فساد، ساز ناکوک و بد صدای فوتبال انگلستان

در فوتبال جایی که پول وجود دارد، معمولاً فساد هم وجود دارد. در انگلستان، این ورزش در اواخر قرن نوزدهم به شکل حرفه ای درآمد. سال 1915 بود که فوتبال انگلستان برای نخستین بار درگیر یک رسوایی بزرگ شد. آن زمان اتحادیه فوتبال انگلیس، مرجع اصلی و رسمی فوتبال این کشور، هفت بازیکن را به اتهام تبانی در دیدار لیورپول و منچستریونایتد محروم کرد. یک قرن بعد اما معضلی به نام تبانی دیگر در ورزش آن قدرت قدیم را ندارد.

در سال های اخیر از معدود مواردی که باشگاه های اروپایی دست به تبانی یا کارهای مشابه آن زدند، داستان باشگاه یوونتوس بود. در سال 2006 ثابت شد مالک این باشگاه با دادن هدیه های گران قیمت به داوران آنها را به اصطلاح می خریده تا هرجا بازی برای بانوی پیر(لقب یوونتوس) گره خورد، داور دستش برای اعمال نظر باز باشد.

یوونتوس البته تنبیه سختی شد و دو فصل در دسته سوم ایتالیا بازی کرد. در ماه مه  امسال هم مشکلاتی مشابه سال 2006 در این باشگاه کشف شد. هوداران فوتبال همچنین می دانند که حق میزبانی برای تورنمنت های بزرگ گاهی به بالاترین قیمت به فروش می رسد.

پس از سال ها که از زدن اتهامات گوناگون به فدراسیون جهانی فوتبال  (فیفا) می گذرد، سرانجام تحقیقات FBI  (پلیس آمریکا) در سال 2015 ثابت کرد که اعضای ارشد فیفا سال های سال در ازای دریافت پول، رأی خود برای انتخاب میزبان جام جهانی را تغییر می دادند.

چاک بلیزر، یکی از مقامات فیفا که منبع آگاه FBI در تحقیقاتش به شمارمی رفت در سال 2013 پذیرفت که برای رأی دادن به میزبانی آفریقای جنوبی برای جام جهانی 2010 رشوه گرفته است. او همچنین اعتراف کرده که در تسهیل مسیر فرانسه برای گرفتن میزبانی سال 1998 نقش پررنگی داشته است.

بازی را درآوردن یا حق میزبانی را جابه جا کردن چیزهایی است که در همه ورزش ها ساده، آشنا و مشترک به نظر می رسند، اما روزنامه دیلی تلگراف اخیراً تحقیقاتی را به صورت پنهانی درباره فساد در فوتبال انجام داد که اوایل ماه جاری میلادی به تیتر یک روزنامه های بریتانیایی تبدیل شد. نتایج این تحقیقات توجه ها را به سمت انواع معاملات خطرناک دیگر در فوتبال جلب کرد.

ویدئوهای ضبط شده با استفاده از دوربین های مخفی تلگراف نشان می دهند که چگونه مربیان باشگاه ها و ایجنت ها برای گرفتن سهم بیشتری از قرارداد نقل وانتقال بازیکنان باهم چک و چانه می زنند. طرح های متنوع آنها پیچیده است و با گفت وگوهای کوتاه به زبان رمزی به نتیجه می رسد. هوادارانی که از مقررات اتحادیه فوتبال انگلیس سر درنمی آورند، دقیق نمی توانند ماهیت فسادهای برملاشده در این ویدئوها را تشخیص دهند.

در ویدئوهای ضبط شده سه نوع قصور دیده می شود. نخستین کوتاهی مربوط به مالکیت طرف سوم است. اگرچه بازیکنان معمولاً بدون واسطه با باشگاه ها مذاکره می کنند، مالکیت طرف سوم که به آن TPO گفته می شود به کسب وکارها اجازه خرید حق و حقوق اقتصادی بازیکنان و فروش آنها به یک تیم دیگر، گاه برخلاف میل و اراده شان را می دهد.

اتحادیه فوتبال انگلیس این حق را در سال 2009 رسماً غیرقانونی اعلام کرد. اما در فیلمی که تلگراف در 26 سپتامبر همین امسال منتشر کرد، سم آلردایس، سرمربی سابق تیم ملی انگلیس قوانین مربوط به TPO  را برای خبرنگارانی که خود را جای تجار ثروتمند جا زده اند، به  استهزا می گیرد. آقای آلردایس در این ویدئو این ممنوعیت را «مضحک» توصیف کرده و می گوید که طرف سوم هنوز هم راه هایی برای دور زدن این ممنوعیت دارد.

به گفته آقای آلردایس، طرف سوم همچنان می تواند به عنوان نماینده سازمان های ورزشی به دنبال کنترل بازیکنان  (و گرفتن بخشی از پول نقل وانتقال آنها) باشد. کنترل یعنی تشویق بازیکنان به رفتن به باشگاه هایی که مدنظر ایجنت است. اتحادیه فوتبال انگلیس البته با آقای آلردایس چندان مهربانانه برخورد نکرد، چراکه او درست یک روز بعد از انتشار این ویدئو پست سرمربیگری تیم ملی فوتبال انگلیس را ترک کرد. آقای آلردایس تنها 67 روز سرمربی این تیم بود.

دومین کوتاهی که تیتر روزنامه ها شد، پول هایی است که ایجنت ها در قبال خرید بازیکنان خاص به مربی ها می دهند. هر دو طرف تمام تلاش خود را می کنند که بیشترین پول را از این راه به دست آورند.

ایجنت ها بابت بازیکن یا باشگاهی که بخشی از روند نقل و انتقال است، پول می گیرند و بخشی از این پول را به مربی می دهند. مربی ها هم از آن سو برای به دست آوردن درصدی از پولی که ایجنت می گیرد، به حرف هایشان گوش داده و طبق نظر آنها بازیکن می گیرند.

خرج کردن پول باشگاه با روشی نادرست از سوی اتحادیه فوتبال انگلیس غیرقانونی است. این کارها اغلب با کمک پول نقد یا حساب های بانکی خارج از مرزهای انگلیس انجام می شود. به این ترتیب از این معاملات مالیاتی هم دریافت نمی شود. گزارش تلگراف نشان می دهد که اکنون هشت مربی فعلی یا اخیر لیگ برتر انگلیس حساب  بانکی خارج از مرزهای انگلیس دارند که با همین پول ها پر می شوند.

این نخستین موارد لورفته فساد در انگلیس نیست و تا زمانی که راه برای دورزدن قانون باشد، آخرینش هم نخواهد بود.