کارشناسان و صاحب نظران از تبعات گران شدن دلار در سال 2017 می گویند / دلار گران و بازار نفت ایران

گران شدن دلار یکی از مباحث اصلی و پرحاشیه اجلاس چند روز داووس بود. در روزهای پایانی این اجلاس رهبران مالی جهان اعلام کرده بودند که افزایش ارزش دلار و بدتر شدن وضعیت مالیات ها و قانون زدایی و سیاست های تجاری آتی آمریکا از جمله بزرگ ترین خطراتی هستند که اقتصاد جهان را در سال 2017 تهدید خواهند کرد.

آنان در حاشیه این اجلاس پیش بینی کرده بودند که در سال 2017 جهان در دنیایی با دلار گران تر زندگی خواهد کرد؛ اما این مهم که زندگی در دنیایی با دلار گران برای ایران و اقتصاد ایران چه تبعاتی در بر خواهد داشت و تا چه اندازه در افزایش نرخ رشد اقتصادی ایران تاثیر گذار خواهد بود از جمله موضوعاتی است که کارشناسان ایرانی پیرامون آن بر قدرت بالای فروش نفت در ایران اتفاق نظر دارند. کارشناسان بر این باورند که دلار گران می تواند منجر به فروش نفت گران ایرانی بشود و فروش نفت گران برای ایران می تواند ارز و قدرت خرید بالایی را به همراه داشته باشد.

آنان در خصوص صادرات محصولات و تولیدات ایرانی بر این باورند که با افزایش قیمت دلار، ایران می تواند از مزایای صادرات تولیدات با دلار گران بهره مند شود. از نظر این کارشناسان نباید فراموش کرد که ایران همیشه صادرکننده نبوده است بلکه بخش عمده ای از مواد اولیه و تولیدات ایرانی وارداتی هستند که باید در جهانی با دلار گران برای خرید این دست از محصولات تدابیر بهتری در آینده لحاظ شود.

***

سیدحمید حسینی:

اقتصاد نفتی از دلار گران ضرر نخواهد کرد

سیدحمید حسینی، فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی ایران است. او در خصوص افزایش قیمت دلار معتقد است این افزایش قیمت به خرید نفت گران تر از ایران منجرخواهد شد که به نفع ایران است. او بر این باور است از آنجایی که ایران از جایگاه صادراتی پررنگی در منطقه یا جهان برخوردار نیست نمی توان چندان به درآمد یا سود حاصل از صادرات تولیدات محصولات ایرانی امیدوار بود، اما با گران شدن دلار، ایران از فرصت فروش نفت گران تر برخوردارخواهد شد که همین مهم می تواند به افزایش قدرت خرید او در منطقه تبدیل شود.

با توجه به اخبار اجلاس داووس در چند هفته گذشته و اشاره ای که بانک های جهانی به گران تر شدن دلار در سال 2017 داشته اند از نظر شما دلار گران در سال 2017 چه تاثیری بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟

از آنجایی که اقتصاد ما یک اقتصاد نفتی است و تمام معاملات ما نیز با دلار انجام می شود قطعا از افزایش قیمت دلار ضرری نخواهیم کرد، این در حالی است که ایران در صورت گران تر شدن دلار به ازای فروش نفت بیشتر قدرت خرید بیشتری را به دست خواهد آورد. در ادامه از آنجایی که واردات محصولات مورد نیاز ما از آمریکا نیست و اجباری در خرید دلار نیز نداریم می توانیم این دلار را به سایر ارزها تبدیل کنیم و با شرایط بهتری کالاهای اروپایی یا آسیایی خرید داشته باشیم.

دلار گران در بازارهای دیگر ما تاثیرگذار خواهد بود. شاید در درازمدت مصرف انرژی و بالاخص مصرف نفت کاهش یابد یا در کشورهای آسیایی این میزان از خریدوفروش از ارزش ریالی کمتری برخوردار شود، یا حتی دربلند مدت چندان مقرون به صرفه نباشد، اما در کوتاه مدت می توان از دلار گران استفاده های خوبی کرد.

با توجه به واردات برخی مواد اولیه از کشورهای همسایه و پرداخت دلار آیا تولید در کشور متاثر از این دلار گران نخواهد شد و دلار گران تاثیری در افزایش نرخ رشد اقتصادی ایران نخواهد داشت؟

براساس آخرین اطلاعات از نرخ رشد اقتصادی کشور که 6.4 درصد اعلام شد، سهم بخش نفتی 1.3 از این میزان بوده است. به عبارتی، بخش عمده رشد اقتصادی کشور متاثر از رشد در بخش های صنعتی و کشاورزی و بخش غیرنفتی بوده است، از این رو باید گفت این بخش از صنایع از رشد قیمتی و تولیدی خوبی برخوردار شده اند پس صرفا دلار گران نمی تواند سهم چندانی در افزایش نرخ رشد اقتصادی کشور داشته باشد، چرا که افزایش این نرخ در ایران صرفا متاثر از قیمت نفت نبوده است، اما در خصوص تاثیر دلار گران در صادرات و سود ایران از این بخش باید گفت ما صادرکننده قوی نیستیم که از گران شدن دلار بخواهیم سود کلانی به دست آوریم.

در حوزه واردات نیز با توجه به دلار گران باید سعی کنیم از سهم واردات مواد اولیه یا کالاهایی دیگر از کشورهایی که با دلار کار می کنند کم کنیم یا اصلا اقدام نکنیم، این در حالی است که تنها برخی از کالاها با دلار خریدوفروش می شوند.

***

ناصر شایان:

اگر نفت را بالا بخرند دلار گران به نفع ما است

ناصر شایان، عضو سابق هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی استان البرز و عضو هیات مدیره سندیکای صنعت برق ایران است. او در خصوص گران شدن دلار و احتمال زندگی در دنیایی با دلار گران معتقد است در صورتی که این دلار گران در سال 2017 به خرید نفت گران از ایران بینجامد این قاعدتا به نفع ایران خواهد بود.

با توجه به اجلاس چند روزه داووس و نظر نهایی بانک جهانی پیرامون زندگی با دلار گران در سال 2017، از نظر شما این گرانی دلار چه تاثیری در اقتصاد ایران خواهد داشت؟

من جلسات اجلاس جهانی داووس را پیگیری نکردم، اما در خصوص گران شدن دلار باید گفت از آنجایی که بخش عمده اقتصاد ایران متکی به فروش نفت است این در طولانی مدت به نفع ایران خواهد بود چراکه ایران این فرصت را خواهد داشت تا با فروش نفت گران تر در بازارهای جهانی از قدرت خرید بیشتر و ثروت بیشتری برخوردار شود.

اما باید دید با گران شدن دلار چه اتفاقی برای نفت و قیمت نفت در بازارهای جهانی خواهد افتاد. ما در حال حاضر روزی یک میلیون بشکه نفت صادرات داریم که اگر قیمت دلار بالا برود قطعا قیمت فروش این میزان از نفت نیز بالا خواهد رفت ولی در ادامه باید یادآور شد آیا در سال 2017 تدابیر لازم درخصوص رفع تحریم و مراودات بین بانکی میان بانک های ایران و کشورهای جهان نیز اتفاقی خواهد افتاد؟ هنوز هم باوجود گزارش های بانک جهانی پیرامون زندگی با دلار گران در سال 2017 ما کماکان مشکل ارتباطات بین المللی و بین بانکی داریم بنابراین امکان خرید مستقیم از مشتری خارجی از ما سلب شده است.

از این روی باید دید در سال 2017 باوجود دلار گران آیا این ال سی ها باز خواهد شد یا خیر؟ آیا ما می توانیم مستقیما از خود فروشنده خارجی اجناس یا محصولات مورد نیاز خودمان را تامین کنیم یا خیر؟ باید در نظر داشت که صرفا دلار گران یا فروش نفت زیاد با قیمت بالا در اقتصاد ایران اثر گذار نیست اگر ما بتوانیم مشکل بین بانکی را حل کنیم و از فرصت خرید مستقیم از مشتریان جهانی برخوردار شویم خود این عامل تاثیر بسزایی در کاهش قیمت تمام شده تولید و توان فروش و رقابت ما در بازارهای جهانی و نرخ رشد اقتصادی کشور دارد.

در خصوص واردات چطور؟ برخی مواد اولیه تولیدات ما وارداتی است آیا دلار گران بر واردات مواد اولیه و قیمت تمام شده تولید تاثیر خواهد گذاشت؟

در این صورت باید سمت و جهت واردات و بالاخص واردات مواد اولیه را به سمت کشورهایی که با یورو کار می کنند تغییر دهیم. این راهکار خوبی خواهد بود.

***

محسن مهرعلیزاده:

دلارگران ،توریسم و سود صادرکنندگان

محسن مهرعلیزاده، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران و عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران و تهران است. او معتقد است که با افزایش قیمت دلار و ورود هر توریست به کشور در سال 2017 ایران از شانس بهتری برخوردار خواهدشد. او به ریال های پرداخت شده به توریست ها بابت دلار گران تر اشاره می کند و می افزاید دلار گران به نفع تولیدکننده ایرانی خواهد بود، چرا که تولید کننده از فرصت فروش و صادرات محصول خود با دلار گران تر برخوردار خواهد شد.

به نظر شما در صورت گران شدن دلار، اقتصاد ایران چه شرایطی را تجربه خواهد کرد؟

درصورتی که نرخ ارزش دلار تک رقمی و غیر حمایتی بشود می تواند به شرایط طبیعی خودش برسد، لذا اگر حمایت های دولتی از آن کسر شود می تواند به ارزش واقعی خودش برسد و این طبیعتا به افزایش صادرات و تولید منجر خواهدشد. چه بسا بخشی از مواد اولیه و هزینه های تولید به صورت غیرمستقیم از طریق دلار و درآمد حاصل از دلار تامین شود. وقتی دلار گران تر شود نرخ کالاها و هزینه های وابسته به آن نیز بالاتر خواهد رفت و این در جامعه افزایش قیمت را دربرخواهد داشت، اما از نظر من در این خصوص دولت می تواند با یکسری مکانیزم ها این افزایش قیمت ها را در جامعه هموار کند.

از سوی دیگر دلارگران تر می تواند به صادرات بیشتر و در نهایت درآمد بیشتر تولید ناخالص داخلی منجر شود و اتوماتیک وار به درآمد بیشتر و در درازمدت به کاهش قیمت ها و طبیعی شدن قیمت ها نیز منجر شود. شاید در کوتاه مدت و در مراحل اولیه دلار گران به سخت شدن شرایط یا گرانی های اولیه برخی کالاها منجر شود، اما چون در ادامه به مسئله اشتغال و افزایش تولید و همچنین سرمایه گذاری منجر می شود می تواند به معیشت بهتر در جامعه کمک کند.

آیا افزایش قیمت دلار و گران شدن آن را به نفع تولید می دانید؟

گران تر شدن دلار به نفع تولید خواهد بود از نظر من و اتفاقا به مقدار زیادی از واردات نیز جلوگیری خواهد کرد، چرا که در کشور همه چیز به دلار وابسته نیست و درصدی از قیمت های تمام شده متاثر از دلار است مثلا اجاره زمین تا اجاره ملک یا پول انرژی، آب، برق، گاز یا حتی هزینه کارگر و نان به قیمت دلار مربوط نیست.

شاید در تولید یک محصول 10 تا 20 درصد از قیمت تمام شده محصول متاثر از قیمت دلار باشد، اما عمده تاثیرگذاری با خود تولیدات یا محصول است.  از سوی دیگر، برخی محصولات از خارج وارد می شوند که این کالاها با دلار گران کمتر خواهند شد، این درحالی است که در شرایط فعلی همین کالاها که با دلار ارزان وارد می شوند توان رقابت را از تولید کننده داخلی سلب کرده اند.

این دلار گران در بخش گردشگری چه تاثیری دارد؟

با ورود هر توریست دلار بیشتری به کشور وارد خواهد شد. به عبارتی ریالی که بابت این دلار پرداخت خواهد شد بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر، هر دلار درآمد بیشتری را برای تولیدات و هزینه خدمات آنان رقم بزند و از آنجایی که ریال کمتری به نسبت دلار برای تولید یک محصول داخلی هزینه می شود می تواند سود بیشتری برای صادرات در بر داشته باشد.

آیا این دلار گران برای مردم جای نگرانی دارد؟

در کوتاه مدت مردم و جامعه به دلیل افزایش یک باره قیمت شاید دچار نگرانی شوند، اما در درازمدت این با افزایش اشتغال و سود تولیدات برای مردم همراه خواهد بود، لذا دولت می تواند برای کنترل یک باره افزایش قیمت از سیاست های تزریق دلار در بخش هایی که با عنوان کالاهای مستقیم در سبد کالایی مردم قرار می گیرد حمایت های لازم را به عمل بیاورد، به عبارتی از تزریق دلار حذر کرده و هزینه دلار را به کالاهایی که در سبد مصرفی مردم جای می گیرد اختصاص دهد.