شیرینی‏های سنتی لباس تازه به تن می‏کنند

یکی از شیوه ‏های جذب سرمایه برای کشورها، صنعت گردشگری و توریسم است. در این صنعت گردشگران با خودشان سرمایه می‏آورند و به راحتی می‏توانند بسیاری از محصولات کشورهای مختلف را به منظور سوغاتی به کشورهای خودشان ببرند. ایران کشوری است که با تنوع محصولات سنتی می‏تواند از این شیوه، بهره‏برداری خوبی کند. یکی از این محصولات خوشمزه ایرانی، مسقطی است؛ شیرینی محبوبی که در اکثر اعیاد و مراسم‏ها در خانه هر ایرانی پیدا می‏شود.

این محصول سوغات شیراز است و معمولا هر فردی که به این شهر سفر می‏کند‌ از این شیرینی برای دوستانش سوغاتی می‏برد، ولی در اکثر موارد مصرف‏کنندگان این محصول سنتی با یک مشکل مواجه می‏شوند؛ این شیرینی خوشمزه نیز مانند بسیاری دیگر از محصولات مشابه‌ از فقر بسته‏بندی رنج می‏برد. در اکثر مواقع این محصول در جعبه‏های فلزی و مقوایی به فروش می‏رود. معمولا شیرینی‏های سنتی ایرانی حاوی شیره هستند و این شیره در اکثر مواقع از بسته‏بندی بیرون می‏زند و باعث آزار مصرف ‏کنندگان می‏شود.

کتابی به خوشمزگی مسقطی 

با وجود تمام نقایصی که در زمینه بسته‏بندی محصولات سنتی به چشم می‏خورد، اخیرا خلاقیت‏هایی هم از جانب تولیدکنندگان مشاهده می‏شود. به‏عنوان مثال، چندی پیش در یک مهمانی میزبان برای پذیرایی کتابی قرمز رنگ را مقابلم گرفت. با نقوشی که روی کتاب بود در ابتدا فکر کردم می‏خواهد برایش قسمتی از کتاب را بخوانم ولی میزبان کتاب را باز کرد و من تازه متوجه شدم که کتاب بسته‏بندی یک شیرینی خوشمزه ایرانی است. بسته‏بندی متفاوتی که در میانه خود محصول شیرینی سنتی را جای داده بود. این بسته‏بندی جالب مربوط به مسقطی لارستان با برند ترنج بود. بسته‌بندی‏ای که هم برای هدیه دادن مناسب است و هم در مواقع پذیرایی از میهمان به آسانی مورد مصرف قرار می‏گیرد.

این بسته ‏بندی شبیه کتابی است که در طراحی جلد آن از المان‏های ایران باستان استفاده شده است. در نگاه اول طراحی بسته‏بندی مسقطی شبیه کتابی است که عینا نام شرکت و محصول، جای نام کتاب نشسته است و در پشت جلد آن به‌جای خلاصه بخشی از کتاب، جدولی از مواد مورد استفاده و اطلاعات دیگر داده شده است. محصول مسقطی در میان کتاب و به قطعات یکسان در کاوری پلاستیکی قرار گرفته است. رنگ جلد بسته‏بندی مانند رنگ محصول قرمز رنگ است و موقع مصرف نیز به آسانی از بسته‏ بندی جدا می‏شود و مابقی محصولی که مصرف نشده در بسته‏بندی بدون هیچ تغییری در شکل و شمایل باقی می‏ماند.

شاید این شیوه برای این شرکت هزینه زیادی در بر داشته باشد ولی همین هزینه به نوعی سرمایه‏گذاری در بازاریابی و جذب مشتریان است. چون بسته‏ بندی به نوعی به بازاریابی مستقیم برای محصول می‏پردازد. مشتریان حین خرید قبل از دیدن هر نکته و تبلیغی، بسته‏ بندی را از نظر می‏گذرانند. بارها شنیده‏ایم که مصرف‌کننده‏ای در میان نکته‏های مثبت یک بسته‏بندی حتما به مصرف آسان آن اشاره می‏کند. از این گذشته در مورد محصولاتی از جنس مسقطی که معمولا هدیه داده می‏شوند، ظاهر زیبا معیار خوبی برای خرید است.

تعامل صنعت و دانشگاه در تغییر بسته‏ بندی

با تمام این توصیفات نه تنها این شرکت بلکه بسیاری از شرکت‏های تولید‏کننده محصولات سنتی ایرانی به‌تازگی به یاد این افتاده‏اند که تغییراتی اساسی در بسته‏بندی خود ایجاد کنند. برای مثال یکی از تولیدکنندگان گز در اصفهان نیز محصولات خود را با بسته‌بندی‏های متنوع به بازار ارائه کرده است. نکته جالب اینکه این شرکت برای تغییر بسته‏بندی خود به سراغ دانشگاه رفته و از دانشجویان گرافیک و طراحی بسته‏بندی تقاضای دادن طرح به این شرکت کرده است.

این دانشجویان بعد از طی مراحل متنوعی، طرح‏های جالبی را برای محصولات مختلف این شرکت ارائه کردند و بعد از آن نیز طرح‏های این دانشجویان برای بسته‌بندی‏های صادراتی این شرکت مورد استفاده قرار گرفته است. به گفته خود شرکت این بسته‌بندی‏ها مورد توجه مصرف‏کنندگان بازار خارج از کشور نیز قرار گرفته است. به نوعی این بار تعامل صنعت و دانشگاه جواب داده است. صاحبان این شرکت به دانشجویان تازه‌کار اعتماد کرده و نتیجه این اعتماد را نیز برداشت کرده‏اند.

در واقع این شرکت علاوه بر بهبود وضعیت بسته‌بندی‏های خود به این دانشجویان نیز انگیزه ادامه تحصیل در این رشته را داده است. چون برخی از دانشگاه‏ها به خاطر عدم علاقه دانشجویان دیگر تمایلی به جذب دانشجو در این رشته را ندارند. راهی که اگر مابقی صنایع نیز به آن گرایش داشته باشند، باعث کارآفرینی و رشد جایگاه خود در بازار خواهند شد.