چشم مردم به سیاست‌های اقتصادی

شاید این پرسش همچنان در سطح جامعه مطرح است که چرا با وجود اینکه دولت اعلام کرده نرخ تورم از 30 به 25 درصد رسیده، اما قیمت کالاهای مصرفی همچنان بالا بوده و کاهش نیافته است؟ به همین دلیل، شاید بهتر باشد به این نکته اشاره شود که مراد دولت این است که رشد تصاعدی قیمت‌ها که از سال 90 تا 92 ادامه داشت، متوقف شده است.

 برای مثال، اگر در سال 91 قیمت یک بسته پنیر 3 هزار تومان و در هفته بعد 3 هزار و 500 تومان به فروش می‌رسید، اما امسال این‌گونه نبوده و علاوه بر اینکه متوقف شده، اگر افزایشی نیز در برخی از کالاها صورت گرفته به میزان بسیار اندک و بعضا نامحسوسی بوده است.

یکی از دلایل کند شدن حرکت تورم در کشور ثبات در بازار نرخ ارز است. از طرفی، نرخ افزایشی نیز متوقف شده که این مسائل در درازمدت اثرات خود را بر تورم خواهد گذاشت. البته رکود در بازار برخی محصولات و صنایع را نباید به حساب کاهش تورم گذاشت.

 این بازارها به دلیل عدم وجود تقاضا و همچنین کاهش سطح تولید، تولیدکننده را مجبور به کاهش قیمت تمام شده با وجود میل باطنی کند که مبادا بازار به دست محصولات وارداتی بیفتد.

با این حال، اما انتظار مردم مبنی بر کاهش قیمت کالا و خدمات مصرفی در یک سالی که از فعالیت دولت روحانی گذشت، محقق نشده و همچنان چشم مردم و بازاری‌ها به سیاست‌های اقتصادی دولت دوخته شده تا سرانجام ترمز گرانی در بازار کشیده شود. هرچند در کنار اشاره به گرانی کالاهای اساسی و خدمات مردم باید در حیطه انصاف این را هم مدنظر قرار داد که دولت در این مدت هرچند نتوانسته ترمز گرانی را بکشد، ولی مانع از سوداگری و سفته بازی در بازار ارز و طلا شده است.

اما با این حال، می‌توان دست به اقداماتی زد که حداقل کاهش تورم در جامعه نمود بیشتری داشته باشد. اما از منظر اقتصاددانان عواملی هستند که موجب شده به‌عنوان کاهش تورم یاد شود. از جمله کاهش نرخ رشد قیمت‌ها، کمبود تقاضا که معادل آن رکود بوده و برای تولیدکننده خطرناک است.

کنترل بانک مرکزی به‌عنوان منبع پول پرقدرت، طی شدن روند طبیعی اقتصاد، روند رو به جلو و مثبت مذاکرات هسته‌ای و درپیش‌گرفتن انضباط پولی و مالی است. از این منظر شاید نگاه دست اندرکاران بازار حوزه‌های مختلف هم خواندنی باشد. 

مدیرعامل شرکت مرکز اپل ایران: 

مهم‌ترین اقدام ثابت نگه داشتن نرخ ارز بود

تورم‌زدایی در اقتصاد، کاهش سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات است. از این رو، دولت‌ها سعی می‌کنند با کاهش سطح عمومی قیمت‌ها نوعی رضایت‌مندی را در سطح جامعه ایجاد کنند، چرا که افزایش سطح عمومی قیمت کالا اثرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای را در پی خواهد داشت. اما در این بین نرخ افزایشی نیز مدنظر است که این نیز باید سیر منطقی داشته باشد.

چرا که افزایش نرخ افزایشی موجب تورم خواهد شد. نمونه بارز این مسئله افزایش نرخ ارز بود که نابسامانی‌هایی را در بازار به وجود آورد. رضا سمیع‌زاده، مدیرعامل شرکت مرکز اپل ایران بر این عقیده است که دولت سعی کرده طی یک سال اخیر نرخ ارز را ثابت و در عین حال روند رشد، نرخ افزایشی را کنترل کند. 

از نظر شما کاهش نرخ تورم در چه چیزی نمود پیدا کرده است؟ 

فکر می‌کنم مهم‌ترین اقدام ثابت نگه داشتن نرخ ارز بوده و این نیاز بازار تجارت است. تفاوت ما با کشورهای کوچک که در حوزه اقتصادی توفیق‌هایی به دست آورده‌اند، این است که نرخ‌ها و تبادلات ارزی خود با دنیا را ثابت نگه داشته‌اند. اگر کالایی را خریداری کرده و می‌خواهید آن را وارد کنید، مهم‌ترین کار این است که بدانید با چند درصد سود به فروش می‌رسد و بازگشت سرمایه آن طی تبادلات ارزی چه میزان خواهد بود. 

چه اقداماتی موجب کاهش نرخ تورم به 20درصد خواهد شد؟ 

وقتی لوکوموتیو اقتصاد خراب را وارد جامعه کردید، نباید انتظار داشته باشید که تورم به سرعت کاهش پیدا کند. نخستین کار اقتصاد برابری نرخ ارز با سیاست‌های در پیش است. از این رو، برخی کشورها از جمله ترکیه، نرخ برابری را پایین و ضعیف نگه می‌دارند. بنابراین، ابتدا باید نرخ تورم کاهش پیدا کند. این مسئله مردم را متوجه این نکته می‌کند که تورم کم نشده ولی نرخ افزایشی کاهش پیدا کرده است.

شما لزوما در بازار کاهش تورم را حس نمی‌کنید، ولی رکود هم مشاهده نمی‌شود. تنها راه دستیابی ایران به تورم 20درصدی توافق در مذاکرات هسته‌ای است. امضای توافق مذاکرات هسته‌ای موتور محرک اقتصاد ایران خواهد بود که کاهش نرخ تورم را در پی خواهد داشت.

البته انتظار طبیعی این نیست که یکباره تورم به 20 درصد برسد. این همانند سرد و گرم شدن شیشه است که به آن ضربه وارد می‌کند. با این حال تورم ایران بین 15 تا 20 درصد باقی خواهد ماند. 

مدیرعامل شرکت تولیدی و صادراتی واسان: 

تولیدکننده با کمترین نرخ سود محصول تولید می‌کند

تورم بخش تولید مخرب‌ترین نوع تورم است که موجب کاهش سطح توان تولید و اشتغال می‌شود. از این رو کارشناسان مهم‌ترین عامل برای پیشگیری از تورم تولید، ارائه تسهیلات و مشوق‌هایی می‌دانند که موجب افزایش تولید و در نهایت کاهش قیمت تمام شده برای مشتریان شود. صنعت نساجی در ایران طی سال‌های اخیر به دلیل رشد بی‌رویه واردات و کاهش تولید که منجر به افزایش هزینه تمام شده برای محصول شده، ضربه سنگینی خورده و بعضا تولیدات به 30 درصد کاهش یافته است.

همین مسئله قیمت نهایی را برای مشتریان افزایش داده است. سعید حسین‌زاده بر این عقیده است آنچه در بازار شاهدیم رکورد یا کاهش تورم نیست، بلکه تولیدکننده با کمترین نرخ سود، تولیدات خود را به فروش می‌رساند. 

آیا پس از گذشت یک سال شاهد کاهش تورم در کشور هستیم؟ 

در حال حاضر رکود باعث کاهش تورم شده اما پیامد‌های منفی را به همراه خواهد داشت. در حال حاضر قیمت برخی اقلام صنعت نساجی افت پیدا کرده و ظرفیت کارخانه‌ها به 30 درصد رسیده است. 

کاهش ظرفیت کارخانه‌ها قیمت تمام شده را برای تولید محصول افزایش می‌دهد. این مسئله نیز موجب گرفتن انگیزه تولید و در پی آن افزایش واردات و قاچاق  خواهد شد. از این رو رکود کنونی خطرناک‌تر از تورم است. اگر تورم همراه با حمایت از تولید باشد، می‌تواند اثرگذار باشد. ولی اگر رکود برای جلوگیری از تورم باشد و آن را به بخش صنعت وارد کنیم، جز تعطیلی کارخانه‌ها چیزی عایدمان نخواهد شد.

در حال حاضر بخش تجارت بیشتر از تسهیلات بهره می‌برند و اکثر تولیدکنندگان به دلیل عدم ارائه تسهیلات لازم از میدان خارج می‌شوند. نساجی یک صنعت تخصصی است و اگر کالاهای این بخش به دست واردات خارجی بیفتد، دیگر نمی‌توان افرادی که سابق بر این تولید می‌کردند را به بازار بازگرداند. 

چه عامل یا عواملی موجب کاهش نرخ تورم خواهد شد؟ 

کاهش نرخ تورم در  صورتی محقق خواهد شد که با کار کارشناسی و اصولی و یک اقدام عملیاتی صورت گیرد. اما این کار کارشناسی در بخش صنعت نساجی مشاهده نشده است.

با افزایش تولید، کاهش قیمت صورت می‌گیرد. آنچه در بازار به‌عنوان رکود مشاهده می‌شود، کاهش قیمت یا تورم نیست، بلکه تولید‌کننده با کمترین نرخ سود کالای خود را به فروش می‌رساند. این مسئله ورشکستی را به همراه خواهد داشت. 

مدیرعامل مرکز خدمات فولاد ایران: 

در شرایط فعلی رشد قیمت‌ها پایین است

کارشناسان بر این عقیده‌اند که کاهش نرخ تورم به تنهایی میسر نبوده و دیگر فاکتورهای دخیل در اقتصاد نیز باید مدنظر قرار گیرد.

 از این رو تا زمانی که دیگر مسائل دخیل در اقتصاد به یک‌باره بازنگری نشده و حالت متعادلی به خود نگیرد، صحبت از کاهش نرخ تورم بی‌معنی خواهد بود.

 محمد چیت‌ساز مدیرعامل مرکز خدمات فولاد ایران، از آن دست افرادی است که بیان می‌کند، نباید به کاهش نرخ تورم به تنهایی توجه کرد. 

طی یک سالی که از دولت یازدهم می‌گذرد، آیا براساس وعده‌های داده شده، شاهد کاهش نرخ تورم هستیم؟ 

منظور از کاهش تورم در شرایط فعلی، قیمت پایین محصولات نیست، بلکه رشد قیمت‌ها پایین است. این در جامعه چندان حس نمی‌شود. برای نمونه فولاد تا پیش از این به دو هزار تومان رسیده بود که امسال قیمت تمام شده هر کیلو فولاد هزار و 790 تومان است.

همچنین قیمت فولاد در بورس حدود یک هزار و680 تومان بوده که امسال به یک هزار و 660 تومان رسید. در حال حاضر تولید‌کنندگان تا 12 درصد قیمت تمام شده محصول را می‌پردازند.

 اگر همان روند تورمی در سال گذشته ادامه داشت، امسال باید برای میلگرد یک هزار و 950 تومان پرداخت می‌شد که اکنون کمتر از این میزان است. 

چه عامل یا عواملی موجب نمود کاهش تورم در جامعه می‌شود؟ 

مشکل این است در هنگام صحبت  کردن از تورم، تنها به یک شاخص آن هم کاهش نرخ تورم، توجه می‌شود. در حالی که در کنار نرخ تورم نرخ بهره بانکی، اشتغال و دیگر فاکتورهای توسعه نیز باید مدنظر قرار گیرد. تا زمانی که به همه اینها توجه نشود، نمی‌توانیم به درستی از کاهش نرخ تورم صحبت کنیم.