کارشناسان از تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی می گویند / مردم به گرانی هم عادت می کنند

آیا افزایش قیمت حامل های انرژی در کاهش مصرف انرژی توسط مردم و سایر مصرف کنندگان تاثیری خواهد داشت؟ سوالی که اخیرا در محافل عام و خاص بازتاب فراوانی دارد. برخی بر این باورند که تغییر در قیمت حامل های انرژی و بیشتر افزایش قیمت حامل های انرژی تاثیر بسزایی در کاهش مصرف آن در بین مردم خواهد داشت و در مقابل برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که تجربه سال های گذشته خلاف این مهم را بارها ثابت کرده است، به عبارتی با گذشت زمان، مردم به افزایش قیمت و چندین برابر شدن قیمت آن عادت کرده و باز رویه مصرف به گذشته باز خواهد گشت.

درحالی که آمارهای جهانی همچون آمار اخیر ارائه شده از سوی سازمان ملل از چندین برابر بودن میزان مصرف انرژی در بین مردم ایران به نسبت سایر کشورهای جهان سخن می گوید برخی صاحب نظران بخش انرژی بر این باورند که ضروری است تا با بهینه کردن میزان مصرف انرژی و واقعی سازی قیمت ها به جای افزایش آن درصدد کاهش مصرف انرژی توسط مردم یا بهینه مصرف آن بود.

استاندارد سازی و متعارف بودن ساخت و سازهای ساختمان تا استفاده از وسایل گرمایشی متعارف در کنار القای فرهنگ مصرف درست و بهینه از انرژی و سایر الزاماتی که کارشناسان بر آن تاکید دارند از جمله راهکارهایی است که کارشناسان ارائه می دهند و از جمله عواقب مطلوب آن به مصرف صحیح انرژی و تاثیر آن در کاهش قیمت تولید تا توانایی حضور ایران در بازارهای رقابتی اشاره دارند.

***

رضا پدیدار؛

استراتژی مصرف انرژی نداریم

رضا پدیدار، نایب رئیس دوم کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق بازرگانی ایران است او معتقد است با افزایش قیمت انرژی نمی توان در کاهش مصرف انرژی در بین مردم موفق عمل کرد. او از گزینه هایی نظیر؛ مدیریت انرژی، مدیریت تولید انرژی، مدیریت توزیع انرژی، مدیریت مصرف انرژی و سپس جانمایی انرژی به عنوان راهکار یاد می کند و می افزاید: در حال حاضر از آنجایی که  ما جانمایی مناسبی برای انرژی و مصرف انرژی در کشور نداشته ایم و نتوانستیم مدیریت انرژی مناسبی در بین مصرف کنندگان ایجاد کنیم لازم است برای استفاده صحیح و موثر از انرژی برای دستیابی به بیشترین سود با کمترین هزینه جهت افزایش موقعیت های رقابتی در بازار به عنوان یک استراتژی موفق برنامه ریزی های بهتری داشته باشیم.

به نظر شما آیا افزایش قیمت حامل های انرژی در کاهش مصرف انرژی در بین مردم تاثیر خواهد داشت؟

خیر! افزایش قیمت حامل های انرژی تاثیری در کاهش مصرف انرژی در بین مردم نخواهد داشت.

در دو دولت گذشته برای کاهش مصرف انرژی قیمت مصرف انرژی چیزی نزدیک به هفت برابر افزایش یافت شاید دو یا سه ماه اول به دلیل شوک ایجاد شده در بازار مصرف بنزین و گازوئیل تا حدودی کاهش یافت ولی پس از مدتی میزان مصرف انرژی مجدد به سطح گذشته بازگشت و چه بسا افزایش هم یافت. از این رو باید یادآور شد در شرایطی ما می توانیم به کاهش مصرف انرژی در کشور دست یابیم که زیرساخت های لازم را برای بهینه سازی مصرف انرژی فراهم کرده باشیم تا در ادامه کاهش یا افزایش قیمت بتواند سهم بسزایی در کاهش مصرف داشته باشد.

در شرایطی که  مردم چاره ای  جز به استفاده از وسیله نقلیه عمومی ندارند یا به دلیل استاندارد و متعارف نبودن برخی اصول گرمایشی یا ساختمان سازی چاره ای، جز به مصرف بیش از حد انرژی ندارند لذا در این شرایط بهتر است فرهنگ استفاده بهینه از انرژی در طرح جامع انرژی کشور را که هنوز پیاده نشده است اجرایی کنیم.

آیا قانون یا برنامه ای در این راستا تدوین شده است؟

ما سندی تحت عنوان سند جامع در کشور داریم که این سند نزدیک به 10 سال گذشته در موسسه مطالعاتی انرژی کشور نوشته شد و قرار بود این سند مسیر خودش را طی کند اما در ادامه ما نتوانستیم مفاد این سند را در کشور اجرایی کنیم. در این سند یادآور شده است که ایران یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان انرژی در جهان است و در حال حاضر نیز ایران در بین سایر کشورهای جهان در خصوص میزان مصرف انرژی براساس آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل چیزی نزدیک به 5.7 برابر بیشتر از سایرکشورها مصرف انرژی دارد. 

خاطرم هست طبق مطالعاتی که خودم در سال گذشته پیرامون میزان مصرف انرژی برمبنای هر واحد مصرف انرژی که براساس BTU محاسبه می شود این رقم را با جایگاهی که سایر کشورها از آن در جهان برخوردارند قیاس کردیم، دیدم میانگین مصرف انرژی در ایران حدود هفت برابر بیشتر از سایر کشورهای جهان بوده است لذا تا این مهم در خصوص مصرف انرژی در بین مردم فرهنگ سازی نشود ما نمی توانیم به جواب لازم برسیم.

و تا زمانی که شرایط این گونه است هر تغییر دیگری در قیمت مصرف انرژی ایجاد شود جواب نخواهد داد چرا که مردم مجبور به تحمل این شرایط هستند. در ادامه تبعات این قیمت را به اداره کنندگان کشور به انواع مختلف تحمیل می کنند. به عنوان مثال فردی که در فضای کسب و کار است قیمت تمام شده اش را افزایش می دهد.

بنابراین لازم است تا اگر دولت بنا دارد افزایشی در قیمت حامل های انرژی ایجاد کند این افزایش قیمت از یک رشد منطقی برخوردار باشد و این رشد منطقی نیز براساس مولفه هایی باشد که ما تعریف می کنیم تا این رشد قیمت ها برای اقتصاد کشور تخریب اقتصادی ایجاد نکند. پس برای این افزایش قیمت یک ضریب تعریف می کنند که این ضریب تا حدودی التهاب را از جامعه حذف کند.

***

عبدالواحد غلامی:

اروپایی حقوق بدهیم بعد قیمت ها را افزایش دهیم

عبدالواحد غلامی، عضو اتاق بازرگانی استان خوزستان و کارآفرین و مالک کارخانجات تولیدی نورخوزستان است؛ کارخانجاتی که بخش عمده تولید آن کولر و انواع وسایل سرمایشی نظیر پنکه است. او در خصوص افزایش قیمت حامل های انرژی معتقد است که باید نخست طریقه بهینه مصرف سوخت را به شهروندان یاد بدهیم و سپس نسبت به افزایش قیمت حامل های انرژی اقدام کنیم. او درخصوص افزایش قیمت حامل های انرژی معتقد است دولت زمانی می تواند دست به این افزایش قیمت بزند که کارمندان و کارگران نیز ازحقوقی مناسب نظیر حقوق کارکنان کشورهای اروپایی برخوردار شوند. او افزایش قیمت انرژی را مشروط به حقوق بالای کارکنان یا کارگران عنوان می کند.

نظر شما درخصوص افزایش قیمت حامل های انرژی چیست و آیا از این طریق می توان در کاهش مصرف انرژی تاثیرگذار بود؟

تجربیات من به عنوان یک تولید کننده لوازم خانگی می گوید این افزایش قیمت حامل های انرژی تاثیری در کاهش مصرف نداشته و نخواهد داشت و ثمره این قبیل سیاست گذاری ها نیز صرفا گرانی و افزایش قیمت محصولاتی چون لوازم خانگی تا صنایع غذایی و پوشاک و حتی کرایه های تاکسی خواهد بود، بنابراین هر گونه افزایش قیمت در حامل های انرژی به افزایش قیمت مواد مصرفی در بین مردم منجر خواهد شد.

به عنوان مثال اگر قیمت حامل انرژی در بخش مواد نفتی و گازوییلی افزایش یابد شاید هر لیتر گازوییل یا بنزین فقط با 500 تومان افزایش روبه رو باشد اما بازتاب آن در بین مردم و بالاخص راننده تاکسی افزایش چندین هزارتومانی کرایه تاکسی خواهد بود یا حتی همین موضوع در قیمت تمام شده پوشاک و لوازم خانگی نیز بحث برانگیز باشد.

از این رو از نظرمن؛ دولت به جای افزایش قیمت حامل های انرژی و تزریق فرهنگ کاهش مصرف مشروط به افزایش قیمت و ترساندن مردم، از سیاست های آموزشی و برنامه های آموزشی به مردم در راستای کاهش مصرف انرژی بهره بگیرد تا پیش از این منجر به گرانی و نگرانی مردم نشود.

در شرایطی که برنامه ششم توسعه در حال نهایی شدن است شما چه پیشنهاد یا راهکاری به دولت درخصوص کاهش یا افزایش قیمت حامل های انرژی دارید؟

دولت این مهم را در نظر داشته باشد که هرچه به قیمت مصرف انرژی اضافه کند بیشتر منجر به گرانی کالاهای متاثر از مصرف انرژی خواهد شد. از سوی دیگر، مردم از توان و قدرت خرید بالایی برخوردار نیستند. اگر قرار است افزایش قیمت حامل های انرژی در سال آینده نیز قطعی شود لازم است مردم نیز به عنوان مصرف کننده نهایی از حقوق بالایی نظیر کارکنان کشورهای اروپایی برخوردار شوند تا از عهده هزینه های بالای مصرف انرژی برآیند، این در حالی است که در صورت افزایش قیمت حامل های انرژی نمی توان از کارکنان با حداقل حقوق انتظار کار و بهره وری بالای تولید را نیز داشت، چرا که باید قبول کرد یک کارگر باید از نظر معیشتی تامین باشد تا بتواند هم خوب کار کند و هم بهره وری بالایی در تولید داشته باشد.