روستاها را از یاد نبریم

عدم استفاده از ظرفیت‌های موجود برای جذب گردشگری داخلی و خارجی نه به دلیل نبود این ظرفیت‌هاست و نه به دلیل ناشناس بودن این فرصت‌ها بلکه به نظر می‌رسد که بیشتر به دلیل نبود برنامه‌های مدون و هدف‌دار سازمان‌ها و مسئولان ذی‌ربط است. اگر هم برنامه‌ای طرح‌ریزی می‌شود، دیگر دنبال نمی‌شود. تنها برگزاری همایشی و جشنواره‌ای و پر کردن ستون خبرهای روزنامه‌ها می‌شود هدفی چندروزه و بعد از گذشت زمانی نه‌چندان طولانی دوباره روز از نو و روزی از نو. گردشگری روستایی هم از این امر مستثنا نیست. در این زمینه روستاها را به کلی روبه نابودی برده‌ایم مانند ابیانه و اصولا بسیاری از روستاها را نمی‌شناسیم و به تعبیری بلد نیستیم از این ظرفیت استفاده کنیم.

اما از آنجا که چراغ امید هیچ‌گاه در دل‌مان خاموش نمی‌شود و همچنان منتظریم تا اتفاق خوبی بیفتد، درخصوص اهمیت گردشگری روستایی و جایگاه آن به‌عنوان یک ظرفیت عظیم جذب گردشگری، گفت‌وگویی داشته‌ایم با جلال تاجیک، مدیرکل دفتر مناطق نمونه گردشگری و زیرساخت‌های سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور. تاجیک درخصوص اهمیت گردشگری روستایی بیان می‌دارد: گردشگری روستایی از دو بعد بسیار مهم است؛ اول اینکه فضاهای روستایی با دارا بودن محیطی آرام و دلنشین آسایش ذهنی و روانی گردشگران را منجر می‌شوند که به همین دلیل مورد توجه گردشگران است و از جهت دیگر اقتصاد معیشتی جامعه محلی را که عمدتا تک‌بعدی و وابسته به محصولات زراعی، باغی یا دامی است خارج و چند بعدی می‌کند. ازاین‌رو دولت‌ها و سیاست‌گذاران از عرضه‌کنندگان تورها در کشورهایی که گردشگری روستایی به‌عنوان یکی از محورهای توسعه مطرح است، می‌خواهند با تعریف تورهای گردشگری روستایی به رشد اقتصاد محلی کمک کنند.

تاجیک درباره اقدامات صورت گرفته سازمان میراث‌فرهنگی در حوزه گردشگری روستایی می‌گوید: بنا به همین جایگاه در کشور ما نیز طرح روستاهای هدف گردشگری مطرح شد تا با یک نگرش جامع و منطقه‌ای روستاهای مختلف کشور که امکانات اقامتی، زیرساختی و گردشگری دارند و جزو مناطق مستعد که دارای شرایط خوبی برای انجام فعالیت‌های گردشگری و گونه‌های مختلف گردشگری هستند شناسایی شوند تا این شیوه گردشگری در این نواحی بررسی و پیاده‌سازی شود. وی همچنین اضافه می‌کند: بین سال‌های 87 تا92 در مجموع فعالیت بسیار چشمگیری در حوزه گردشگری روستایی در سازمان صورت نگرفت. به همین جهت ما به‌عنوان متولیان و مسئولان در این عرصه از شرایط پیش آمده رضایت نداشته و نداریم و معتقدیم فرصت‌های زیادی پیش‌روی ماست لذا تلاش‌مان در بهبود ترویج گردشگری روستایی در کشور است.

مدیرکل دفتر مناطق نمونه گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی درباره طرح روستاهای هدف گردشگری کشور نیز اظهار می‌کند: این طرح که با هدف پایداری و حفظ محیط روستایی، احیا و ثبات اقتصادی جوامع روستایی و کمک به حفظ سنت‌ها و آداب و رسوم فرهنگی در روستاهای کشور با کمک گردشگری بوده است، چندان پیشرفت موفقیت‌آمیزی نداشته و از بین 464 روستای هدف گردشگری، تاکنون 120 مورد با توافق دستگاه‌هایی نظیر بنیاد مسکن و شهرسازی، سازمان میراث‌فرهنگی، معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری، وزارت راه و ترابری و وزارت کشور به‌عنوان اولویت سرمایه‌گذاری قرار گرفتند که از این بین تاکنون به 63 روستا اعتبارات گردشگری که چندان هم زیاد نبوده، تعلق گرفته است.

تاجیک همچنین درخصوص مجموعه اهداف و برنامه‌های سازمان گردشگری برای پیشبرد و بهبود گردشگری روستایی در کشور می‌گوید: با دستوراتی که ریاست سازمان جناب آقای سلطانی‌فر برای پیشبرد این امر صادر کرده‌اند، مقرر شده که نخستین گردهمایی دهیاران روستاهای کشور (63دهیاری که اعتبار گردشگری دریافت کرده‌اند) را تشکیل دهیم و در آن جلسه بنا داریم با بحث و تبادل نظر با صاحب‌نظران و کارشناسان از نظرات دهیاران روستاهای هدف گردشگری نیز بهره‌مند شویم تا با کمک و مشارکت جامعه محلی راهبردی مناسب برای توسعه هر چه بهتر گردشگری روستایی در کشور فراهم کنیم و در این راه مکاتبات و جلسات متعددی برای هماهنگی با دهیاران و نیز با سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور داشته‌ایم تا هرچه زودتر شرایط برگزاری این نشست را فراهم سازند.

تاجیک درباره اقدامات مهم دیگر نیز می‌افزاید: در برنامه ششم توسعه نیز برای نخستین‌بار در برنامه‌های پنج‌ساله کشور «ردیف مستقل اعتباری در حوزه گردشگری روستایی» مشخص شده است که این نشان‌دهنده فردای بهتر در گردشگری روستایی کشور و عزم سازمان برای توسعه زیرساخت‌های این حوزه از گردشگری است.