برای موفقیت تلاش کرده‌ام نه آرزو

نوشیدنی‌ها در زندگی امروز ما انسان‌ها نقش مهمی بازی می‌کند. کمتر کسی است که در طول روز چند لیوان یا فنجان نوشیدنی با انواع متفاوت مصرف نکند. اما مسائل زیادی هم در مورد انواع نوشیدنی‌ها و تبعاتی که به دنبال دارند، مطرح است. در این میان و با توجه به همین مسائل افرادی به دنبال روزآوری نوشیدنی‌های سنتی ایرانی رفته‌اند. نوشیدنی‌هایی که امروزه بعضا تحت انواع دم‌نوش‌ها از آنها نام برده می‌شود. کارآفرین امروز ما یعنی زهرا کاوه کسب‌و‌کار خود را براساس تولید انواع دم‌نوش‌ها بنا کرده است. دم‌نوش‌هایی که به صورت تی‌بک به بازار عرضه شده‌اند و طرفدارانی هم به دست آورده‌اند.

ضمن معرفی کامل خود بفرمایید که کار خود را از چه زمانی آغاز کرده‌اید؟

بنده زهرا کاوه مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان گل‌کوه بینالود و ساکن مشهد مقدس هستم. پدر مرحومم از معتمدین قدیم مشهد بود و در صنف عطاری فعالیت می‌کرد. به همین دلیل از کودکی با مبحث گیاهان دارویی و طب سنتی آشنایی اندکی داشتم. به‌صورتی که گاهی اوقات بازی‌های کودکانه بین من و خواهران و برادرم که البته شهید شد، شامل بازی در نقش یک عطار و گرفتن شرح حال بیماران و ارائه داروی گیاهی برای آنها بود. این شرایط باعث شد تا وقتی در سال 1385 فرصتی برای من مهیا شد با ایده‌ای که در ذهن داشتم، وارد کار بسته‌بندی گیاهان دارویی شوم و از این فرصت به خوبی استقبال کردم و توانستم به لطف خدا و با کمک چند از دوستان ازجمله خانم طاهره نصیریان که از فرهنگیان موفق مشهد مقدس بود، شرکت گل‌کوه بینالود را تأسیس کنم.

مشخصا زمینه کاری شما چیست و دلیل انتخاب این زمینه کاری چه بوده است؟

زمینه کاری شرکت گل کوه بینالود، در واقع بسته‌بندی گیاهان دارویی به‌صورت دمنوش است. حالا این بسته‌بندی به‌صورت‌های مختلف بروز و ظهور دارد که فعلا تمرکز اصلی ما روی دو نوع بسته‌بندی است. اول بسته‌بندی دمنوش‌های گیاهی به‌صورت بسته‌های 100 گرمی و مناسب برای استفاده روزانه به‌عنوان نوشیدنی و دوم بسته‌بندی به‌صورت کیسه‌ای شبیه چای کیسه‌ای که در بازار مشاهده کرده‌اید. اگر بخواهم دلیل انتخاب این کار را خدمت‌تان عرض کنم، باید بگویم که همان سابقه طولانی آشنایی من با گیاهان دارویی باعث شده بود که از کودکی به این فکر کنم که آیا این گیاهی که از طبیعت جمع آوری می‌شود و با کلی گرد و خاک و آلودگی به عطاری آمده و سپس به دست مشتری می‌رسد، خطری برای سلامتی فرد ایجاد می‌کند یا نه؟ همیشه دنبال راهکاری بودم که اولاً مصرف گیاهان دارویی را در جامعه بتوان ترویج داد و ثانیا از این مشکل یعنی آلودگی گیاهان دارویی که ممکن است به‌جای شفا دادن یک بیماری، چند بیماری دیگر به‌وجود بیاورد جلوگیری کرد تا اینکه این ایده به ذهن من رسیدکه گیاهان دارویی را پس از ضدعفونی و برطرف کردن آلودگی‌ها، به‌صورت بسته‌بندی‌های بهداشتی درآوریم و محصولی مطمئن و مرغوب را به مردم ارائه کنیم. به همین دلیل این ایده را پیگیری کردم تا اینکه بهترین راهکار را برای این امر همین کاری که می‌بینید یافتم و آن را شروع کردم.

زمینه کاری شما چه ظرفیت‌هایی برای اشتغال بانوان دارد؟

در این باره باید عرض کنم که به نظر من مشکلی برای فعالیت بانوان در هیچ زمینه کاری به شرط آنکه اولاً حرمت بانوان در آن حفظ شود و ثانیاً فشار جسمی شدیدی در آن کار نباشد، وجود ندارد. بعضی وقت‌ها کاری هست که فشار جسمی برای یک خانم شاغل در یک محیط وجود ندارد، اما کارهایی که انجام می‌شود ممکن است با شأن یک خانم سازگار نباشد. خوشبختانه در کار ما هر دوی این موارد به خوبی لحاظ شده و شاید بتوان با اطمینان بالایی گفت که کارایی بانوان بیشتر از آقایان است. یکی از مهم‌ترین مواردی که در کار ما لازم است رعایت شود، وسواس و دقت نظر شدید در رعایت بهداشت است که خانم‌ها در این مورد خوشبختانه بسیار دقیق هستند و عملکرد بسیار خوبی دارند. مثلا برای جداسازی قطعات چوب و. . . از گیاهان دارویی که دستگاه سورتینگ قابلیت این کار را ندارد، هیچوقت نمی‌توان با اطمینان کامل این کار را به یک آقا سپرد اما خانم‌ها با دقت بسیار بالا این کار را که برای حفظ سلامت مشتری بسیار هم ضروری است، به خوبی انجام می‌دهند. لذا این صبر و حوصله بانوان و دقت‌شان در مسائل برای ما بسیار کاربردی است. در مجموع در تمام کارهایی که نیاز به دقت بسیار بالا دارند مثل کارهایی که با سلامت مردم سر و کار دارد، زمینه اشتغال بانوان وجود دارد و در زمینه کاری ما هم به تبع موارد فوق همین‌گونه است.

مهم‌ترین مسائل و مشکلاتی که برای پیشبرد کارهای خود در این زمینه داشته‌اید، چه بوده است؟

شاید بتوان مهم‌ترین مشکل موجود در کار ما را عدم هماهنگی دستگاه‌های مختلف دولتی با یکدیگر دانست. به‌صورتی که برای راه‌اندازی یک کار تولیدی باید مجوزهای مختلفی از سازمان‌های مختلف اخذ کنیم که هر یک شرایط و ضوابط مخصوص به خود را دارند. به‌عنوان مثال ممکن است اداره کشاورزی نیاز به رعایت مواردی داشته باشد که از نظر اداره محیط‌زیست ممنوع است یا اداره نظارت بر مواد‌غذایی ضوابطی داشته باشد که از نظر اداره استاندارد متفاوت است یا مثلاً اداره بیمه قوانینی دارد و اداره کار قوانین دیگری. این مشکلات بوروکراتیک از جمله مشکلات اصلی ماست که انرژی زیادی از ما می‌گیرد. سایر مشکلات مثل رکود بازار و عدم آشنایی مردم با دمنوش‌های گیاهی یا تعصب‌خاص عطاری‌ها که گاهی اوقات اجازه ورود محصول ما را به فروشگاه‌های خود نمی‌دهند هم از جمله مشکلاتی است که البته اگر مشکلات اداری وقت ما را آزاد بگذارد، خودمان می‌توانیم بالاخره این مشکلات را حل کنیم.

آیا محصولات شما جنبه صادراتی هم به خود گرفته است؟ اگر این‌طور است به چه کشورهایی؟

تاکنون محصولات ما به برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس مثل قزاقستان، ترکمنستان، ترکیه و. . . صادر شده و به‌طور متناوب سفارشاتی از این کشورها دریافت می‌کنیم اما با توجه به اینکه هنوز شرکت در راه رشد است و بازار داخلی خود ایران هم هنوز ظرفیت بسیار بالایی برای ورود دمنوش‌های گیاهی دارد، فعلا تمرکزمان را روی بازار داخلی قرار داده‌ایم.

میزان اشتغالزایی کسب وکار شما به چه میزان بوده است؟ بفرمایید که برای چند نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ایجاد اشتغال کرده‌اید؟

در حال حاضر، در شرکت گل‌کوه بینالود حدود 20نفر به‌طور مستقیم شاغل هستند که از این تعداد، 17 نفر از بانوان هستند. اشتغال‌زایی غیرمستقیم هم شاید چیزی بین 25 تا30 نفر باشد که شامل بازاریاب‌ها، راننده‌ها، نماینده‌های فروش، کشاورزانی که مواد اولیه ما را تولید می‌کنند و. . . است.

چه درخواستی از مسئولان برای تسهیل امور کارآفرینی دارید؟

نخستین و مهم‌ترین نکته در این زمینه، اصلاح قوانین است. همان‌طور که گفتم، تداخل قوانین و ناآشنایی کارشناس‌های ادارات به قوانین جدیدی که وضع می‌شود انرژی ما را می‌گیرد. به‌عنوان مثال قوانین حمایتی که برای شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد مثل معافیت‌های مالیاتی و. . . یکی از مواردی است که اکثر کارشناسان اداره مالیات با آن آشنا نیستند. همچنین پایین‌آوردن نرخ سود کمک‌هایی که به شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان می‌شود هم می‌تواند راهکار دیگری برای حمایت از کارآفرینی باشد. به‌عنوان مثال، وقتی وامی به شرکت ما تعلق بگیرد که درصد سود بسیار بالایی داشته باشد یا باید با دلهره و اضطراب آن را بگیریم یا اصلا عطای آن را به لقایش ببخشیم و از توسعه کار و کارآفرینی بیشتر حذر کنیم. چرا که نوسانات بازار به ما اجازه نمی‌دهد که برنامه‌ریزی بلندمدتی برای بازپرداخت وام‌هایی که سودبالایی داشته باشند بدهیم.

آینده‌کاری خود را چگونه می‌بینید و چه برنامه‌هایی برای آینده و گسترش هر چه بیشتر کار خود دارید؟

خدا را شکر من به آینده بسیار خوشبین هستم. در روزهایی که هیچ‌کس باور نمی‌کرد که بتوان گیاهان دارویی را به‌صورت دمنوش کیسه‌ای به مردم ارائه کرد، ما این کار را شروع کردیم و با توکل به خدا تا به اینجا رساندیم و فرهنگ‌سازی خوبی هم انجام دادیم. به‌صورتی که امروزه تقریباً اکثر مردم حتی اگر دمنوش میل نکنند، لااقل واژه دمنوش را شنیده‌اند و می‌شناسند و برای آنها چیز عجیب و غریبی نیست. امیدواریم که این فرهنگ آشتی با طبیعت و برگشت به سمت داروهای گیاهی توسعه خوبی بیابد و در کنار این فرهنگ‌سازی مناسب، کار ما هم توسعه و رونق بیشتری به خود ببیند.

هدف شما از کارآفرینی چه بوده است؟

هر کسی در زندگی هدف‌هایی دارد که برای رسیدن به آنها یا تلاش می‌کند یا فقط آرزو می‌کند! من سعی کردم از جمله افرادی باشم که علاوه بر آرزو داشتن و فکر کردن به هدفم، برای رسیدن به آن تلاش هم بکنم. هدف من از تلاش در راه کارآفرینی این بود که اثری ماندگار و یادگاری خوبی از خودم به جای بگذارم و این یادگار خوب هم هیچ چیزی نیست به‌جز اینکه بتوانم راه درآمدی برای چند خانواده ایجاد کنم و چند جوان بیکار را شاغل کنم که طبیعتا در کنار آن، درآمد هم برای خودم ایجاد شده است.

مهم‌ترین مسائلی که ممکن است در شما ایجاد ترس کند، چیست؟

در خانواده ما چیزی به نام ترس وجود ندارد. من و خواهران و برادر شهیدم از مرحوم پدرمان آموخته‌ایم که تنها چیزی که در دنیا ترس دارد و باید از آن ترسید، نارضایتی و خشم خداوند است. پدر بنده از کسانی بودند که قبل از انقلاب اسلامی در مشهد جزو سردمداران انقلاب بودند. این روحیه شجاعت و مبارزه‌گری، به فرزندان ایشان هم منتقل شد و من هم در محیط این خانواده رشد کرده‌ام و معتقدم روزی که ترس از چیزی به غیر ‌از خداوند به سراغ انسان بیاید، روز پایانی او خواهد بود و انسان به رکود و انفعال خواهد رسید.

تعریف شما از موفقیت چیست؟

موفقیت به نظر من سه جنبه اصلی دارد. اول اینکه خدا از انسان راضی باشد، دوم اینکه انسان خودش از خودش راضی باشد و سوم اینکه اثر مثبت فعالیت او به سایر انسان‌ها برسد. گاهی اوقات ممکن است فردی کاری انجام بدهد و بسیار از خودش راضی باشد. اما اگر این کار او مورد رضای خدا نباشد یا به سایر انسان‌ها آسیب برساند، طبیعی است که اسم این را نمی‌شود موفقیت حقیقی گذاشت. برای موفقیت حقیقی باید هر سه این موارد در کنار هم باشد.

توصیه شما به سایر بانوان برای حضور در عرصه‌های کار و تولید و کارآفرینی چیست؟

به نظر من مهم‌ترین مورد در ورود زنان به محیط کار و کارآفرینی این است که توانایی‌های خود را دست کم نگیرند، زیرا زنان در کنار مدیریت امور خانواده می‌توانند به محیط کسب‌وکار ورود و موفقیت‌ هم کسب کنند.