بانک های مرکزی چگونه می توانند بر برگزیت تأثیر بگذارند

پس از برگزیت، بانک ها آماده افزایش میزان نقدینگی در بازارهای جهانی هستند. در واقع آنها قصد دارند تا به صورت مستقیم بر نرخ ارز، تأثیر بگذارند.

وزیران دارایی کشورهای عضو جی ۲۰ در نخستین نشست خود بعد از همه پرسی انگلیس، درباره بی ثباتی اوضاع اقتصادی جهان پس از خروج این کشور از اتحادیه اروپا (برگزیت) هشدار دادند. نشست دو روزه وزیران دارایی و اقتصادی و سران بانک های مرکزی کشورهای عضو گروه 20 روز شنبه (دوم مرداد) در شهر «چنگدو» در جنوب غرب چین صورت گرفت.

مسئولان اقتصادی کشورهای عضو گروه ۲۰ در نشست چین همچنین اجرای اصلاحات عمیق ساختاری را در داخل این گروه بررسی کردند. رشد کند اقتصاد چین، حملات تروریستی اخیر و کودتای نافرجام در ترکیه از دیگر عواملی است که بازارهای مالی دنیا را آشفته کرده است.

در تاریخ سوم تیر ۱۳۹۵، حدود ۵۲ درصد (۱۷.۴میلیون) نفر از مردم انگلیس در یک همه پرسی به خروج انگلیس پس از ۴۳ سال عضویت در اتحادیه اروپا رأی دادند، در مقابل حدود ۴۸درصد (۱۶.۴میلیون) موافق ماندن در این اتحادیه بودند. رأی به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا پیامدهای سیاسی و اقتصادی مختلفی به دنبال داشته و بازارهای مالی جهانی و داخلی انگلیس را در معرض شوک قرار داده است.

در حال حاضر بانک های مرکزی خود را آماده مقابله با سخت ترین شرایط پس از برگزیت می سازند. به گزارش رویترز، بانک مرکزی اروپا (ECB)  و بانک مرکزی انگلستان (BOE)  می خواهند دست به اقداماتی فوری در این زمینه بزنند. براساس گزارش روزنامه «نیکی»، این دو بانک مرکزی با همراهی بانک مرکزی ژاپن درباره اجرای یک مکانیسم تأمین نقدینگی (دلار) به مذاکره با یکدیگر پرداختند.

مکانیسم تبادل ارز بین بانک های مرکزی نخستین بار پس از حادثه 11 سپتامبرسال 2001 بین فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا انجام گرفت. پس از آن در سال های 2007، 2011 و 2013 توسط سایر بانک های بزرگ دیگر نیز این گونه تبادلات صورت گرفت.

حال این سؤال پیش می آید که هدف از این کار چه می تواند باشد و چه تأثیری بر اوضاع بازار دارد؟ در واقع هدف این بانک ها، تأمین نیاز مالی بازارهای ارز و بانک ها و جلوگیری از کمبود نقدینگی و ارز در برخی کشورها مقابله با نوسانات رو به پایین نرخ ارز است. این مکانیسم که قبلا به طور موقت در اکتبر 2013 به دنبال توافق بین بانک مرکزی و پنج بانک های مرکزی بزرگ (بانک مرکزی اروپا، بانک مرکزی ژاپن، بانک مرکزی انگلیس، بانک ملی سوییس، بانک مرکزی کانادا) صورت گرفته بود، هم اکنون به صورت دائم به اجرا گذاشته می شود.

در شرایط کنونی انگلیس می تواند به دنبال برگزیت در بازار، نقدینگی داشته باشد، اما نمی تواند بر شرایط بازار تأثیر بگذارد در واقع قیمت هر پوند نباید بیشتر از 1.20 دلار بشود.

فرضیه دیگر، اتحاد بین بانک ها (بانک مرکزی انگلستان، فدرال رزرو، بانک مرکزی ژاپن، بانک مرکزی اروپا و شاید حتی بانک مرکزی چین) برای حمایت از پوند با خرید ارز در بازارهای بین المللی است. در این شرایط اقدامات جمعی بسیار مؤثرتر از اقدامات انفرادی است و هدف آنها کنترل نقدینگی نیست بلکه بانک ها سعی دارند از دخالت مستقیم انگلیس و تأثیرش بر نرخ ارز جلوگیری کنند. از نمونه های این اتحاد می توان به پشتیبانی از یورو در ماه سپتامبر و نوامبر 2000، زلزله در ژاپن در سال 2011 و... اشاره کرد.

برگزیت در روزهای گذشته تبعات منفی خود را روی اقتصادهای مختلف دنیا از جمله در آسیا نشان داد و باعث شد تا بانک های مرکزی و دولت های منطقه از چین گرفته تا ژاپن و کره جنوبی تدابیر پیش دستانه اتخاذ کنند.

هر سه کشور اقدام به تزریق پول به بازار کرده اند و به غیر از این با برگزاری نشست های راهبردی میان بانک ها و دولت ها، تلاش ها برای تثبیت ارزش سهام و ارز این کشورها نیز بیشتر شده است.

در چین اخبار دریافتی حاکی است که مردم به بانک ها هجوم برده اند تا هرچه می توانند ارزهای بیشتری از یورو، پوند و دلار خریداری کنند.

ارزش پوند انگلیس که تا چند روز قبل نزدیک 9.58 یوان بود اکنون با هر پوند در برابر 8.55 یوان مبادله می شود.

از سوی دیگر نشریه چینی می نویسد که در حال حاضر اروپا دچار دو دستگی شده است. این حادثه باعث شده تا کشورهای این اتحادیه انسجام خود را درباره سیاست های مالی، پولی، سرمایه گذاری، تجارت، امور مالی، بانکی و حتی مسائل ارزشی و فرهنگی از دست بدهند.

مؤسسه تحلیلی «آنبانگ» پکن نیز در گزارشی اعلام کرده که برگزیت نشان داد دنیا همیشه در حال تحول است و انتظار می رود باز هم اتفاقات غیرمنتظره در جهان رخ دهد، اما برای کشورهایی مانند چین اگر قرار است از این تحولات جلوگیری شود، نیازمند تدابیر و راهکارهای مؤثر همراه با آینده نگری است.

گلوبال تایمز چین از برگزیت با عنوان جابه جایی وسیع با تکان های شدید سیاسی و اقتصادی در جهان یاد کرده است که می تواند پس لرزه های سختی به دنبال داشته باشد.