دلنوشته های یک کارآفرین (33) / با توکل زانوی اشتر ببند

در شماره قبل به بخشی از آداب کسب و کار پرداختیم و در این شماره بقیه موضوعات درباره این امر مهم را براتون توضیح می دم.

توکل:قدیما می گفتند با توکل زانوی اشتر ببند. اینو هم کاسبای ما اعتقاد داشتن که باید تو کاراشون ضمن اینکه کار می کنن و تلاش می کنن به خدا توکل داشته باشن. کاسب ها دو دسته اند؛ بعضی که همه چی رو به خدا نسبت می دن چه شکست بخورن و چه موفق بشن و گروه دیگه ای که خودشون رو عامل اصلی موفقیت و شکست می دونن، اما گروه سومی هم هستن که با اینکه تلاش می کنن و برنامه ریز ی می کنن و مدیریت دارند با این حال به خدا در کاراشون توکل می کنن.

امید:یکی از رازهای موفقیت در کسب و کار امید داشتنه. اگه تو آدم ناامیدی هستی، بهتره بری کارمند دولت بشی و یه نون بخور و نمیر تا آخر عمر داری و آبرو و عزت تو پابرجاست. کاسب نباید هیچ وقت ناامید بشه. ناامیدی یعنی مرگ برای کسب و کار. تو کار باید به فردا و فردا ها امید درست داشته باشی. در فرهنگ ایرانی هم به امید خیلی تاکید شده و گفتند در ناامیدی بسی امید هست.

اگر امروز کار و کاسبی ات خوب نبود و در روی پاشنه نچرخید نباید کلا ناامید بشی و خودتو ببازی شاید در دور بعد برنده واقعی تو باشی. به قول حافظ دور گردن گر دو روزی بر مراد ما نرفت / دائما یکسان نباشد حال دوران غم مخور. به فردای کسب و کار امیدوار باش و همین امید بهت انگیزه می ده که خوب و جدی کار کنی و به نتیجه دلخواه برسی. فردا برای کسانی که خوب کار می کنند آفتابی است. تو از همین حالا این آفتاب رو تو دلت احساس کن که می تونی با کسب و کارت پولدار بشی و زندگی خوبی داشته باشی.

اخلاق: یکی از مهم ترین آداب کاسبی اخلاق مداریه. کاسبی که اخلاق خوب نداشته باشه کاسب موفقی نیستش. از قدیم هم همین جور بوده. باید حسن اخلاق داشته باشی. حسن اخلاق شامل صداقت، درستی، پاکی، صمیمیت، امانتداری و انسانیت است. هر کس اینا رو نداشته باشه، نمی تونه در کار و کاسبی پول حلال در بیاره. مخصوصا در کسب و کارای کوچک این آداب خیلی زود خودشو نشون می ده؛ مثلا اگه سبزی فروش محله شما آدم بااخلاقی نباشه و مثلا گرون فروش باشه یا کم فروش باشه یا چشم پاک نداشته باشه، خیلی زود زود همه اهالی محله می فهمن که اون کاسب خوبی نیست و ازش خرید نمی کنن. یه کاسب باید چشم پاک باشه. باید امین مردم باشه. باید راستگو باشه. باید مهربان باشه. باید امانتدار باشه. باید درستکار باشه. اگه این جور نباشه که کاسب نمی شه حبیب خدا.

ما برای شرکت از بیرون ناهار می گرفتیم. صاحب رستوران روز اول به ما گفته بود که همه مواد غذایی اصیل و تمیز و دست اوله. مثلا گوشت یخی اصلا نداره. چند ماه بعد یه بار داشتم اتفاقی از کنار رستوران رد می شدم چشمم افتاد به یخچال حمل گوشت یخی که کارگران داشتن گوشتای یخی رو به رستوران می بردن. رفتم دفتر و بلافاصله زنگ زدم و خیلی صریح بهش گفتم. مگه نگفتی من تو رستورانم از گوشت گرم استفاده می کنم، چی شد که گوشت یخی خالی می کنی؟ من و من کرد و گفت: راستش امروز این جوری شد نتونستیم گوشت گرم گیر بیارم. ان شاءالله از فردا درست می شه من باور نکردم و از همون روز به بچه ها گفتم از جای دیگه غذا بگیرن. تنبیه آدم های دروغگو نخریدنه.

مردمداری: اگه می خوای کاری رو راه بندازی و خودت با مردم هر روز طرف حساب باشی باید مردمدار باشی. مردمداری یعنی هوای مردم را داشتن. با اونا راحت و صمیمی بودن. با اونا همدرد بودن. با مردم یکی بودن. اگه مردمدار باشی کار و کاسبی ات خیلی زود رونق می گیره اگه اخمو و ترش رو باشی، نمی تونی ارتباط برقرار کنی و وقتی نتونی ارتباط برقرار کنی فروشت میاد پایین. مردم که مجبور نیستن ازت خرید کنن. فروشنده ای که برای مشتری پا نمی شه و جواب مشتری رو با چشم و ابرو می ده و حاضر نیست لب باز کنه و به سلامش جواب بده و کله سه منی را تکون می ده نباید انتظار داشته باشه که مردم ازش خرید کنن.

من یه سال تابستون با خانواده و با قطار رفتم مشهد و اونجا با یه راننده تاکسی آشنا شدم و هر کجا می رفتیم زنگ می زدیم و اون دنبال ما می اومد. این راننده مشهدی اینقدر باادب و باشرف بود که باوجود اینکه ما بعدها فهمیدیم ماشینش کولر نداره، اما حاضر نشدیم ماشینو عوض کنیم. همه ادب و آداب رو رعایت می کرد. تا ما سوار نمی شدیم سوار نمی شد. ساک و وسایل را به زور از ما می گرفت که صندوق عقب بذاره.

 جالب اینکه شبی که به تهران برگشتیم هوای مشهد توفانی شد و اون به من تلفن کرد و جویای حال ما شد که هوای تهرون چطوره؟ من از پیش اون رفته بودم، اما اون احساس دوستی می کرد و همین مسئله باعث شد که هر وقت مشهد می رم اگه ماشین نداشته باشم بهش خبر می دم و با هم به جاهای مختلف می ریم و هر از گاهی از حال و احوال هم خبر می گیریم.