روسیه به آزادسازی بازار انرژی خود می‌اندیشد

ایگور آرتمف، مدیر سازمان ضد انحصار روسیه اعلام کرد که این کشور به دنبال آزادسازی بازار داخلی انرژی خود طی سه سال آینده است. در این راستا تحلیلگران حوزه انرژی می‌گویند معامله گاز طبیعی مایع از جذابیت چندانی جهت ایجاد یک قیمت شاخص برخوردار نیست. این کارشناسان معتقدند وجود چنین شاخصی پیش‌شرط اصلی آغاز فرآیند آزادسازی بازار انرژی محسوب می‌شود.

مدیر سازمان ضدانحصار روسیه در مصاحبه با خبرگزاری تاس این کشور اظهار داشت که تفاوت قیمت میان گاز عرضه شده در بازار داخلی و گاز صادراتی ممکن است به توسعه بازار انرژی روسیه کمک کند. وی در ادامه گفت‌وگوی خود افزود: «در حال حاضر 40درصد از بازار انرژی روسیه در اختیار شرکت‌هایی است که ارتباطی با گازپروم نداشته و این خود یک پیش شرط برای آزادسازی بازار محسوب  می‌شود.»

با وجود تمایل مسکو به آزاد‌سازی بازار داخلی انرژی خود، کارشناسان در رابطه با تحقق فرآیند آزاد‌سازی با شک و تردید می‌نگرند. در همین ارتباط تیری بروس، از تحلیلگران ارشد بازارهای جهانی گاز در موسسه خدمات مالی Societe Generale در پاریس به خبرنگاران گفت: «با توجه به قیمت‌گذاری دستوری در سال‌های اخیر و افزایش پی‌در‌پی آن، گازپروم با سایر تولید‌کنندگان انرژی که می‌توانند انرژی را با قیمت ارزان‌تری به فروش برسانند وارد رقابت بسیار دشواری شده است.»

این تحلیلگر فرانسوی ادامه داد: «در حال حاضر بازار انرژی روسیه نیمه آزاد بوده و این موضوع تاثیر منفی قابل توجهی بر گازپروم که نه می‌تواند مشتریان را راضی کند و نه قادر است روی قیمت‌ها اثرگذار باشد، داشته است.»

تحلیلگر ارشد موسسه Societe Generale معتقد است: «آزاد‌سازی کامل بازار انرژی روسیه موضوعی بسیار دشوار است، چرا که دولت این کشور قصد دارد برای تمامی مردم گاز‌رسانی کند. در چنین شرایطی برطرف کردن مشکلات و گازرسانی به مشتریان هنگامی که شرکت‌های انرژی از دستورات شما پیروی می‌کنند، بسیار ساده‌تر خواهد بود.»

گفتنی است شرکت انرژی دولتی روسیه یعنی گازپروم همواره از امتیازات انحصاری خاصی خصوصا در حوزه صادرات گاز برخوردار بوده است، اما در حال حاضر و با توجه به کاهش قیمت گاز در بازارهای جهانی، حتی کسب درآمد در چنین شرایطی نیز برای گازپروم بسیار دشوار شده است.

پیگیری آزاد‌سازی بازار داخلی انرژی روسیه در حالی از سوی مسکو صورت می‌گیرد که کارشناسان و فعالان صنعت گاز طبیعی معتقدند دولت روسیه ممکن است براساس اصل عرضه و تقاضا، تعرفه‌های بازار داخلی انرژی را تغییر دهد که این موضوع باعث ایجاد یک بازار خریدوفروش گاز و در نهایت کاهش قیمت گاز در بازار می‌شود. گفتنی است در حال حاضر دیگر شرکت‌های انرژی، گاز طبیعی خود را با تخفیفی 3 تا 10 درصدی نسبت به قیمت‌های تعیین شده از سوی گازپروم عرضه  می‌کنند.

همزمان با به گوش رسیدن صدای آزاد‌سازی بازار انرژی در روسیه، اشاره به این نکته ضروری است که مسکو پیش از این منافع خود را در صنعت گاز طبیعی قربانی رشد اقتصادی خود کرده است. لازم به ذکر است اگرچه مسکو در سپتامبر سال 2013 میلادی مهلت قانونی در رابطه با تعرفه‌های فروش گاز طبیعی تعیین کرده، اما این قانون شامل مصرف‌کنندگان صنعتی گاز این کشور نبوده و میزان افزایش تعرفه گاز طبیعی برای صنایع تنها 2 درصد بوده است.

همزمان با توسعه کُند و آرام فرآیند آزادسازی بازار انرژی داخلی روسیه، مقامات کرملین به واسطه کاهش قیمت نفت و گاز طبیعی در بازارهای جهانی با مشکلات بسیاری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. در این ارتباط و در تاریخ 26 مه سال جاری میلادی، «آنتون سیلوانف» وزیر اقتصاد روسیه اعلام کرد که سهم درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز در بودجه سالانه روسیه در سال 2015، به 43درصد کاهش یافته است. این در حالی است که سهم درآمدهای نفتی و گازی مسکو در سه ماهه نخست سال 2016 نیز مجددا کاهش یافته و به 34 درصد از کل بودجه سالانه روسیه  رسیده است.