انقلاب صنعتی بعدی در جنوب شرقی آسیا خواهد بود

انقلاب صنعتی بعدی نه در آمریکاست و نه اروپا. انقلاب چهارم صنعتی از کشورهایی سرچشمه می گیرد که هیچ  کس فکرش را هم نمی کند؛کشورهای جنوب شرق آسیا. خبر خوب این است که اقتصاد در 10 کشور عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (ASEAN)  باید منتظر دیدن حجم گسترده ای از مشاغل باشد که ظرفیتش در این کشورها وجود دارد. خبر بد اما این است که بدون اصلاحات اساسی، مردم مهارت لازم برای گرفتن این موقعیت های شغلی را ندارند.

دفتر شرکت Kudo با کارمندان جوان و نسل هزاره ، میز پینگ پنگ، سالنی پر از میز و صندلی اداری و انواع جمله های الهام بخش که روی دیوارهای رنگارنگش نقش بسته، کاملاً ظرفیت این را دارد که در سیلیکون ولی باشد، اما دفتر Kudo در جاکارتای اندونزی است. Kudo  در زبان باهاسا یا همان زبان اندونزیایی مخفف عبارت «محلی برای معامله آنلاین» است.

این شرکت یک پلتفرم فناوری است که تلاش می کند معاملات سنتی را در فضای آنلاین و با کمک تجارت الکترونیک انجام دهد. اپلیکیشن Kudo به کاربران اجازه می دهد تا فروشگاه آنلاین خود را راه بیندازند و کالاهایی چون کالاهای الکترونیکی و مواد غذایی را در فضای آنلاین بفروشند. این همان انقلاب چهارم صنعتی است که به نظر می رسد در اندونزی، بسیاری از اعضای دیگر ASEAN  و در میان اقتصادهای نوظهور به زودی رخ خواهد داد.

دنیای امروز اگرچه مدرن است، اما توسعه دیجیتال و آنالوگ در کنار هم پیش می روند، فناوری های جدید و قدیمی همراه هم وجود دارند. کسب وکارهایی مثل Kudo راهکار های سودآوری برای پل زدن میان دنیای قدیم و جدید یافته اند. مدل های کسب وکاری جدید و به دنبال آن فرصت های شغلی تازه در تمام سطوح و بخش ها، از خرده فروشی گرفته تا تولید، ارتباطات از راه دور و حمل و نقل، درحال ظهور هستند.

مدل های کسب وکاری تازه که قرار است انقلاب چهارم صنعتی را پیش ببرند، یک اصل بسیار مهم وجود دارد و آن استعداد است. حدود 200 کارمند 20 و چندساله شرکت Kudo که دانش رایانه ای و نیز مدرک مهندسی و کسب وکار دارند از معدود افرادی در اندونزی هستند که از این توان بهره می برند.

آگانگ نوگروهو، یکی از بنیانگذاران Kudo دراین باره حرف های جالبی می زند. او می گوید: «جوانان خلاق زیادی هستند که به دنبال فرصت های شغلی و کانالی می گردند تا بتوانند انرژی و توانایی خود را در زمینه چیزی که به آن علاقه دارند، بروز دهند، اما آنهایی که مهارت لازم را به ویژه در مهندسی داشته باشند بسیار کم هستند.»

Kudo  تنها شرکت در اندونزی نیست که با مشکل کمبود استعدادهای بالقوه در مواجهه با انقلاب چهارم صنعتی روبه رو است. شاخص سرمایه انسانی مجمع جهانی اقتصاد به خوبی نشان می دهد که این کشورهای درحال توسعه چه سرمایه عظیمی از نظر نیروی انسانی دارند.

در میان شاخص های معمول، در یک تحقیق از مدیران عامل شرکت ها خواسته  شد روند یافتن کارمندان دارای مهارت های لازم را در شرکت شان ارزیابی کنند. مدیران این کسب وکارها در میانمار، کامبوج، لائوس، تایلند و ویتنام در گزارش های خود همگی نسبت به کمبود کارکنان دارای مهارت های لازم اعتراض داشتند. جالب اینکه این کشورها در قعر جدول رتبه بندی این تحقیق قرار گرفتند. اندونزی، فیلیپین و سنگاپور به ترتیب در رتبه های سی وهفتم، سی وپنجم و بیستم جای گرفتند. مالزی اما اوضاع بهتری در این تحقیق داشت و در مکان چهارم قرار گرفت. این بهترین رتبه در میان کشورهای ASEAN بود.

انتظار می رود تا سال 2020، مشکل کمبود نیروهای دارای مهارت کافی در این کشورها بدتر شود. مجمع جهانی اقتصاد در مطالعه ای به نام «آینده شغلی» چشم انداز شغلی و مهارتی 15 اقتصاد و منطقه اقتصادی عمده از جمله ASEAN را بررسی کرد. درکل، پیش بینی مطالعه مجمع جهانی اقتصاد برای این کشورها رشد خالص فرصت های شغلی بود.

طبق پیش بینی این مطالعه برخی شغل های اتوماسیونی در آینده رشد خواهند داشت، اما بیشترین رشد به شغل های مهندسی اختصاص خواهد داشت. در واقع، براساس پیش بینی ها برای هر شغلی که اضافه می شود، این منطقه سهمی دارد و سهمش از شغل هایی که اضافه می شود نسبت به مشاغلی که به خاطر پیشرفت فناوری از بین می روند بیشتر است.

اما در این میان کمبود افراد صلاحیت دار برای تصدی این پست ها احتمالا با فرصت های درحال  رشد شغلی در این منطقه در تعارض شدید قرار خواهد گرفت. حتی فرصت های شغلی که طبق پیش بینی مجمع جهانی اقتصاد قرار نیست افزایش داشته باشند نیز با «بی ثباتی مهارتی» مواجه خواهند بود یعنی شغل های فعلی هم در آینده به مهارت های جدیدتری نیاز خواهند داشت که این مهارت ها مرتبط با فناوری است.

هرچند برای STEM (علم، فناوری، مهندسی، ریاضی) و مهارت های دیجیتال فرصت های شغلی زیادی وجود دارد، اما تقریباً همه مشاغل در آینده به مهارت های اجتماعی و ارتباطی قوی تر و البته یک نفر متخصص نیاز دارند که دستگاه را راهبری کند.

راهکار حل معضل کمبود استعداد و مهارت در این کشورها بها دادن به دیدگاه های رهبری و آینده محور است. ضرورت دارد که دولت ها و کسب وکارها با همکاری هم اکوسیستم آموزشی و شغلی تازه ای ایجاد کنند.