حتم در کاهش مصرف شیر تاثیر مستقیم خواهد داشت. بنابراین، اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، هم آینده کسب‌و‌کار کارخانه‌های لبنی به خطر می‌افتد و هم سلامت جامعه تهدید می‌شود.
خوشبینانه‌ترین حالت ممکن در این وضع آشفته، کم‌فروشی و عرضه کالاهای بی‌کیفیت به بازار از طرف کارخانه‌های خصوصی برای جبران کمبودهای مالی خواهد بود. زیرا راهی جز این پیش‌روی تولیدکنندگان نیست.
اما فرض کنیم، دولت از پرداخت یارانه ممانعت کند و جلوی افزایش قیمت تمام شده را بگیرد. در این صورت، برای حفظ تعادل بازار و عدم حذف تولیدکنندگان از گردونه تولید، تنها یک راه پیش رو خواهد داشت و آن هم حذف مالیات بر ارزش افزوده 8درصدی است.
اکنون همه محصولات لبنی به جز پنیر و شیر، مشمول پرداخت مالیات هستند. اگر این مالیات برداشته شود، تا حدودی می‌توان به ادامه کار کارخانه‌های لبنی حداقل با حفظ وضعیت موجود امیدوار بود؛ وگرنه در آینده‌ای نه چندان دور، به واسطه تعطیلی کارخانه‌ها به بزرگ‌ترین واردکننده شیر و فرآورده‌های لبنی تبدیل خواهیم شد.