مشتری داخلی مستحق بهترین‌ هاست

در هر خانه ایرانی حداقل یک‌بار در روز چای، این اکسیر خوش‌عطر و طعم دم می‌شود، اما چند درصد از ما ایرانیان این چای را از دست اصیل‌ترین چایکاران لاهیجان و گیلان می‌خوریم؟! معمای حل‌نشدنی بسته‌بندی چای همچنان باعث شده که ما صاحبان چای اصیل، دوای سردردهایمان را با هزینه بیشتر و کیفیت کمتر و البته بسته‌بندی بهتر از دست کشورهای دیگر بگیریم. در مورد یكی از پرمصرف‌ترین و شاید محبوب‌ترین كالاهای ایرانی كه مورد مصرف روزانه در همه خانواده‌هاست صحبت می‌كنیم؛ کالایی که برای بسته‌بندی از کشور ایران به ‌صورت فله به كشورهایی مانند امارات فرستاده می‌شود تا بعد از اضافه کردن اسانس و قرار دادن در یک جعبه چهارگوش معمولی با چند برابر قیمت به دست خریدار داخلی برسد.

همین معضل در محل کار و ادارات ما نیز وجود دارد، از این باب که کارمندان در روز برای رفع خستگی کار چند لیوان چای می‌نوشند که اغلب چای تی‌بگ است که وضعیت بسته‌بندی‌اش به مراتب از چای‌های کیلویی هم بدتر است. با این حال در این آشفته‌بازار، چندی پیش در سایت‌های بسته‌بندی با یک طراحی جالب و البته متفاوت از بسته‌بندی چای توسط یک طراح ایرانی مواجه شدم، تفاوت این طرح مرا واداشت تا به سراغ طراح رفته و با او گفت‌وگویی اختصاصی داشته باشم. آزاده قلی‌زاده، کارشناس ارشد گرافیک صاحب این طرح جالب بود. گفت‌وگوی «فرصت امروز» با ایشان را در زیر می‌خوانید.

چرا بسته بندی؟ چرا چای؟

من به‌عنوان یک طراح در جامعه امروز تصور می‌کنم بسته‌بندی عموما هدف‌هایی را دنبال می‌كند تا از آن طریق با مشتری ارتباط برقرار كند، ادراك او را تحت‌تاثیر قرار داده و به تامل، مقایسه و درنهایت تصمیم‌گیری مشتری برای خرید منجر شود. در بسته‌بندی چای در ایران می‌توان گفت این حلقه ارتباطی میان مشتری و تولیدكننده بسیار ضعیف و كمرنگ است. به‌گونه‌ای كه بخش‌های تولیدی از فقدان تنوع در تولید و خلأ كیفیت بسته‌بندی متضرر شده‌اند. بخشی از ضرر و زیان وارده ناشی از عدم اطلاع تولید‌كنندگان داخلی از نقش و اهمیت بسته‌بندی و بخشی دیگر ناشی از طراحی ضعیف و ناكارآمد بسته‌بندی چای است.

تولیدكنندگان برای بهبود وضع موجود و تنوع بخشیدن به بسته‌بندی چای اقداماتی انجام داده‌اند كه در اغلب موارد دنباله‌رو طراحی‌های مشابه خارجی هستند. تولید‌كننده ممكن است از این طریق به موفقیتی نسبی در بازار داخلی - به دلیل ضعف در صنعت بسته‌بندی كشور- دست یابد، اما در بازارهای بین‌المللی به دلیل مشابه‌سازی و عدم‌خلاقیت و نوآوری در طراحی بسته‌بندی با شكست رو‌به‌رو خواهد شد. در این بین من تلاش کردم که یک طرح پیشنهادی ارائه کنم شاید بتوان باری از دوش این صنعت در کشور برداشت و فروش آن را بدون اینکه چندبار صادر و دوباره وارد شود، قدری بالا برد.

درخصوص ایده طرح بگویید، اجزای تشکیل‌دهنده آن و المان‌های به کار گرفته شده از کجا آمده است؟

پیشنهاد اولیه من برای استفاده از این بسته‌بندی مخصوص ادارات و شرکت‌ها بوده است که به‌‌راحتی در محل کار و روی میزکار قابل استفاده باشد. من جعبه اصلی طرح را به شکل یک لیوان یا فنجان درآورده‌ام که خود تداعی‌گر نوشیدن چای در ذهن مشتری باشد همچنین این بسته‌بندی به‌‌گونه‌ای طراحی شده که پس از باز شدن می‌توان جعبه را برعکس کرد و روی میز گذاشت به دلیل اینکه جعبه بعد از باز شدن به‌صورت استند درمی‌آید.

می‌شود آن را تا آخرین لیپتون استفاده شده به همان صورت روی میز کار نگه‌داری کرد، همچنین به دلیل طراحی روی جلد می‌تواند زیبایی و نظم را به میز شلوغ و خشن اداری ببخشد. طرح از جنس مقواست و با طبیعت سازگاری دارد همچنین یکپارچه است و مشکلی برای چسباندن ندارد و بعد از استفاده طولانی‌مدت از هم باز نمی‌شود. در‌خصوص رنگ‌ها و طرح‌های قابل استفاده هم سعی شده رنگ‌های آرامش‌بخش به علاوه عکس برگ چای به کار گرفته شود.

فونت استفاده شده فونت لوتوس است که قدمت و اصالت محصول را نشان دهد به علاوه سعی کرده‌ام در طراحی از لکه‌های چای استفاده کنم که زیباتر و طبیعی‌تر به نظر بیاید. مشتری هدف برای این طرح بازار داخلی است، اما به دلیل جدید بودن طرح امکان اینکه بتواند در بازارهای خارجی در بحث صادرات رقابت کند وجود دارد.

فکر می‌کنید بازخورد بازار در‌خصوص این طرح بسته‌بندی چگونه خواهد بود؟

براساس جنس ایرانی با ظاهری خارجی و محصولی كه اصالتا ایرانی است با قیمتی بالاتر از كالای داخلی به دست مصرف‌كننده ایرانی می‌رسد. تمام سود كلانی كه کشورهای دیگر مثل امارات به دست می‌آورند را مدیون بسته‌بندی و ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته خود هستند. در نتیجه اگر تمهیدات خاصی برای تشویق به سرمایه‌گذاری، تجهیزات كارخانجات و بسته‌بندی مرغوب در نظر گرفته نشود و نظارت كافی بر نحوه ساخت بسته‌بندی و رعایت استانداردهای جهانی صورت نگیرد، ما همچنان شاهد اتفاقاتی از این دست نه‌تنها در مورد چای بلكه در مورد سایر اقلام نیز خواهیم بود.

به نظرم این‌گونه طرح‌ها با استقبال مشتری روبه‌رو خواهد شد، من چند تماس از کارخانه‌های تولید چای برای استفاده از طرح داشته‌ام که امیدوارم زودتر به توافق برسیم و این بسته‌بندی وارد بازار شود زیرا از نظر من مشتری ایرانی مستحق بهترین‌هاست.

خبرنگار