از زبان چهره ماندگار عرصه علوم کشاورزی ایران / شکل گیری هسته اولیه کنگره زراعت و اصلاح نباتات در دانشگاه کشاورزی تهران

در زمستان سال 1371 حدود 30 نفر از استادان دانشکده های کشاورزی با تخصص زراعت و اصلاح نبات و کارشناسان ارشد سازمان تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در کرج دور هم جمع آمدند و هسته اولیه انجمن زراعت و اصلاح نباتات ایران را تشکیل دادند.

در آن جلسه، نخستین هیأت رئیسه انجمن انتخاب و به آنها ماموریت داده شد که نسبت به:

1- عضوگیری اعضای انجمن و2 -تشکیل نخستین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران برای سال1372 اقدام کنند. هیأت رئیسه منتخب انجمن بلافاصه با استقرار موقت در دفتر رئیس هیات، کار خود را آغاز و نسبت به انجام ماموریت خود، وظایف محموله را پیگیری کرد. این ماموریت ها به شرح زیر است:

1-موضوع تشکیل انجمن زراعت واصلاح نباتات ایران به رؤسای دانشکده های کشاورزی و موسسه های تحقیقاتی و اجرایی وزارت جهاد کشاورزی اطلاع داده و از آنها خواسته شد که برای هیات های علمی و محققان و دانشجویان رشته زراعت و اصلاح نباتات اطلاع رسانی نموده و علاقه مندان را به پر کردن فرم عضویت و ارسال آنها به هیأت رئیسه انجمن تشویق کنند. پس از مدت کوتاهی سیل فرم های عضویت به هیأت رئیسه روان شد و فرم های عضویت در جلسات هفتگی هیأت رئیسه مطرح و در صورت کامل بودن و داشتن شرایط با عضویت متقاضیان موافقت می شد. دیری نپایید که شمار زیادی از اعضای هیأت علمی دانشکده های کشاورزی و محققان سازمان تحقیقات کشاورزی و نیز کارشناسان و دانشجویان رشته زراعت و اصلاح نباتات به عضویت انجمن در آمدند.

2- از همان ابتدا جلسات هیأت رئیسه انجمن، موضوع تشکیل نخستین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران در دستور کار هیأت رئیسه قرار گرفت و اطلاع رسانی اولیه به اعضای انجمن، دانشکده های کشاورزی و موسسات تحقیقاتی و اجرایی وزارت جهاد کشاورزی به عمل آمد و قرار شد نخستین کنگره در شهریور 1372در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در کرج برگزارشود.

از تشکیل انجمن زراعت و اصلاح نباتات ایران چندی نگذشته بود که هیأت رئیسه انجمن متوجه شد عده ای از اعضای هیأت علمی رشته زراعت و اصلاح نباتات در دانشگاه فردوسی مشهد در پی تشکیل کنگره جداگانه ای در این دانشگاه هستند. این خبر برای هیأت رئیسه انجمن ناگوار بود؛ از این جهت که دوگانگی منجر به ایجاد اختلاف و دودستگی بین متخصصان زراعت و اصلاح نباتات کشور خواهد شد.

برای رفع مشکل 3 نفر از اعضای هیأت رئیسه انجمن از کرج عازم مشهد شدند و با وجود ماه مبارک رمضان این سفر را انجام دادند و با مسولان برگزاری کنگره جداگانه در مشهد مذاکره مفصلی به عمل آوردند.حتی پیشنهاد کردند که برای جلوگیری از ایجاد دو دستگی و بروز اختلاف میان متخصصان زراعت و اصلاح نباتات فقط یک کنگره با مشارکت انجمن زراعت و اصلاح نباتات و گروه زراعت و اصلاح نباتات مشهد در این شهر برگزار و از تشکیل دو کنگره جدا خودداری شود.شوربختانه مسئولان کنگره مشهد این پیشنهاد را هر چند با اصرار زیاد همراه بود، نپذیرفتند و همچنان به برگزاری کنگره خود در مشهد پافشاری کردند.

با شکست مذاکرات هیأت رئیسه انجمن با مسئولان کنگره مشهد، هیأت رئیسه انجمن براساس ماموریتی که از سوی اعضا داشت، در اردیبهشت ماه 1372برای تشکیل نخستین کنگره زراعت و اصلاح نباتات در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران اقدام کرد. در اندک زمانی پوستر کنگره و فرم های شرکت در کنگره تهیه و به دانشکده های کشاورزی و موسسات تحقیقاتی و اجرایی وزارت کشاورزی وقت، ارسال شد و اطلاع رسانی لازم به عمل آمد. ضمنا طی نامه ای به دانشکده ها و موسسات ذکر شده در فوق، شرح ماجرا در جلسه مشترک با مشهد نیز به اطلاع آنها رسید.

به هر ترتیب، هیأت رئیسه انجمن با پشتیبانی جناب دکتر عیسی کلانتری، وزیر محترم وقت وزارت کشاورزی، کار برگزاری نخستین کنگره را در دانشکده کشاورزی کرج پیگیری کرد. هیأت رئیسه از 10نفر از استادان ایرانی مستقر در دانشگاه های اروپا و آمریکا دعوت کرد تا آخرین اطلاعات مربوط در زمینه های مختلف زراعت و اصلاح نباتات که توسط هیأت رئیسه تعیین شده و همگی مربوط به مسائل جاری زراعت و اصلاح نباتات در ایران بود را جمع آوری و در کنگره ارائه کنند. خوشبختانه آنها نیز این دعوت را پذیرفته و در کنگره شرکت کردند و سخنرانی های جالبی انجام دادند.

به این ترتیب نخستین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به دستور انجمن زراعت و اصلاح نباتات ایران و با پیگیری هیأت رئیسه انجمن با شکوه خاصی برگزار شد.

ناگفته نماند که کنگره زراعت و اصلاح نباتات دیگری حدود یک هفته قبل از کنگره کرج در مشهد نیز برگزار شده بود. وزیر وقت کشاورزی که به دقت برگزاری دو کنگره را زیر نظر داشت و با اعزام افرادی به هر دو کنگره آنها را مورد ارزیابی قرار داده بود، در یک جلسه غیر رسمی بیان کرد که «کنگره مشهد از لحاظ پذیرایی و کنگره کرج از لحاظ علمی خوب بودند.»

پس از برگزاری دو کنگره مذکور با پادرمیانی وزیر محترم وقت کشاورزی و استقبال هیأت رئیسه انجمن، جلساتی بین هیأت رئیسه و هیأت علمی زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه مشهد تشکیل و دو طرف توافق کردند که از آن به بعد دوگانگی در میان نباشد و در زمان لازم فقط یک کنگره تشکیل شود که چنین نیز شد. از آن به بعد کنگره های زراعت و اصلاح نباتات در دانشگاه های مختلف کشور از جمله دانشگاه تبریز، دانشگاه صنعتی اصفهان، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و در سایر دانشگاه های کشور با شکوه فراوان تشکیل و هر ساله با دعوت از دانشمندان داخلی و خارجی دستاوردهای مطلوبی نیز کسب شده است.

در ادامه برگزاری کنگره و از سال 1393 کنگره به صورت بین المللی درآمده و امسال دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ملی زراعت و اصلاح نباتات با تلاش انجمن و همکاری مسئولان و مدیران مربوط، در دانشگاه گیلان برگزار می شود.

انجمن زراعت واصلاح نباتات که با حدود 30نفر عضو در سال 1371 شروع به کار کرد امروز دارای بیش از 1000 نفر عضو است که همه فعالانه در برگزاری کنگره ها و ارائه مقاله و مطالب علمی و پوستر همت می کنند و در هر کنگره برخی مسائل و مشکلات مربوط به تولید و پژوهش رشته زراعت و اصلاح نباتات مطرح و در بیانیه های پایانی کنگره، راهکارهای پیشنهادی به مسئولان محترم کشاورزی کشور ارائه می شود.

در کنگره امسال تعداد بیش از هزار مقاله به کنگره رسیده بود که از آنها تعدادی به عنوان مقالات کلیدی و تعدادی به عنوان مقالات علمی-پژوهشی برای سخنرانی انتخاب و بقیه به صورت پوستر ارائه خواهد شد.

در پایان از تلاش و زحمات هیأت رئیسه انجمن زراعت و اصلاح نباتات ایران و مسئولان برگزاری کنگره امسال صمیمانه قدردانی می کنیم. همچنین از وزارت جهاد کشاورزی، دانشگاه گیلان و سایر موسسات و افرادی که حامی برگزاری این کنگره بوده اند نیز سپاسگزاریم.

دکتری ژنتیک و اصلاح نباتات، چهره ماندگار عرصه علوم کشاورزی سال ۸۰