«هوای شهر را فرختند» این نخستین اظهار نظر وزیر شهرسازی در نخستین ماه های بر سر کار آمدن دولت یازدهم درباره اقدامات شهرداری ها و دولت گذشته در بخش ساخت و ساز شهری در سطح کلانشهرها به ویژه تهران بود. سال گذشته بود که شورای عالی معماری و شهرسازی ممنوعیت ساخت ساختمان های بالای 12 طبقه را صادر و بسیاری از پروژه ها مانند پروژه احداث برج 120 طبقه بنیاد مستضعفان را متوقف کرد.
همچنین در این دوره تغییراتی در روند صدور مجوزها و پروانه های ساختمانی در کمیسیون ماده 100 و کمیسیون ماده 5 به وجود آمد تا جلوی تراکم فروشی ها و بلندمرتبه سازی ها گرفته شود. شورای عالی شهرسازی و معماری توانست در سه سال گذشته بسیاری از پروژه های بلند مرتبه سازی در کلانشهرها به ویژه تهران و مشهد را متوقف سازد و پروسه اخذ مجوزهای که دولت گذشته صادر شده بررسی کند.
یکی از تخلف های بارز شهرداری و مسئولان دولت گذشته در بخش عدم رعایت ضوابط بلندمرتبه سازی، ساخت و ساز های منطقه 22 تهران است که برج های چند ده طبقه مانند قارچ در کنار دریاچه چیتگر سر از خاک درآورده اند و کمترین زیان این تخلف شهرداری، مانع از جریان باد در آن منطقه و استمرار آلودگی هوا در تهران است که «پیروز حناچی» معاون وزیر راه و شهرسازی در این باره گفته است: ساخت و ساز در منطقه 22 با طرح تفضیلی مطالبقت ندارد. کسانی را که مرتکب تخلف ساختمانی در منطقه 22 شده اند دادگاهی می کنیم.
در حالی که عده ای بر این باور دارند که بلند مرتبه سازی نماد مدرنیته در کشور است، وزیر راه و شهرسازی معتقد است که بحث بناهای بلند تبدیل به یک عنصر مدرنیته در ایران شده است، اما باید دید این نماد مدرنیته در ایران چه وضعیتی را برای ما به وجود آورده است. به گفته عباس آخوندی، عده ای در ساخت بناهای بلند آفتاب را مردم می گیرند تا خودشان به آفتاب بیشتری برسند. این جدیدترین تعبیر آخوندی از دلایل بلندمرتبه سازی در کلانشهرها است.
بلندمرتبه سازی هزینه کردن از جیب مردم است
روز گذشته سومین کنفرانس بناهای بلند در حالی با حضور مقام های مسئول وزارت راه و شهرسازی برگزار شد که باز هم مهم ترین ضلع ساخت و ساز در شهرها یعنی مدیران شهرداری غایب این جمع بودند.
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در این کنفرانس با نقد روند بلندمرتبه سازی در کلان شهرهای کشور با بیان اینکه متأسفانه تکنولوژی را دستمایه شیره کشیدن از طبیعت کردیم، گفت: در اوایل به ما می گفتند که بیاییم در ابتدا یک ساختمان 100 طبقه بسازیم تا اقتدار ساخت وساز را نشان دهیم، اما امروز لازم است این موضوع را از چند منظر اقتصادی، معماری، جامعه شناسی، ترافیک و غیره مورد بررسی قرار دهیم.
وی با بیان اینکه انسان ها علاقه مندند که هزینه خودشان را بیرون بریزند و به دیگری تحمیل کنند اظهار داشت: یک ساختمان بلند در واقع تحمیل هزینه به یک جامعه است و در بلند مرتبه سازی ها عده ای آسایش و آفتاب را از همسایه می گیرند برای آنکه به آفتاب بیشتری برسند.
آخوندی با تأکید بر اینکه در ساخت بناهای عده ای با ارزان ترین قیمت به هزینه یک جامعه و ملت می خواهند ترافیک، شبکه برق، شبکه آب، بهداشت، درمان، آموزش و غیره را ایجاد کنند، گفت: مسئله اصلی ما در حال حاضر عدالت است.
عدالت به این معناست که زمینی در گوشه ای وجود دارد و مالک آن زمین و دولت محلی که در اینجا شهرداری ها می شوند از نظر من سوداگر هستند. آیا آنها مجازند برای شهر هزینه ایجاد کنند و آیا مجازند همه هزینه را به مردم شهر تحمیل کنند، تنها به این دلیل که می خواهند از این زمین استفاده بهتری ببرند؟
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: معتقدم بلندمرتبه سازی در ایران از منظر اقتصاد سیاسی هزینه کردن از جیب ملت ایران است و نفع کوتاه مدتی را برای اقشار خاصی ایجاد می کند و به معنای سربار کردن هزینه های فراوان به ملت است.
پاسخ به بهانه تراشی های بلندمرتبه سازان
سـیـاسـت هـای وزارت راه و شــهـرسـازی در راستای جلوگیری از بلند مرتبه سازی ها و تراکم فروشی ها به مذاق عده ای خوش نیامده است و این افراد مدعی هستند وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی معماری و شهرسازی متولی تدوین و ارائه ضوابط بلندمرتبه سازی هستند، حال اینکه تاکنون ضوابط بلندمرتبه سازی منتشر نشده است و اساساً ضوابطی وجود ندارد که بخواهیم براساس آن ضوابط بناهای بلند بسازیم. «پیروز حناچی» معاون معماری و شهرسازی در پاسخ این سوال به «فرصت امروز» می گوید: ضوابط در حال تدوین نهایی است، اما عجله ای هم برای انتشار این ضوابط نداریم.
وی ادامه داد: ضوابط بلند مرتبه سازی هنوز به تصویب نرسیده است، اما هم طرح جامع تهران و هم طرح تفصیلی از چند سال قبل تصویب شده که می توان ساخت و ساز را براساس این دو طرح انجام داد و دیگر بهانه ای نباید وجود داشته باشد.