بی‌اعتنایی بورس به کاهش نرخ سود بانکی

در صورتی که بورس از نظر سودآوری برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر از بانک باشد و نرخ تسهیلات اعطایی به بنگاه‌ها هم برای‌شان مقرون به صرفه باشد می‌توان در بلندمدت شاهد اقبال بورس به کاهش نرخ سپرده‌ها و تسهیلات بود. به گزارش تسنیم، هر زمان که روند معاملات بازار سرمایه منفی می‌شد، از آن در کنار سایر ریسک‌ها و ابهامات بورس یاد می‌شود تا اینکه سرانجام شورای پول و اعتبار با این استدلال که چون نرخ تورم در کشور کاهش پیدا کرده است باید سود علی‌الحساب سپرده‌های یک‌ساله را کاهش داد، نرخ سود بانکی را از 22 به 20 درصد کاهش داد و نرخ تسهیلات مشارکتی را هم از 28 به 24 درصد پایین آورد؛ با این حال این خبر و اتفاق هم نتوانست حال و احوال بازار سرمایه را حتی به‌صورت موقت تغییر دهد و بورس و سهامدارانش به خبر کاهش نرخ سود بانکی بی‌اعتنا بودند.

اما چرایی عدم اعتنا و تاثیرپذیری بازار سرمایه و معامله‌گران از کاهش نرخ سود بانکی را باید در چند علت جست‌وجو و بررسی کرد. نخست آنکه نرخ سود سپرده‌های بانکی با هدف مهاجرت نقدینگی به بازار سرمایه کاهش نیافته، بنابراین نباید منتظر اثرپذیری معاملات بورس از این اتفاق بود؛ چرا که به‌ظاهر کاهش سود سپرده‌ها در جهت کنترل سایر بازارها بوده است. علت دوم این که، هر چند نرخ سود بانکی و تسهیلات مشارکتی به ترتیب 2 و 4 درصد کاهش یافته است با این حال سایر بازارها از جمله سکه، ارز، خودرو، مسکن و نیز بازار سرمایه در حال حاضر در شرایطی نیستند که بازدهی دست‌کم 20 درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران کنند، بنابراین کاهش 2 درصدی سود بانکی پاداش ریسک حضور در بورس نیست تا موجب شود پول از بانک‌ها به سمت بازار سرمایه سرازیر شود و به‌نظر می‌رسد این کاهش 2 درصدی محرک مناسبی برای خروج نقدینگی از بانک‌ها نباشد. 

از طرفی دیگر، با توجه به اینکه براساس مصوبه شورای پول و اعتبار قرار است هر سه ماه یک بار در این نرخ بازبینی شود، نباید انتظار داشت که نرخ سود بانکی یک‌باره کاهش چشمگیری داشته باشد چرا که این جهش کاهشی می‌تواند تبعات بدی را بر پیکره اقتصاد وارد کند و نقدینگی به بازارهای موازی و سفته بازی روانه شود. همچنین عامل دیگری که در زمینه بی‌اعتنایی بازار سرمایه به کاهش نرخ سود بانکی از آن می‌توان یاد کرد این است که علاوه بر اینکه بازار سهام باید بازدهی بیشتری را نسبت به بانک‌ها نصیب سرمایه‌گذاران کند تا نقدینگی به سمت بورس روانه شود، در حال حاضر نرخ تسهیلات اعطایی به بنگاه‌ها به میزانی نیست که بر سودآوری شرکت‌ها تاثیر مثبتی داشته باشد تا به تبع آن موجب رشد قیمت سهام در بورس شود. به‌علاوه اینکه در حال حاضر نرخ بالای تسهیلات بانکی یکی از مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان است که هم موجب غیررقابتی شدن فضای تولید در کشور شده و هم تعطیلی برخی از واحدهای تولیدی را در پی داشته است.

* کارشناس بازار سهام