گاه برای اثبات اهمیت یک موضوع، میتوان شاهدمثالهای زنده از دنیای اطراف آورد. بنابراین وقتی قرار است از اهمیت گردشگری برای اشتغالزایی و درآمدزایی و ارزآوری و بهطور کلی هر آنچه در مناسبات اقتصادی حائز اهمیت است، سخن بهمیان بیاید، لازم نیست راه دوری برویم. کافی است نگاهی به کشورهای همسایه داشته باشیم. نمونه بارز آن هم ترکیه است که گردشگری در آن به صنعتی پویا تبدیل شده و پیوسته در حال رشد است. اما این رشد به خودی خود و با افسانهپردازی ایجاد نشده است.
مهمترین دستاوردهای گردشگری ترکیه حاصل ایجاد زیرساختهای حرفهای و مدرنی است که در شهرهای مختلف این کشور ایجاد شدهاند. از ساخت شهرکهای توریستی گرفته تا احداث هتل با استانداردهای بینالمللی. در این گزارش به نقش گردشگری در اقتصاد ترکیه، زیرساختهای موجود و سایر عوامل تاثیرگذار در رونق گردشگری این کشور میپردازیم.
امروزه کشور ترکیه با داشتن اماکن تاریخی و تفریحی و میراث غنی فرهنگی توانسته است به یکی از کانونهای پیشرو گردشگری جهان تبدیل شود و اقتصاد گردشگری درخور توجهی را در چند دهه اخیر داشته باشد. طبق آمارهای ارائه شده طی چند سال گذشته، تعداد گردشگران این کشور در سالهای 2004 تا 2014، از 17میلیون نفر به 36میلیون نفر رسیده است.
بر این اساس ترکیه در رتبه ششم محبوبترین مقاصد گردشگری جهان قرار دارد، یعنی بعد از کشورهای فرانسه، آمریکا، اسپانیا، چین و ایتالیا. همچنین پیشبینی میشود که تا سال 2023 ترکیه بتواند به پنجمین مقصد گردشگری جهان تبدیل شود. طبق آمارهای ارائه شده در سال 2014، آلمان، روسیه و انگلستان بیشترین تعداد گردشگر را در ترکیه داشتهاند، تعداد گردشگران آلمانی 5.2میلیون نفر ضبط شده بود، همچنین روسیه با 4.48میلیون و انگلستان با 2.6میلیون گردشگر، از جمله مهمترین بازارهای صنعت گردشگری ترکیه محسوب میشوند.
به این ترتیب تعداد کل گردشگران خارجی ترکیه در سال 2014 به 36.48میلیون نفر رسیده بود که نسبت به سال قبل افزایش 5.52درصدی داشته است؛ به طور کلی پیشبینی میشود که صنعت گردشگری ترکیه در سالهای آینده رشد بیشتری پیدا کند و تا سال 2023 تعداد گردشگران خارجی آن به 50میلیون نفر رسیده و درآمد سالانه این بخش به ارزش 50میلیارد دلار برسد؛ در این میان سیاستهای اقتصادی این کشور در راستای اهداف گردشگری آن شکل گرفته است و ساختن هتلهای جدیدتر و مدرنتر، سیستم حملونقل مجهزتر، ارائه شبکه پروازهای هوایی بینقارهای و ارتقای بخشهای گردشگری از جمله دستورالعملهای مهم این بخش به شمار میروند.
شهرها و اماکن گردشگرپذیر
در حال حاضر ترکیه با داشتن 11منطقه تاریخی که در سازمان یونسکو ثبت شدهاند، 325ساحل آبی، 19اسکله و 20زمین گلف با استانداردهای بینالمللی، از جمله پایگاههای گردشگری قابل ملاحظه در جهان محسوب میشود. همچنین شهر استانبول محبوبترین شهر گردشگری ترکیه محسوب میشود.
از دیگر مناطق گردشگرپذیر ترکیه میتوان به آنتالیا نیز اشاره کرد که طبق آمارهای اعلام شده در سال 2002، 4.58میلیاردیورو برای گردشگری آن سرمایهگذاری شده بود، جالب است بدانید که آنتالیا دومین شهر گردشگرپذیر ترکیه بعد از استانبول است، بهطوری که در سال 2014، تعداد گردشگران این شهر 11.50میلیون نفر بوده است که در همان سال این تعداد در استانبول 11.82میلیون بوده است. همچنین در همان سال شهر توریستی موغلا با داشتن 3میلیون نفر گردشگر، سومین شهر گردشگرپذیر ترکیه ثبت شده بود.
درآمد صنعت گردشگری ترکیه
درآمد صنعت گردشگری ترکیه در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته است؛ رشد مناطق تفریحی و تاریخی، افزایش خدمات هتلداری و رستورانها، همچنین آژانسهای هوایی و... از جمله منابع درآمدزایی این صنعت بهشمار میروند. پیشبینی میشود تا سال 2025 هزینههای سالانه گردشگری این کشور با یک رشد 4.6درصدی به ارزشی برابر با 46.4میلیارد یورو برسد که 4.7درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل میشود.
همچنین جالب است بدانید که صنعت گردشگری داخلی ترکیه نیز در سالهای اخیر رشد قابلتوجهی داشته است و وفور امکانات تفریحی و گردشگری باعث جذب بازدیدکنندگان داخلی زیادی نیز شده است، بهطوریکه در سال 2014 هزینه کل گردشگری داخلی این کشور 25درصد افزایش یافته و طبق پیشبینیهای تحلیلگران انتظار میرود هزینههای مربوط به این بخش تا سال 2025 با 4.2درصد نرخ رشد، به 36.3میلیارد یورو برسد.
گردشگری و اشتغالزایی
یکی از نقاط قوت صنعت گردشگری در ترکیه سهم مهمی است که در اشتغالزایی این کشور داشته و این سهم نیز با توجه به پیشرفت صنعت گردشگری، رو به افزایش است تا جایی که طبق آمارهای ارائه شده، این صنعت در سال 2014، موفق به ایجاد 580هزار شغل شده است که 2.2درصد از کل اشتغال این کشور را تشکیل میداد. همچنین انتظار میرود اشتغالزایی بخش گردشگری تا سال 2025 به ایجاد 915هزار شغل منجر شود که قطعا سهم مهمی در بهکارگیری نیروی کار و درآمدزایی این کشور ایفا خواهد کرد.
رشد بخش هتلداری
رشد صنعت گردشگری در ترکیه باعث سرمایهگذاریهای بیشتری در بخشهای مربوط به امکانات رفاهی شده است و در این میان هتلداری یکی از بخشهای مهم این صنعت بهشمار میرود که روزبهروز در حال پیشرفت است. طبق آمارهای ارائه شده در سال 2013، امکانات مربوط به هتلداری در فاصله سالهای 2005 تا 2012، به افزایشی 48درصدی رسیده بود و این افزایش کماکان ادامه دارد و دستاندرکاران این بخش در تلاش هستند که تعداد اتاقهای اضافی این هتلها را تا سال 2023 به 1.5میلیون برسانند.
همچنین طبق آمارهای موجود، استانبول بهعنوان یکی از شهرهای گردشگرپذیر ترکیه چیزی بیش از 170هتل چهار یا پنج ستاره دارد و آنتالیا با داشتن 260هتل پنج ستاره، امکانات رفاهی متنوعی را ارائه میدهد. همچنین جالب است بدانید که بسیاری از برندهای مشهور هتلهای جهانی مانند هیلتون، شرایتون و موندریان نیز در حال سرمایهگذاری در استانبول هستند.
گردشگری حلال
ترکیه بهعنوان یکی از کشورهای مسلمان منطقه که همسایگان مسلمان زیادی دارد، در صنعت گردشگری حلال نیز از سرآمدان است و با ارائه خدمات خاص به گردشگران مسلمان مانند ایجاد نمازخانه در فرودگاهها، هتلها و مراکز مختلف، دایر کردن رستورانهای حلال و... به ارائه خدمات مناسب برای مسلمانان میپردازد. طبق آمارهای ارائه شده 75هتل حلال در سال 2014 در این کشور وجود داشته و پیشبینی میشود که این صنعت تا سال 2017 به ارزش 160میلیارد دلار برسد.