فرآیند انتخاب سرمایه انسانی

چنان که پیش تر اشاره شده است، جذب مهم ترین وظیفه در مدیریت منابع انسانی است. جذب صحیح باید منجر به تشخیص و انتخاب سرمایه انسانی مناسب سازمان و رد افراد نامناسب برای سازمان شود.

به ضرس قاطع می توان گفت برای تحقق چنین جذبی، فرآیندی استاندارد وجود ندارد، بنابراین باید برای شرکت و مؤسسه خود با استفاده از کمک مشاور یا کارشناسان مجرب، اقدام به طراحی فرآیند انتخاب سرمایه انسانی مناسب و متناسب کنید به نحوی که بتوانید مدعی باشید که با جذب سرمایه های انسانی، در حال سرمایه گذاری هستید.

با این حال پیشنهاد می شود در فرآیند انتخاب، موارد زیر با دقت و حساسیت لحاظ شود:

بررسی و ارزیابی فرم های تقاضای استخدام

هدف از بررسی و ارزیابی فرم های تقاضای استخدامی، بررسی های کلی و تطابق عمومی خصوصیات داوطلبان استخدام با ویژگی ها و شرایط احراز شغل که در آگهی استخدامی درج شده بودند، است.

در این بررسی ها موارد کاملاً متناقض و مردود از فرآیند ارزیابی کنار گذاشته شده و بقیه مراحل در مورد پرونده های باقی مانده پیگیری می شود.

مصاحبه استخدامی

هدف از مصاحبه استخدامی، ارزیابی رودررو و چهره به چهره متقاضی استخدام با مسئولان سازمان بوده و از این طریق باید خلا هایی را که بررسی های کتبی نتوانسته اند نمایش دهند به تصویر کشیده و مورد ارزیابی قرار دهند.

با گسترش فعالیت های مجازی، دقت و حساسیت در انجام مصاحبه های چهره به چهره تابع مستقیمی از خصوصیات مورد انتظار مدیران سازمان از خروجی مصاحبه است. چنان که در بعضی از سازمان ها سخت گیری های بیشتری و در سایر شرکت ها سهل انگاری های بیشتری در مورد مصاحبه استخدامی رخ می دهد.

آزمون های تخصصی

آزمون های تخصصی باید قابلیت های فنی مورد انتظار در شغل مورد نظر براساس شرایط احراز تعریف شده در شناسنامه های شغل را مورد ارزیابی و بررسی قرار داده و افرادی را که واجد تخصص های مورد انتظار هستند تأیید و سایر داوطلبان را رد کند.

آزمون های عمومی

بعضی از خصوصیات مورد انتظار مشاغل، محدود به شغل خاصی نیستند و انتظار می رود که تمامی مشاغل در شرکت دارای این گونه از خصوصیات باشند. به طور مثال انتظار می رود کلیه پرسنل شرکت دارای خصوصیت ها و مهارت های مرتبط با انواع هوش  (IQ، هوش عاطفی، هوش هیجانی، هوش اجتماعی و…)، کار تیمی، کار با کامپیوتر، بهره گیری از اینترنت و مواردی از این دست باشند.

بررسی های روان شناسی

بررسی ویژگی های روان شناختی داوطلبان استخدام در سازمان، مدیران را در ایجاد سازمانی یکدست و یکپارچه کمک کرده و مانع شکل گیری فضای پرتنش، متعارض و متناقض می شود. ضمن آنکه به ایجاد فرهنگ سازمانی مورد انتظار و تعریف شده نیز رهنمون شده و تحقق چنین فرهنگ سازمانی را تسریع می کند.

معاینات پزشکی

همگی انسان ها در خلقت دارای تفاوت هایی هستند که گاه موجب بروز بیماری های ناشناخته ای می شود. شناسایی وجود این بیماری ها یا عوامل ایجاد کننده بیماری در مشاغل ایشان، باعث پیشگیری از هزینه های درمانی و فرصت از دست رفته در سرمایه های سازمان شده و نگرانی های آتی مدیریت را کم می کند.

ضمن آنکه، پیشینه شغلی افراد در شرکت ها و مشاغل قبلی نیز می تواند باعث انتقال فرد دارای بیماری یا ناتوانی جسمی به شرکت باشد که بدون انجام معاینات پزشکی قابل شناسایی نیست. چنین افرادی می توانند در شرکت دچار مشکلات جدی سلامتی شوند که گاه مرگ فرد شاغل را به همراه دارد؛ مرگی که می تواند همراه با تاسف از دست دادن یک همکار، عواقب قانونی و حقوقی برای مدیران به ارمغان آورد.

بررسی های خاص

بعضی سازمان ها نیز هستند که با توجه به ماهیت خود، ممکن است ضرورت بررسی در ابعاد دیگری را لازم ببینند، مانند بررسی عقیدتی، سیاسی، اطلاعاتی و ... که عمومیت ندارد و مربوط به سازمان های خاص هستند.

شرح جزییات بررسی های فوق الذکر را می توانید در هفته های آینده در همین صفحه، پیگیری کنید.

چنانکه ملاحظه می شود، انتخاب سرمایه انسانی با دقت و حساسیت باید انجام شود به نحوی که پس از انتخاب و جذب، کمترین جابه جایی ممکن، صورت پذیرد تا هزینه های سنگین انجام شده برای طی شدن دقیق و بی عیب در فرآیند جذب، هدر نرفته و نیازی به تکرار این فرآیند نباشد.

استاد دانشگاه