گردش مالی 1000میلیارد دلاری سنگ های قیمتی

شناخت و استفاده از سنگ های قیمتی قدمتی 7هزار ساله دارد. البته به رغم اهمیت و قیمت بالای سنگ های قیمتی، متاسفانه مطالعات گسترده ، پی جویی و اكتشافات جدیدی برای یافتن این كانی ها طی سال های گذشته در ایران انجام نشده و این در حالی است كه در كشورهای پیشرفته میلیاردها دلار صرف اكتشاف، استخراج، فرآوری و بازاریابی این سنگ ها شده است.

در حال حاضر ایران رتبه پنجم را در مصرف سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در جهان از آن خود كرده است، اما جایگاه بالایی در تراش و فرآوری آن ندارد. در حالی که به گفته كارشناسان، ارزش افزوده سنگ های قیمتی فرآوری شده تا هفت برابر قیمت سنگ خام و سنگ های نیمه قیمتی تا سه برابر قیمت سنگ خام آنهاست و همین آمار و ارقام كافی است تا به ضرورت توسعه تراش سنگ های تزیینی و فرآوری آنها پی ببریم.

در بازار رقابتی كنونی با توجه به رشد دانش فنی بشر و ارتقای سطح تجهیزات مورد استفاده، تولید هر نوع كالا بدون توجیه فنی و اقتصادی با مشكلات متعددی مواجه می شود. این در حالی است كه در صنعت سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی با تراش سنگ می توان ارزش افزوده و ارز آوری بالایی را نصیب كشور كرد. از طرفی نكته تمایز این صنعت این است كه با اندكی سرمایه گذاری می توان یك كارگاه تراش سنگ را راه اندازی كرد كه این فرآیند، ایجاد اشتغال را نیز با خود به همراه دارد. 

در حقیقت تنها راه صیانت از این منابع، نهادینه كردن حرفه تراش و عملیات فرآوری سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی است. همچنین اگر ترویج صادرات غیرنفتی و رشد اقتصاد كشور را هدف قرار داده ایم، باید در جست وجوی مزیت های اقتصادی باشیم تا با سرمایه گذاری در چنین بخش هایی درآمدهای غیرنفتی را افزایش دهیم.

ذخیره 4میلیارد تنی سنگ قیمتی ایران

در مقوله سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی نیز كشورمان دارای مزیت های آشكاری است اما در مقطع كنونی این صنعت بیش از هر چیز به نوعی تغییر نگرش نیاز دارد تا سنگ های قیمتی از كالای لوكس و زینتی به كالایی راهبردی و با قابلیت صادرات تبدیل شود. در شرایط فعلی هم آمارها از گردش مالی حدود 400میلیون دلاری این صنعت در كشور خبر می دهد و گردش مالی این صنعت در جهان 900 تا روی 1000 میلیارد دلار برآورد می شود.

از این رو صنعت فرآوری سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی دومین صنعت پردرآمد دنیا به شمار می آید. اما ایران تنها سهمی چند صدم درصدی از این بازار دارد. با گسترش و توسعه صنعت فرآوری سنگ های قیمتی، آموزش تراش و فرآوری سنگ های قیمتی و توسعه و تمركز بر اشتغال خانگی این صنعت می توان در آینده ای نزدیك شاهد اشتغال زایی بیش از پیش این صنعت در كشور بود.

ایران در بخشی از منطقه زمین شناسی است كه به بهشت گوهرشناسان معروف است و بیش از 70گونه سنگ  قیمتی و نیمه قیمتی به جز الماس در آن یافت می شود. اوپال، گارنت، آمیتیست، عقیق، فیروزه، ژاسپ، بریل، انواع كوارتز، اپیدوت و سیترین انواع سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی ایران را تشكیل می دهند.

هم اكنون در ۲۰ استان كشور سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی شناسایی شده و اكتشاف آنها در دست اقدام است. به آمار موجود، 4میلیارد تن ذخیره سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در کشور شناسایی شده که با این حساب، ایران از نظر میزان ذخایر و کیفیت در میان 10کشور مطرح دنیا قرار دارد.

دیگران و درآمدهای طلایی از طلا

تجارت جواهرات شامل جواهرات روز، مروارید، سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، فلزات قیمتی و جواهرات بدلی، 26/5درصد از مجموع تجارت غیرنفتی امارات متحده عربی را تشکیل می دهد که معادل 56/98میلیارد دلار است.

از نظر میزان تجارت جواهرات، هند بالاترین رتبه را داراست و کشورهای چین، ژاپن، آلمان، ایتالیا، آمریکا، فرانسه، انگلیس، کره جنوبی و سوییس در مکان های بعدی قرار دارند. گردش مالی تایلند از تجارت سنگ های قیمتی 27میلیارد دلار،  ترکیه 11میلیارد دلار و هند 20میلیارد دلار است. میزان عرضه و تقاضا در بازار همواره بر قیمت سنگ های قیمتی تاثیر فراوانی داشته است.

پیش از این آمریکا به عنوان نخستین و بزرگ ترین مصرف کننده سنگ های قیمتی، این امکان را داشت تا بر روند افزایش یا کاهش قیمت تاثیر مضاعفی داشته باشد، اما امروزه این فرصت از ایالات متحده گرفته شده است. براساس آخرین گزارشات نشریه معتبر موسسه GIA در آمریکا، کشورهایی مانند هند و چین گوی سبقت را از آمریکا ربوده اند، به طوری که با کاهش تقاضا در بازار آمریکا نه تنها قیمت کاهشی نداشته، بلکه به میزان قابل توجهی نیز افزایش یافته است.

ولی آنچه کماکان مشهود است، رشد قابل توجه متقاضیان این بازار است. نکته قابل توجه پایین آمدن سن استفاده کنندگان این محصولات ارزشمند است که موجب شده همچنان بازاری پررونق پیش روی این صنعت باشد و آینده درخشانی برایش متصور باشد.