روان شناسی رنگ ها در بازاریابی و برندسازی

روان شناسی رنگ ها یکی از جذاب ترین مفاهیم بازاریابی است. بیشتر مکالمات امروز در مورد رنگ ها و جذبه آن، احساسات، شواهد داستان گونه و تبلیغاتی را دربر می گیرد که در مورد «رنگ و ذهن» ادعاهای فراوانی را مطرح می کنند. برای متعادل کردن این روند و راه حل درست عنصری جذاب از رفتار انسان، تحقیق معتبری در مورد تئوری رنگ و جذابیت های آن صورت گرفته که جزییات آن در پایین آورده شده است.

به گزارش پارک بازاریابی ایران، روان شناسی رنگ ها، تصورات درست و غلط و همچنین اهمیت رنگ ها جهت بازاریابی و برند سازی توسط کارشناسان تشریح شده که در پایین می توانید آن را مطالعه کنید.

تصورات غلط در مورد روان شناسی رنگ ها

به اعتقاد کارشناسان، اغلب نظریات روان شناسی رنگ ها در بازاریابی بدون منبع است. عواملی مانند اولویت شخصی، تجربیات، تربیت، اختلافات فرهنگی، فضا و... معمولا اثر رنگ ها را محو می کنند. بنابراین ایده هایی مثل اینکه در طیف رنگ، زرد از نظر روان شناسی شادترین رنگ محسوب می شود، اشتباه است!

اهمیت رنگ ها در برندسازی

ابتدا باید به مسئله برندسازی بپردازیم که یکی از مهم ترین مسائل، مربوط به درک رنگ ها و حوزه ای است که بسیاری از مقالات با این موضوع مشکلات شان را در آن مطرح می کنند. برای دسته بندی واکنش مصرف کننده به رنگ های مختلف تلاش های متعددی صورت پذیرفته.

به عنوان مثال:

رنگ زرد در لوگوی شرکت ها نشانه خوش بینی، وضوح و گرمی؛

رنگ نارنجی در لوگوی شرکت ها نشانه دوستی، خوشحالی و اطمینان؛

رنگ قرمز در لوگوی شرکت ها نشانه هیجان، جوانی و جسارت؛

رنگ بنفش در لوگوی شرکت ها نشانه خلاقیت، قوه تخیل و هوش؛

رنگ آبی در لوگوی شرکت ها نشانه اعتماد و قدرت؛

رنگ سبز در لوگوی شرکت ها نشانه صلح، رشد و سلامت

رنگ نقره ای در لوگوی شرکت ها نشانه تعادل، خنثی بودن و آرامش است.

البته در نظر داشته باشید که رنگ به شدت به تجربیات شخصی وابسته است تا اینکه آن را به احساسات خاص در سطح جهان معنی کنیم. باید گفت الگوهای پیام دهی گسترده تری را می توان در مفاهیم رنگی پیدا کرد. به عنوان مثال، رنگ ها نقش قابل توجهی در خرید و برند سازی دارند. محققان در تحقیقی با عنوان «اثر رنگ در بازاریابی» دریافتند که بیش از 90درصد قضاوت های شتابزده در مورد محصولات می تواند فقط به رنگ مربوط باشد (البته با توجه به ماهیت محصول).

با توجه به نقش رنگ ها در بازاریابی و برندسازی، نتایج مطالعاتی مانند «اثرات تعاملی رنگ ها» نشان می دهد ارتباط بین رنگ ها و برند ها به تناسب موجود در رنگی بستگی دارد که برای یک برند خاص مورد استفاده قرار می گیرد؛ یعنی آیا رنگ مورد استفاده با آن چیزی که برای فروش گذاشته شده، تناسب دارد یا نه؟

محققان در تحقیق دیگری به نام «قرمز مهیج و آبی با کفایت» دریافتند که قصد خرید به شدت تحت تأثیر رنگ ها است، چون رنگ ها بر چگونه دیده شدن برند اثر دارند. این یعنی رنگ ها به مصرف کننده می گویند «شخصیت» یک برند را چگونه ببینند.

تحقیقات دیگری هم نشان داده مغز ما برندهای قابل تشخیص را ترجیح می دهد که این موضوع بر اهمیت رنگ هنگام ایجاد هویت برند تأکید می کند. بنابراین بسیار مهم است که برندهای جدید هنگام طراحی رنگ لوگوی خود از تمایز آن با رقبا اطمینان حاصل کنند.

هنگام انتخاب رنگ درست، پیش بینی واکنش مشتری به تناسب رنگ با محصول، بیشتر از خود رنگ اهمیت دارد. در نتیجه، بین استفاده از رنگ و احساس مشتری از شخصیت یک برند، ارتباطی واقعی وجود دارد. هر یک از رنگ ها به طور گسترده ای با ویژگی های خاص مطابقت دارند  (به عنوان مثال رنگ قهوه ای با محکم و زمخت بودن، بنفش با ظرافت و فرهیختگی و قرمز با هیجان شناخته می شود).

همه مطالعات آکادمیک در مورد رنگ ها و بازاریابی به شما می گویند خیلی مهم است که رنگ های برند شما، به جای رعایت قانون ترکیب رنگ های کلیشه ای، هویتی را که می خواهید به تصویر بکشید، تأیید کنند. این اظهار نظر رایج اشتباه را که  «سبز به معنی آرامش است» در نظر بگیرید.

این مفهوم اشتباه است، چون گاهی اوقات رنگ سبز برای برندسازی سایت زیست محیطی تیمبرلند استفاده می شود و در موارد دیگری این رنگ در فضای پولی و مالی سایت Mint.com مورد استفاده قرار می گیرد و در دو حالت تأثیر بسیار مثبتی دارد. یا رنگ قهوه ای ممکن است برای فضای معرفی یک جنس محکم (مثل سایت محصولات چرمیSaddleback Leather) ) مناسب باشد؛ درحالی که در موقعیت دیگری برای ایجاد گرمی یا برانگیختن احساسات یا تحریک اشتها (مثل هر تبلیغ بازرگانی که در مورد شکلات دیده اید) هم می تواند به کار گرفته شود. در ایران هم مثال های مشابهی در این زمینه موجود است.

نتیجه نهایی: برای انتخاب رنگ برند نمی توان مجموعه قواعد ساده و مشخصی تعیین کرد، اما انتخاب رنگ به طور حتم باید مورد توجه قرار بگیرد. احساس، خلق و خو و تصویری که برند شما ایجاد می کند، نقش مهمی در برانگیختن احساسات دیگران ایفا می کند. بدانید رنگ ها فقط زمانی روی کار می آیند که بتوانند با هویت مطلوب یک برند مطابقت داشته باشند (به عبارت دیگر، استفاده از رنگ سفید برای القای علاقه شرکت اپل به طراحی ساده و تمیز). بدون در نظر داشتن چنین مفهومی، ترجیح دادن یک رنگ به رنگ دیگر معنی ندارد و نمی توان اثبات کرد که مثلا رنگ نارنجی در کل دنیا بیشتر از رنگ نقره ای خریدار دارد.

انتخاب رنگ و جنسیت

یکی از بهترین بررسی ها در مورد رابطه رنگ و جنسیت، تحقیق «تخصیص رنگ» جو هالوک است. داده های هالوک نشان دهنده اختلاف سلیقه های جنسیتی در انتخاب رنگ ها است. مهم است اشاره کنیم که محیط افراد (به خصوص ادراک فرهنگی آنها) نقش مهمی در دیکته کردن تناسب رنگی برای جنسیت ها ایفا می کند که این موضوع به نوبه خود می تواند بر انتخاب های فردی اثر بگذارد. یافته های هالوک در مورد رنگ های مورد علاقه مردان و زنان در نمودارهای زیر نشان داده شده است.

مهم ترین نکته در این تصاویر، برتری رنگ آبی در علاقه مندی ها و اختلاف در علاقه به رنگ بنفش در هر دو گروه است. زنان رنگ بنفش را در لیست رنگ های مورد علاقه خود قرار دادند، اما مردان تقریبا هیچ علاقه ای به این رنگ نداشتند. تحقیقات دیگر در مورد ادراک رنگ ها و اولویت انتخاب آنها، نشان می دهد در مورد سایه ها، ته رنگ ها و رنگ های اصلی، مردان رنگ های تند را ترجیح می دهند، درحالی که زنان بیشتر رنگ های ملایم را دوست دارند. همچنین مردان بیشتر به سایه رنگ علاقه دارند (رنگ هایی که مشکی به آنها اضافه شده)، درحالی که زنان ته رنگ ها را ترجیح می دهند  (رنگ هایی که سفید به آنها اضافه شده).

بنابراین هنگام انتخاب رنگ اصلی برندتان این اطلاعات را در ذهن داشته باشید. با توجه به این تفاوت سلیقه ها، اینکه عمده خریداران شما مرد یا زن هستند، اهمیت دارد.

هماهنگی رنگی در سایت های بازرگانی

روان شناسی رنگ ها «اثر انزوایی» می گوید وقتی یک قسمت متمایز از قسمت های دیگر به نظر می رسد، بیشتر در ذهن می ماند. از نظر ترکیب رنگی، این یعنی ساختار بصری. وب سایت های تجاری شما باید به گونه ای باشد که از رنگ های نزدیک به هم در زمینه استفاده کنید سپس برای قسمت هایی که مشتری باید اقدامی انجام دهد یا روی گزینه ای خاص کلیک کند، از رنگ های متضاد و با کنتراست شدید استفاده کنید.

به عنوان مثال، یک وب سایت تجاری گزینه «همین حالا شروع کنید» را یک بار به رنگ سبز و یک بار به رنگ قرمز قرار داد. بازدیدکنندگان، ۲۱درصد روی رنگ قرمز بیشتر از رنگ سبز کلیک کردند. این به این معنی نیست که رنگ قرمز قدرتی جادویی دارد که افراد را به انجام اقدامی تشویق می کند، بلکه بررسی دقیق این سایت نشان می دهد بیشتر رنگ های زمینه آن به رنگ سبز تمایل داشتند و رنگ قرمز  (که در طیف رنگ مکمل سبز است) کنتراست بصری شدیدی را ایجاد کرده است.