تولید و فروش كالاهای تقلبی یك مشكل جهانی چند میلیارد دلاری است و عواقب جدی و مهم اقتصادی برای دولتها، كسبوكارها و مشتریان به همراه دارد. جعل كردن و تقلب به كاری بسیار سودآور تبدیل شده است. سالانه 250 میلیارد دلار قاچاق كالاهای تقلبی صورت میگیرد.
كالاهای تقلبی همه جا وجود دارند. این كالاها بر آنچه میخوریم، آنچه تماشا میكنیم، داروهایی كه مصرف میكنیم و آنچه میپوشیم تأثیر دارند تا آنجا که جعل کالا به كاری بسیار سودآور تبدیل شده است.
سازمان گمرك جهانی اعلام كرده بود كه در سال ٢٠٠٨ تولیدات جعلی هنگام وارد شدن به ١٤٠ كشور دنیا شناسایی شدند. در بسیاری از این كشورها، نبود قوانین بازدارنده و مجازاتهای سنگین، سبب تشویق شدن جاعلان به تولید، فروش یا واردات كالاهای تقلبی شده بود.
شبكه جاعلان كالاها در سراسر مرز كشورها و در زمینه تولید، صادرات، واردات و عرضه كالاهای تقلبی فعالیت میكنند. جاعلان در تولیدات غیرقانونی مواد خوراكی، نوشیدنیها، پوشاك، مواد دارویی، سیگار، مصالح ساختمانی و بسیاری كالاهای دیگر دست دارند.
برخی مواقع خریداران حتی با آگاه بودن از تقلبی بودن كالاها، به دلیل تنوع و قیمتهای پایینتر، همچنان تصمیم به خرید محصولات جعلی میگیرند. بسیاری از این خریداران از خطرات و عواقب این صنعت غیرقانونی بیخبرند.
خریدن یك كیف یا شلوار جعلی ممكن است به ظاهر كاری غیرقانونی به نظر نرسد و كمتر كسی متوجه این موضوع میشود كه درآمد حاصل از خرید چنین كالاهای تقلبی ممكن است در نهایت به جیب گروههای خلافكار سازمان یافته برود یا اینكه خرید كالاهای تقلبی چه ضرری به تولیدكنندگان اصلی وارد كند.
به علاوه خرید برخی كالاهای تقلبی، مثل دارو میتواند عواقب غیرقابل جبرانی داشته باشد. مصرف داروهای تقلبی سبب مرگ افراد متعدد شده است. مصرف داروهای تقلبی همچنین سبب مقاوم شدن امراض در بدن بیماران میشود.
ارزش فروش داروهای تقلبی از شرق آسیا و اقیانوس آرام تا جنوب شرق آسیا و آفریقا سالانه حدود ٥میلیارد دلار است. داروهای تقلبی در بهترین حالت حاوی هیچ مواد فعالی نیستند، اما این داروها میتوانند حاوی مواد شیمیایی مضر یا حتی كشنده باشند.
فهرست داروهای تقلبی بسیار گسترده است و شامل داروهای ساده مثل مسكّنهای عادی تا داروهای حیاتی مثل داروهای مربوط به درمان سرطان است. حتی خریدهای به ظاهر بیاهمیت مثل خرید عینكهای ایمنی یا پریزهای برق تقلبی كه از روی مدلهای اصلی كپی میشوند، میتواند به دلیل كیفیت پایین این كالاها، عواقب جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.
سیگارهای تقلبی نیز از جمله كالاهایی هستند كه سلامت افراد را به خطر میاندازند. این سیگارها كیفیت پایینتری از سیگارهای معمولی دارند و میزان بالاتری از نیكوتین در آنها به كار میرود، به همین دلیل ضرر سیگارهای قلابی بیشتر از سیگارهای اصلی است.
جاعلان كالاها چالشها و معضلات زیادی در تمامی بخشهای مختلف جامعه ایجاد میكنند. آنها سلامت عمومی جامعه را با تولید و فروش داروهای تقلبی به خطر میاندازند، افراد جامعه را از درآمدهای مالیاتی محروم میكنند، هزینههای بیشتری به دولتها اعمال میكنند و سبب بالاتر رفتن قیمت كالاهای اصلی میشوند. به هر حال تولیدكنندگان كالاهایی اصلی میخواهند تا ضرر وارد شده به خود را جبران كنند و برای جبران این ضرر قیمت كالاها را بالا میبرند.
هنگام ارزیابی تأثیرات جعل کالا، باید مسائل اخلاقی را نیز مدنظر قرار داد. استثمار نیروی کار جنبهای از تولید کالاهای تقلبی با کارگران کمدرآمدی است که با مشکلات امنیتی و ایمنی و در شرایط غیرقانونی و بدون منفعت یا با منفعت بسیار کم مشغول به کار هستند. مشکل قاچاق مهاجران نیز با تجارت تقلبی تشدید میشود. گزارشها نشان میدهند تعداد زیادی از افرادی که قاچاق شدهاند مجبور به فروش کالاهای تقلبی برای پرداخت هزینههای قاچاقشان میشوند.
همكاری بینالمللی و قدرت مصرف كننده
تجارت كالاهای جعلی فعالیتی بینالمللی است كه در كشورهای متعددی گسترش یافته و توسط شبكههای درونمرزی و برونمرزی سازماندهی میشود. برای مبارزه با جاعلان كالا، بیش از پیش احتیاج به اقدامات در سطح ملی و بینالمللی است. كنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرائم سازمانیافته فراملی، بزرگترین و جامعترین پلتفرم جهت مبارزه با جاعلان است.
در حال حاضر ١٧٠ كشور در عضویت این كنوانسیون قرار دارند و متعهد شدهاند از طریق وضع قوانین كارآمد و كافی به مقابله با جعل كالاها در سطح ملی و بینالمللی بپردازند. سازمانهایی چون پلیس بینالملل و سازمان گمرك جهانی از دیگر پیشگامان مبارزه با جعل كالا هستند.
با این حال مبارزه با جاعلان كالاها، به این سازمانها محدود نمیشود. مسئولیت این كار بسیار گستردهتر و بر دوش سازمانهای بینالمللی، مقامات سلامت و بهداشت، سازمانهای تجاری و حتی مصرفكنندگان است. علاوه بر این، شركتها و سازمانهای حقوقی نیز باید موضع شدیدتری نسبت به جاعلان كالا داشته باشند و لازم است قوانین كشورها و دولتها نیز از مواضع این شركتها حمایت كنند. در عین حال مصرف كنندگان وظیفه دارند تا از خرید كالاهای جعلی خودداری كنند. تا زمانی كه مصرفكنندگان كالاهای جعلی خریداری میكنند، جاعلان به فعالیت خود ادامه میدهند.