نکاتی درباره قوانین و مقررات تبلیغات محیطی در کشور

پیش‌نیاز شروع فعالیت و پیشرفت در هر زمینه‌ای، آگاهی از قوانین و مقررات محیطی بوده که قرار است در آن فعالیت صورت گیرد و افکار و اندیشه‌ها به عملکرد تبدیل شوند. در جوامع امروزی یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عرصه‌های اجرایی شدن افکار، صنعت تبلیغات است. در نتیجه شروع هر فعالیتی در این زمینه، به آشنایی و آگاهی نسبت به قوانین و مقررات تبلیغاتی نیاز دارد.

ایستگاه‌های اتوبوس، داخل خطوط مترو، پل‌های عابر پیاده، دیوارها، بیلبوردها، درون و برون وسایل نقلیه عمومی و حتی مکان‌های عمومی مثل فضاهای سبز و پارک‌ها، هتل‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، اماکن ورزشی و غیره مکان‌های مناسبی برای تبلیغات محیطی هستند که البته در‌ حال‌حاضر بیلبوردهای تبلیغاتی به نوعی به حکمران قلمرو انتخاب افراد جامعه تبدیل شده‌اند.

نهادهای قانونگذار در تمامی کشورها با وضع قوانین متناسب با جامعه‌شان و برقراری تعامل و توازن بین سه رکن صاحب رسانه، صاحب برند و دفتر تبلیغاتی، تبلیغات محیطی را کنترل می‌کنند و نیازهای مخاطبان و اربابان تبلیغات و بازار یعنی مردم را برآورده سازند. برای مثال، در قوانین تبلیغاتی انگلستان باید مردان و زنان را به یک اندازه کارآمد در فعالیت‌های خانه و محل کار نشان داد.

تبلیغات باید از نشان دادن تصاویر منفی برای زنان و مردان اجتناب کند و از هرگونه خشونت یا توهین‌آمیز بودن تبلیغات بپرهیزد، اما این موضوع برای کشور ما صدق نمی‌کند و تبلیغات محیطی فضایی برای بی‌قانونی‌ها شده است. تصویب و لازم‌الاجراشدن و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات در موضوع تبلیغات، به‌خصوص تبلیغات محیطی از چندین جهت از جمله رعایت مرزهای اخلاقی جامعه، حفظ حرمت‌ها، عدم‌ ورود خسارت به صاحبان طرح و اندیشه و مجریان این موضوع و افراد جامعه اهمیت بسیار دارند.

متولی قانون تبلیغات محیطی در کشورمان کیست؟ متاسفانه در کشورمان هیچ فرد یا نهادی خود را متولی قانون تبلیغات نمی‌داند. به نظر می‌رسد علت این امر ناشی از نبود قوانین و مقررات مناسب در این خصوص است. قانونگذار در ماده 92 قانون شهرداری مصوب 11/4/1334 مقرر داشته است: نوشتن هر نوع مطلبی یا الصاق هر نوشته‌ای روی دیوارهای شهر که مخالف مقررات انجمن شهر باشد ممنوع است، مگر در محل‌هایی که شهرداری برای نصب و الصاق اعلانات معین می‌کند و در این محل‌ها فقط باید به نصب و الصاق آگهی اکتفا کرد و نوشتن روی آن نیز ممنوع است. متخلف علاوه بر تادیه خسارت مالکین به پرداخت 500 تا یک‌هزار ریال جریمه محکوم خواهد شد.

در بند 25 ماده 71 فصل وظایف شورا در قانون تشکیلات شوراهای کشور نیز چنین آمده است: تصویب مقررات لازم به پیشنهاد شهردار به جهت نوشتن هر نوع مطلب یا الصاق هر نوع نوشته و آگهی و تابلو روی دیوارهای شهر با رعایت مقررات موضوعه و انتشار آن برای اطلاع عموم. طبق قوانین مذکور، مقررات لازم برای هر نوع تبلیغ روی دیوارهای شهر باید توسط شهرداری تهیه و جهت تصویب به شوراهای اسلامی ارائه و توسط شوراها تصویب شود. بدیهی است که یک بند از یک ماده در قانون تشکیلات شورا و نیز یک ماده از قانون شهرداری‌ها آن هم فقط برای تبلیغ روی دیوارهای شهر به‌تنهایی کافی نیست و قدرت کافی برای کنترل و جهت‌دهی صحیح به موضوع تبلیغات محیطی ندارد و این مسئله بزرگ‌ترین علت تبدیل تبلیغات محیطی به فضایی برای بی‌قانونی‌ها شده است.