افزایش تقاضای نفت سنگین باعث شد / تعادل بازار نفت خام بر هم خورد

کاهش عرضه نفت خام از سوی کشورهای عضو اوپک و حتی غیراوپک موجب شد تا تولید مجدد شیل اویل اقتصادی شود. این رویه همچنین موجب شد تا قیمت نفت خام سنگین افزایش یابد؛ رخدادی که پیش بینی می شود تداوم داشته باشد.

محمد صادق معماریان، تحلیلگر بین المللی بازار نفت درباره چرایی افزایش تقاضای نفت خام سنگین در بازار نفت، به «فرصت امروز» می گوید: با مانیتورینگ بازار نفت خام می توان گفت دلیل اصلی این است که تولید نفت خام شیل اویل افزایش یافته و این موجب شده میزان نیاز به نفت خام سنگین در پالایشگاه های خلیج مکزیک و آمریکا افزایش یابد، زیرا این پالایشگاه ها به دنبال نفت خام سنگین هستند تا با مخلوط نفت خام فوق العاده سبک با نفت خام سنگین، نفت خام متعارف برای پالایشگاه ها تهیه کنند.

وی با بیان اینکه در بالا رفتن تقاضای نفت خام سنگین در بازار عوامل متعددی مؤثر است، می افزاید: معمولا این پدیده زودگذر و فصلی است، زیرا با افزایش تقاضا، عرضه این محموله نیز بیشتر می شود، به همین دلیل این رویه نمی تواند طولانی مدت باشد. با این وجود از آنجا که شاخص نفت خام ایران در اوپک نفت خام سنگین بوده و این نوع بیش از نفت خام سبک صادر می شود، از این رو می توان  گفت که فضای موجود به نفع ایران است، اگرچه افزایش درآمدزایی این رخداد در ایران نیاز به بررسی جدی دارد و باید مشخص شود که چه میزان قیمت نفت خام سبک ایران کاهش می یابد.

به طور اجمالی درباره چرایی افزایش تقاضای نفت خام سنگین در بازارهای بین المللی نفت می توان گفت این رویه در چند حالت ایجاد می شود، نخست اینکه عرضه نفت خام سبک به دلایل مختلف افزایش یابد، به همین دلیل علاوه بر افزایش قیمت، تقاضای نفت خام سنگین نیز افزایش می یابد و تعادل در بازار به هم می خورد.

دوم اینکه تولید و عرضه نفت خام کشور عربستان کاهش یابد، زیرا این کشور به دلیل تولید انبوه و بالای 10میلیون بشکه نفت، وقتی تولید نفت خام خود را به هر دلیلی کاهش می دهد این کاهش را از نفت خام سنگین انجام می دهد، زیرا نفت خام سبک بازار بهتری دارد، از این رو تعادل در بازار به هم می خورد و تقاضا برای نفت خام سنگین افزایش می یابد.

در حالت سوم تقاضا برای نفت خام سنگین به دلیل تولید محصولات گرمازا در فصل سرما افزایش  یابد و در نهایت پالایشگاه هایی که با نفت خام سنگین فعال هستند، اورهال شوند، این علت نیز موجب می شود که قیمت نفت خام سنگین افزایش  یابد.

در همین ارتباط مهدی عسلی، نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه عمده پالایشگاه ها به تعمیر و نگهداری می پردازند، به «فرصت امروز» می گوید: افزایش تولید شیل اویل در آمریکا نیز می تواند دلیلی برای این مسئله باشد که باید براساس آمار و ارقام به آن پرداخت با این وجود آنچه در بازار در حال رخ دادن است به نفع کشور ایران است، زیرا نفت خام سنگین ایران بیش از نفت خام سبک صادر می شود و این می تواند بر میزان درآمدزایی کشور در صورت تداوم آن تأثیر مثبت داشته باشد.

وی می افزاید: بازار نفت خام همواره متاثر از عوامل مختلف تغییر می یابد و در صورت افزایش تولید نفت غیرمتعارف آمریکا تقاضای نفت خام سنگین همچنان افزایش می یابد، اما آنچه در این میان باید به آن توجه داشت ثبات بازار اوپک است. باید دید که کشورهای عضو اوپک چه میزان به کاهش تولید نفت خام پایبند هستند، اگرچه پایبندی این کشورها در ماه نخست اجرای توافق موجب شد تا تولید شیل اویل ها و نفت های غیرمتعارف اقتصادی شود.

در این ارتباط محمدعلی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپک هم نظر با معماریان به «فرصت امروز» می گوید: تولید شیل اویل آمریکا افزایش یافته است و به دلیل سبک بودن این تولید، تقاضا برای نفت خام سنگین در بازار افزایش می یابد. این رویه مادامی که عربستان تولید نفت خود را افزایش ندهد می تواند تداوم داشته باشد و بدون شک با توجه به کمبود این کالا در بازار، تقاضا برای نفت خام ایران که عمدتا سنگین است افزایش می یابد، زیرا فضا برای عرضه نفت خام سنگین فراهم می شود.

وی می افزاید: ایران هفت نوع نفت خام دارد که بیشتر آن سنگین است و با توجه به اینکه قیمت نفت خام افزایش یافته است تولید شیل اویل اقتصادی شده است از این رو این رویه می تواند تداوم داشته باشد. البته اگر عربستان و کشورهای عضو اوپک به دلیل تصمیم اوپک بخواهند عرضه نفت خام سنگین خود را کاهش دهند، باید منتظر ماند تا تعادل بازار بیش از اکنون برهم خورد و قیمت این محصول نیز افزایش دو چندان داشته باشد.