کشاورز برای تهیه سوخت، می‌سوزد

تقریبا در همه دنیا، کشاورزی یکی از مطمئن‌ترین شغل‌ها برای افراد به‌شمار می‌آید زیرا کشاورزان و محصولات‌شان از جهات مختلف زیر چتر حمایتی دولت‌ها قرار دارند، اما در کشور ما قشر کشاورز یکی از اقشار آسیب‌پذیر به‌شمار می‌آید و همواره دغدغه‌های فراوانی برای ادامه فعالیت‌های خود دارد. اغلب کشاورزان ما کشاورزان سنتی و مسن گذشته هستند که امروز حاضر به از دست دادن حرفه و پیشه چندین‌ساله خود نیستند، اما فرزندان همین کشاورزان دیگر میل و رغبتی برای ادامه شغل پدران خود ندارند و به‌اصطلاح عطای این شغل پردردسر و کم‌درآمد را به لقایش می‌بخشند. نبود امنیت شغلی، عدم وجود بیمه مناسب، قیمت تمام‌شده بالا و قیمت تضمینی پایین، دردسرهای تهیه نهاده‌ها، عدم وجود ماشین‌آلات و مکانیزاسیون، وجود دلالان و عدم‌توجه دولت  همواره از مهم‌ترین دغدغه‌های کشاورزی ما محسوب شده و می‌شود.
یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در‌خصوص هر کاری وجود امکانات و مواد‌اولیه کافی و استاندارد برای آن به‌شمار می‌آید. از مهم‌ترین این پیش‌نیازها در کشاورزی، می‌توان به ماشین‌آلات مناسب و سوخت آنها اشاره کرد که این دو پیش‌نیاز اولیه همواره و همواره برای کشاورزان ما جزو نخستین دغدغه‌های مطرح‌شده به‌شمار می‌آید.
با بررسی میزان سهمیه سوخت در نظر گرفته شده برای ماشین‌آلات کشاورزی ایران، به این مهم دست می‌یابیم که این میزان تابع استانداردهای لازم و جهانی نیست. از این‌رو اغلب کشاورزان ناگزیرند به بازار آزاد برای تامین سوخت خود رو بیاورند. سهمیه سوخت ماشین‌آلات در کشور ما یک بحث ریشه‌دار است که گاه براساس سیلندر تراکتورها و گاهی براساس نوع تولید و سطح زیرکشت سهمیه‌بنـــدی می‌شــود. در‌مجموع سهمیه سوخت تراکتورهای چهار سیلندر 800 لیتر و شش‌سیلندر یک هزار لیتر بود که امسال به ترتیب به 600 و 800 لیتر کاهش یافته است. این میزان در حالی است که استاندارد مصرف برای تراکتورهای چهار سیلندر 1500 لیتر و شش سیلندر 3500 لیتر است، جالب‌تر اینکه در کشور ما تراکتور و دیگر ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی علاوه بر شخم زدن زمین به‌عنوان وسیله حمل‌و‌نقل کشاورز، برای جابه‌جایی خوراک دام و غیره نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما توجه و تعیین سوخت برای آنها همواره مورد غفلت قرار گرفته است.  علاوه بر میزان سوخت برای ماشین‌آلات کشاورزی، مسئله دیگر نحوه توزیع و مشقت‌های دسترسی به آن است، رفت‌و‌آمدهای مکرر کشاورزان از روستاها به مراکز ثبت‌نام و پاسکاری‌ها بین جهاد کشاورزی، امور آب و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی و طی کردن پروسه زمانبری که در سه نوبت در سال برای گرفتن حواله سوخت تکرار می‌شود، موجب شده که حتی گاهی کشاورزان مستقیما برای تهیه سوخت به بازار آزاد بروند و حواله تقدیمی دولت را باز نکرده
رد کنند.
در این خصوص به سراغ مسعود اسدی، رییس مجمع تشکل‌های کشاورزی رفته‌ایم تا پس از بررسی مشکلات این حوزه راهکاری برای حل آنها بیابیم.

 هفت‌خوان رستم
اسدی در‌خصوص نحوه دریافت حواله سوخت برای کشاورزان به فرصت امروز می‌گوید: متاسفانه کشاورز ما برای دریافت مقدار سهمیه‌ای که تقریبا نیمی از نیازش را برآورده می‌کند باید یک پروسه طولانی‌مدت را طی کند. به این شکل که ابتدا به کافی‌نت مراجعه کرده و اقدام به ثبت‌نام در سامانه کند که همین مرحله خود مشکلات قطعی سامانه یا اینترنت و رفت‌و‌آمد چندباره کشاورز از روستا
به شهر را دارد.
 سپس پرینت ثبت‌نام را برای گرفتن تاییدیه به جهاد کشاورزی برده و مجددا تاییدیه را برای ثبت در سامانه بازگرداند. در‌نهایت کشاورز یک برگه که گاهی 72 ساعت برای اخذ آن طول می‌کشد دریافت و به فرآورده‌های سوختی رفته و آنجا پس از دریافت حواله باید به مرکز توزیع مراجعه کند. به علاوه کشاورزانی که مرکز کشاورزی آنان در روستا نیست بعد از مشخص شدن سهمیه باید سوخت را از روستای نزدیک مزارع خود دریافت کنند که جابه‌جایی سوخت هم به این پروسه افزوده می‌شود.

کارت سوخت راه‌حل ماجرا
اسدی در پاسخ به این سوال که برای رفع مشکل سوخت کشاورزان چه باید کرد، ادامه می‌دهد: شاید صدور کارت سوخت برای ماشین‌های کشاورزی بهترین راهکار برای کوتاه کردن مسیر دریافت سوخت باشد. با توجه به اینکه در‌حال‌حاضر هم تمام تراکتورها در سامانه سوخت شرکت نفت ثبت‌نام شده‌اند و دارای سند و قولنامه هستند، صدور کارت سوخت برای آنها چندان مشکل نمی‌نماید.
وی افزود: جهاد کشاورزی می‌تواند با کار کارشناسی میزان سوخت مورد‌نیاز هر هکتار محصول را برابر استانداردهای بین‌المللی برآورده کند. به‌علاوه جمع‌آوری اطلاعاتی درخصوص روش توزیع سوخت، محاسبه اراضی زیرکشت استان‌ها و تعداد تراکتورها، کمباین‌ها و موتور پمپ‌های چاه‌های آب کشاورزی می‌تواند کمک شایانی به سهولت توزیع سوخت مورد‌نیاز کشاورزان کند.

یک تیر و دو نشان
اسدی در‌خصوص اینکه مرکز مکانیزاسیون در حال جمع‌آوری اطلاعات برای پلاک‌گذاری خودروها بوده است، می‌گوید: در سال 92 فراخوان ثبت‌نام تمام خودروها برای پلاک‌گذاری انجام شد، اما با گذشت یکسال از این فراخوان هنوز پلاکی به تراکتورها تحویل داده نشده است. این اقدام می‌تواند در صدور کارت سوخت بسیار مفید واقع شود و با داشتن پلاک به‌راحتی می‌توان برای تراکتورها کارت سوخت صادر کرد.
 یکی دیگر از جنبه‌های مثبت این ماجرا کمک به خریدوفروش ایمن تراکتور و لیزینگ آن است. البته من شنیده‌ام که ثبت‌نام فقط برای تراکتورهای 15سال ساخت و جوان‌تر صورت می‌گیرد، با توجه به اینکه ناوگان تراکتوری ما یک ناوگان فرسوده است باید برای پلاک‌گذاری سن تراکتورها را بالا در نظر بگیرند تا در حق کشاورزان
اجحاف نشود.

حرف آخر  از زبان جایگاه‌داران
برای پیگیری این موضوع به سراغ رییس اتحادیه جایگاه‌داران سی.‌ان.‌جی رفتیم.
اردشیر دادرس توضیح می‌دهد: اعطای کارت سوخت به ماشین‌آلات کشاورزی می‌تواند کمک شایانی به چند ارگان به‌صورت همزمان کند، از این رو همه دست به دست هم دهند تا با پیگیری وزارت جهاد کشاورزی این اتفاق هرچه زودتر رخ دهد، در این راستا نمی‌توان براساس عرضه و تقاضا به‌صورت کورکورانه عمل کرد و باید یک پایش و آمایش اطلاعات سرزمینی صورت بگیرد تا هرچه سریع‌تر میزان و نوع مصرف سوخت به‌صورت واضح مشخص شود و براساس این اطلاعات، سامانه هوشمند سوخت برای این ماشین‌آلات طراحی شود.
به علاوه ما در نظر داریم که کارت‌های اعتباری انرژی صادر شود و این کارت‌ها با دو قابلیت گازوییلی و ال‌پی‌جی باشد که کشاورزان بتوانند با این کارت اعتباریِ دوبل، سهولت بیشتری برای استفاده از سوخت داشته باشند.