تجارت‌ های فصلی ، تجارت‌ های آسیب‌ پذیر

اکثر تجارت‌ها با افت و خیز مواجه می‌شوند و در بسیاری از موارد این نوسانات با تغییرات فصلی اتفاق می‌افتد؛ در دنیای تجارت به این قبیل نوسانات متاثر از تغییرات فصلی می‌گویند تجارت فصلی. منظور از فصل در اینجا فصل‌های سال و تغییرات آب و هوایی مربوط به آن، تعطیلات و رویدادهایی مثل تعطیلی مدارس در تابستان‌، بازگشت به مدارس در پاییز یا مثلاً در آمریکا و اروپا مسابقات فوتبال است.

با تمام این اوصاف اگرچه تجارت‌های زیادی نوسانات فصلی را از سر می‌گذرانند اما تنها تعدادی از این تجارت‌ها هستند که تغییرات فصلی تاثیرات جدی روی بازارشان دارد و شاید حتی در بعضی فصل‌ها کارشان را محدود کند.

به‌عنوان مثال در فصل سرما (اگر تعطیلات کریسمس را در نظر نگیریم) بازار هتل‌ها و به طور کلی مکان‌های اقامتی نسبت به فصل گرما راکدتر می‌شود.بسیاری از تجارت‌های فصلی شاید کسب‌و‌کار خود را در یک فصل به‌خصوص محدود یا به طور کامل تعطیل کنند. به‌عنوان مثال بسیاری از تجارت‌های خرده‌فروشی بیشترین میزان سود خود را در یک یا دو فصل سال دریافت می‌کنند؛ در آمریکا در پایان سال و کریسمس که معمولا دوره شلوغی است.

یک سری رویدادهای قابل پیش‌بینی هم وجود دارد که در هر ماه از سال روی فروش تاثیر می‌گذارد. این رویدادهای فصلی تاثیرات متفاوتی روی صنایع و تجارت‌های مختلف دارد.

به‌عنوان مثال، بازار خدمات بهداشتی در فصل سرما سکه می‌شود؛ فوریه به طور کلی ماه آرامی است اما در آمریکا به واسطه روز ولنتاین کمی پررونق‌ می‌شود؛ مارس ماه فعالیت‌های مذهبی در آمریکاست؛ آوریل ماه تمیزکننده‌های خانگی و سایر محصولات بهاره مربوط به تمیزکاری است؛ ماه مه ‌در آمریکا روز مادر را دارد؛ ژوئن ماه رویدادهایی مثل جشن عروسی، فارغ‌التحصیلی و تعطیلات است؛ ژوئیه بهترین ماه برای تمام محصولات تابستانه است؛ اوت شلوغ‌ترین فصل مسافرت است؛ سپتامبر فروش حاصل از بازگشت محصل‌ها به مدارس و اکتبر روز هالوین را در آمریکا دارد؛ و در نهایت نوامبر و دسامبر به واسطه تعطیلات بهترین ماه‌های سال برای هر خرده‌فروشی محسوب می‌شود.

در آمریکا و تقریبا همه جای دنیا از جمله تجارت‌های فصلی که درآمد سالانه خود را از یک یا در نهایت دو فصل سال به دست می‌آورند، می‌توان به تجارت استراحتگاه‌های تفریحی، تجهیزات اسکی و لیگ‌های ورزشی در اشل بزرگ و بستنی‌فروشی‌ها، سینما و تئاتر در اشل کوچک اشاره کرد.

اگر امکان‌پذیر باشد، تجارت‌های اینچنینی که تا حد زیادی به فروش عمده خود در یک فصل وابسته هستند، سعی می‌کنند در بقیه سال درآمد حداقلی در سایر فصل‌های سال داشته باشند؛ اگر تجارتی اصلا نتواند به سود برسد در فصل‌های راکد کسب‌و‌کارش را تعطیل می‌کند تا دیگر موظف به پرداخت حقوق کارکنانش نباشد و از هزینه‌های کلی خود بکاهد. در شمال آمریکا، وقتی دمای هوا به پایین‌ترین حد خود می‌رسد، بستنی‌فروشی‌ها (به غیر‌از بستنی‌فروشی‌های مراکز خرید) تعطیل می‌شوند.

صنعت سینما یکی از بزرگ‌ترین صنایعی است که بازارش تحت تأثیر تغییرات فصلی قرار می‌گیرد. زمستان و تابستان فصل‌‌های سینماست. سالن‌های سینما مثل سایر تجارت‌های فصلی در طول سال تعطیل نمی‌شوند اما وقتی فصل رونق‌‌شان فرا‌می‌رسد، کارمندان بیشتری استخدام می‌کنند و به بودجه‌ای می‌رسند که خبر از سلطه این فصل‌ها بر دیگر فصل‌های سال می‌دهد.

آمریکا بلاک‌باسترهایش (فیلم‌هایی پرفروش مثل آرواره‌های کوسه و بربادرفته) را در تابستان اکران می‌کند؛ حوالی کریسمس، استودیوهای فیلمسازی، محصولات جدی‌تر و پرهزینه خود را به امید جلب توجه آکادمی اسکار و کشاندن خانواده‌ها به سالن‌های سینما روانه بازار می‌کنند.

تجارت‌های فصلی چطور موفق می‌شوند؟

برای تجارتی که به طور جدی تحت تأثیر تغییرات فصلی قرار می‌گیرد، راهکارهایی برای تضمین موفقیت‌ بیشتر وجود دارد؛ دو فاکتور مهم مدیریت گردش پول و استخدام نیروی مناسب است. مدیریت گردش پول برای هر تجارتی مهم است اما برای تجارت‌های فصلی حیاتی است. قرار نیست مدیریت گردش پول پیچیده یا پر از رمز و راز باشد. کار ساده‌ای است که محتاج زمان‌بندی ورودی و خروجی‌های مالی است.

از آنجایی که تجارت‌های فصلی می‌دانند در چه فصلی ورودی مالی بیشتری نسبت به سایر فصل‌ها دارند، فقط کافی است تا جایی که امکان دارد میزان خروجی مالی خود را در همان فصل بررسی کنند و برای فصل‌های راکد سال بودجه ذخیره کنند.

پیدا کردن و نگه داشتن کارمند خوب هم یکی دیگر از عوامل موفقیت تجارت‌های فصلی است. جدای اینکه تجارت‌ها با حقوق کافی و پرداخت به موقع و ایجاد یک محیط کاری خوشایند می‌توانند نیروهای خوبی را به خود جذب کنند، با آگاه کردن کارمندان خود از تأثیر تغییرات فصلی به آنها این حس را منتقل می‌کنند که بخش مهمی از کار هستند.

این راهکار همچنین به کارمندان کمک می‌کند بدانند چه زمانی برای مرخصی گرفتن و رفتن به تعطیلات بهتر است. برای تجارت‌های جمع‌و‌جور، بهترین نیرو دانشجوها و بازنشسته‌ها هستند؛ دانشجوها بهترین گزینه برای مشاغل تابستانی محسوب می‌شوند و بازنشسته‌ها هم به خاطر تجاربی که در زمینه کاری خودشان دارند اما دیگر توان کار تمام وقت را ندارند، می‌توانند نیروهای مناسبی برای تجارت‌های فصلی باشند.

یکی دیگر از راهکارهایی که تجارت‌های فصلی برای موفقیت به کار می‌برند، گسترش کار برای راه‌اندازی یک خط تولید جدید است؛ خط تولیدی که فصلی اما متفاوت با خط تولید اصلی باشد. البته این خط تولید باید مشابه محصولاتی باشد که آن تجارت تولید می‌کند. به‌عنوان مثال شرکت خدمات باغبانی می‌تواند خدمات برف‌روبی هم داشته باشد.