با شیوع بیماری ابولا، سرمایهگذاران و اهالی کسبوکار در سراسر جهان نگران تاثیرات منفی این بیماری بر بازار و اقتصاد شدهاند...
ویروس ابولا نخستین بار در سال 1976 شناسایی و کشف شد. بنا بر گزارشهای سازمان بهداشت جهانی این ویروس تاکنون جان بیش از شش هزار نفر را گرفته است.
تاثیر ابولا بر رفتار مصرفکننده
طبق آخرین گزارش منتشر شده، مبتلا شدن چند نفر به ابولا در امریکا تاثیر مستقیمی روی رفتار مصرفکننده داشته و به کسبوکارهای محلی آسیب رسانده است.
توماس اریک دانکن نخستین کسی بود که تست ابتلای او به ابولا در ایالات متحده مثبت اعلام شد، در عرض دو هفته این ویروس به دو پرستار که از او در بیمارستانی در تگزاس مراقبت میکردند، منتقل شد و ترس و وحشت سراسر امریکا را دربرگرفت. دانکن در 28 سپتامبر در بیمارستان بستری شد و هشتم اکتبر درگذشت. ترس از ابتلا به این بیماری باعث شده است که مصرفکنندگان ترجیح دهند در خانه بمانند.
ترس از ابولا همچنین باعث کاهش قابل توجه حضور مشتریان در رستورانها و هتلها شده است. در هفته اول اکتبر در دالاس، تعداد مشتریان رستورانها در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته حدود دو درصد کاهش داشته است. غیبت مشتری در رستورانها در هفتههای بعد به بیش از پنج درصد رسید. بنابراین شاید بیراه نگفته باشیم که ویروس ابولا بیشترین ضرر را به کافهها، باشگاهها، رستورانها و هتلها رسانده است.
حضور مشتریان در کافه و باشگاه نسبت به زمان مشابه سال قبل، 11 درصد و در هتلها هفت درصد کاهش یافته است. در این میان فستفودها شانس بهتری دارند، ولی باز هم شاهد افت اندکی در میزان مشتریان خود بودهاند.
براساس گزارشهای اخیر، مشتریانی هم که در رستوران غذا خوردهاند، کمتر نوشیدنی سفارش دادهاند. به همین دلیل فروش نوشیدنی در ماه سپتامبر نیز کاهش چشمگیری داشت و روند نزولی آن در هفته اول ماه اکتبر سرعت بیشتری به خود گرفت. فروش نوشیدنی در دو هفته اول ماه اکتبر 10 درصد کاهش داشت.
تاثیر منفی ابولا در شهرهای کوچک کوتاهمدت است، اما یافتهها نشان میدهد تاثیر آن بر شهرهای پرجمعیت و کلانشهرها مخرب خواهد بود.
تاثیر ابولا بر خرید مردم در کریسمس
اگر نگرانیها درباره شیوع ابولا بیشتر شود، ممکن است مصرفکنندگان ایالات متحده در خانه ماندن را به گشتوگذار در بازار برای خرید کریسمس ترجیح دهند یا بیشتر آنها خرید خود را بهصورت آنلاین انجام دهند. در حال حاضر خرید اینترنتی سهم بیشتری از فروش کلی خردهفروشیها را به خود اختصاص داده است. با توجه به اطلاعات اداره آمار، تجارت الکترونیک در سه ماهه دوم سال نسبت به سه ماهه اول، 9/4 درصد افزایش داشته است.
با این حال خردهفروشان هنوز تغییری در برنامههای خود ایجاد نکردهاند و فقط تماشا میکنند تا ببینند چه اتفاقی خواهد افتاد.
تاثیر ابولا بر صنعت گردشگری
یکی از صنایعی که تحت تاثیر ابولا کمی از رونق خود را از دست داد، صنعت گردشگری است. ترس از ابولا باعث شده است که شرکتهای بزرگ سفر کارمندانشان را به افریقای جنوبی ممنوع کنند. بیشتر مسافران سفر خود را به شهرهای آلوده لغو میکنند یا آن را به تاخیر میاندازند. ممنوعیت رفتوآمد و حملونقل برخی کالاها در این مناطق میتواند تاثیر بدی روی صنعت گردشگری بگذارد.
بازارهای مرزی در افریقا نیز به دلیل نگرانی از ابولا تعطیل و فروشندگان محلی از کار بیکار شدهاند. کشاورزانی هم که در مناطق آلوده کار میکردند، مزارع را به حال خود رها و این مناطق را ترک کردهاند.
دولت و گروههای امداد احتمالا صدها میلیون دلار برای درمان افراد مبتلا به ابولا و مراقبت از قربانیان صرف خواهند کرد، اما ضرری که این ویروس به اقتصاد رسانده، بسیار بیشتر از این مقدار خواهد بود. در حال حاضر بریتیش ایرویز و خطوط هوایی امارات پروازهای خود را به کشورهای غرب افریقا متوقف کردهاند. پیشبینی میشود درصورت شیوع بیشتر این بیماری در افریقا، شرکتهای غربی کسبوکار خود را از این کشورها خارج کنند.
تاثیر ابولا بر صنایع شکلاتسازی
نگرانیها از گسترش بیشتر ویروس ابولا در کشورهای غرب آفریقا، روی قیمت یکی از مهمترین محصولات این قاره یعنی کاکائو نیز تاثیر گذاشته و قیمت آن نسبت به سال گذشته بسیار افزایش یافته است.
کشورهای غرب افریقا نزدیک به 70 درصد از کاکائوی کل جهان را تامین میکنند. بنا بر گفتههای عامل احمد، تحلیلگر شکلات در IBISWorld (سازمان تحقیقات بازار در استرالیا) دو کشور غنا و ساحلعاج بیش از 55 درصد از کاکائوی جهان را تامین میکنند. وی معتقد است افزایش اخیر قیمت کاکائو به دلیل شیوع بیماری ابولا نیست. براساس گزارش سازمان بینالمللی کاکائو قیمت هر تن کاکائو از ماه میسال 2013 به طور مداوم در حال افزایش بوده است. احمد میگوید مهمترین دلیل افزایش قیمت کاکائو نوسانات اقتصادی است تا شیوع ابولا. ابولا تنها درصورتی میتواند قیمت این ماده را افزایش دهد که کارگران مزارع کاکائو را درگیر خود کند و درنتیجه تامین کاکائوی جهان با مشکل مواجه شود و طبیعی است که قیمتها بالا خواهد رفت.
تاثیر ابولا بر برندهای لوکس
بحران اخیر ابولا تاثیر منفی کوتاهمدتی را بر صنعت کالاهای لوکس و بازارهای مالی در سراسر جهان نیز داشته است.
طبق گزارشهای منتشر شده خرید گردشگران خارجی از فروشگاههای برند و کالاهای لوکس حدود 50 درصد است، اما همانطور که پیش از این نیز گفته شد، با توجه به کاهش سفرهای مشتریان از زمان شیوع ابولا، صنعت گردشگری نیز با بحران مواجه است.
باتوجه به اینکه صنعت کالاهای لوکس بر پایه افراط ساخته شده است، معمولا در مواقع بحران بیشترین آسیب را میبیند. بحران مالی معروف در سال 2008 به کاهش فروش، اخراج تعداد زیادی نیروی انسانی و روند کند استخدام در سازمانها منجر شد و به تعطیلی فروشگاههای بسیاری از برندها انجامید. شرکتهای اروپایی مانند سواچ، ریچمونت، تادز و هوگوباس که بیشتر به عمدهفروشی و کالاهای لوکس وابسته هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. این درحالی است که بازار کالاهای چرمی نسبت به بازار ساعت و جواهرات انعطافپذیرتر بوده و آسیب کمتری متوجه آنهاست. برخی از برندهای معروف مانند لویی ویتون که تقریبا هیچگونه کسبوکار عمدهفروشی ندارد، بسیار کمتر از سایر شرکتها در معرض تاثیر منفی ویروس ابولا هستند.