اخیرا همکاری بانکها با نهادهای دولتی در اجرای پروژههای مسئولیت اجتماعی افزایش یافته است. یکی از جدیدترین نمونههای این همکاری، اهدای جایزه ملی «ضامن آهو» توسط بانک ملت بود که طی آن همزمان با سالروز میلاد امام رضا(ع) از 70محیطبان برگزیده کشور تقدیر شد. این بانک برنامههای مختلفی برای محیطبانان تدارک دیده که بهعنوان نمونههایی از آن میتوان به همکاری با سازمان حفاظت محیطزیست برای توسعه و تامین تجهیزات مورد نیاز ایستگاههای محیطبانی، تامین تجهیزات حرفهای محیطبانی و ارائه خدمات ویژه بانکی به جامعه محیطبانی اشاره کرد. در ادامه برای آگاهی از جزییات همکاری میان این دو برند با عادل دهدشتی، کارشناس ارشد بازاریابی و برندینگ گفتوگو کردهایم.
برنامهریزی بلندمدت برای کمپینی پرهزینه
دهدشتی در مورد ارزیابی خود از این خدمت جدید بانک ملت به محیطبانان کشور میگوید: در تمام دنیا، بانکها نقش ویژهای در حمایت و ایجاد تسهیلات مالی برای پروژههای عامالمنفعه و اجتماعی دارند و آن را مسئولیت اجتماعی میبینند. بانکهای کشور ما نیز از این امر مستثنا نیستند و برای بهبود چهره و مشارکت در حوزه مسئولیت اجتماعی، برنامههای مختلفی تعریف کردند. یکی از این برنامهها به لحاظ شرایط اقلیمی ایران حوزههای محیطزیست است که از بحث خشکسالی گرفته تا حمایت از گونههای در حال انقراض را شامل میشود. بانک ملت درخصوص هزینه برای این کمپین اندیشه بلندمدت دارد و در کنار حمایت از خود پدیدههای زیستی، اندکی زیربناییتر نگاه کرده و در حوزه حمایت از محیطبانان و محیطزیست، تجهیز مراکز محیط بانی و... در این حوزه سرمایهگذاری کرده است. اخیرا همزمان با روز محیطبان که مصادف با ولادت امام رضا(ع) بود، این بانک حامی جایزه ملی محیطبانی بوده و طی آن از 70 محیطبان نمونه تقدیر کرده است.
حمایت از قشری زحمتکش
او درخصوص مزیت رقابتی این طرح اضافه میکند: نقطه تمایز را میتوان توجه بیشتر به پدیدههای زیست محیطی دانست و این جزو معدود دفعاتی است که یک سازمان افرادی را خطاب قرار میدهد که عامل این محیطبانی هستند. با توجه به اینکه محیطبانان جزو زحمتکشترین و در معرض خطرترین اقشار جامعه هستند و در معرض درگیری با شکارچیان غیرقانونی و قاچاقچیان چوب قرار دارند، بانک ملت این قشر را مورد حمایت قرار داده و این کار تاثیر انسانی و عاطفی خوب و بالایی دارد.
تعریف مسئولیت اجتماعی در 4 حوزه
دهدشتی در مورد جامعه هدف محدود این خدمت بیان میکند: درست است که جامعه هدف محدود است اما باید توجه داشت که این 70 محیطبان از میان 2000 محیطبان کشور انتخاب شدهاند. یعنی جزو برترینها هستند. بانک ملت قبلا نیز در قالب بنیادی به نام بنیاد ملت که وظیفه اجرای پروژههای مسئولیت اجتماعی بانک ملت و شرکتهای تابعهاش را دارد، به این مقوله پرداخته. این اتفاق، اتفاق ویژهای است و سابقه نداشته یک هلدینگ بزرگ اقتصادی کلیه فعالیتهای اقتصادیاش را بهصورت شفاف متمرکز بر یک سازمان کند. فعالیت بنیاد ملت از این جهت منحصر به فرد است که بنیاد ملت مسئولیت اجتماعی را در چهار حوزه تعریف کرده است؛ اولا حوزه توسعه پایدار که مصداق آن را میتوان در حوزه مدرسهسازی و توانمندسازی افراد در مناطق محروم مشاهده کرد. دومین ماموریت در حوزه فرهنگ است که پروژههایش را در راستای معرفی الگوهای فرهنگی و توسعه کتابخوانی قرار داده است.
سومین حوزه توسعه آموزشی است که متمرکز بر ارتقای سواد مالی مخصوصا در مقطع سنی نوجوانان است که با برگزاری کارگاههای آموزشی از نحوه پسانداز و تقسیم بودجه آگاه میشوند. چهارمین بحث محیطزیست است که محور بحث کنونی است. علاوه بر جایزه ملی محیطبانی ضامن آهو، بحث همکاری با محیطزیست برای تجهیز ایستگاههای محیطبانی است. یکی از مشکلات در محیطزیست همین تجهیزات مستهلک و قدیمی و عدم وجود امکانات و حفاظت از پروژه بینالمللی حفظ تالابها و ایجاد تسهیلات برای مجموعههایی که به سمت صنعت سبز در حرکتند است که بانک ملت در این حوزه هم شروع به فعالیت کرده است. نقطه تمایز این خدمت نسبت به سایر رویدادهایی که در این حوزه اتفاق میافتد این است که ضمن اینکه به سمت پدیدههای زیست محیطی رفته، قشر محیطبانان و مشکلات تجهیزات آنها را نیز مورد پوشش قرار داده است.
برگزاری کارگاههای آموزشی برای پرسنل
او درخصوص اجزای مختلف کمپین ادامه میدهد: این کمپین مانند بقیه کمپینهای حوزه مسئولیت اجتماعی، اطلاعرسانی دقیقی نداشته است و تبلیغات فراگیری درخصوص آن انجام نشده است و تبلیغات بهصورت مویرگی و در شبکههای اجتماعی نبوده است. البته باید اضافه کرد بانک ملت حرکتی انجام داده که برای مخاطبان درونسازمانیاش مناسب است. برگزاری کارگاههایی برای پرسنل تحت پوشش خود برای آشنایی با مسائل زیستمحیطی و بهطور خاص آشنایی با یوزپلنگ ایرانی بهعنوان یک گونه جانوری در حال انقراض راهی برای هدف قرار دادن مخاطب درون سازمانی خودشان است. آنها شعب و پرسنل زیادی دارند که یک خانواده چندده هزار نفری را شامل میشود. اما در حوزه بیرونی هنوز اتفاقی برای نشان دادن این حرکت رخ نداده است. شبکههای اجتماعی در پیشرفت این حرکت موثر هستند.
از دیگر رویـکـردها میتوان از ایـجاد شبکههای کاملا قشری، تولیدات فرهـنـگـی مـانند کتابهای کـوچـک، تبلیغات مـحـیطی، تـولـیـد مـحـتوا در فضای مجازی، تیزر تـلـویزیونی و... نام برد. بانک ملت، یک بنیاد فرهنگی با ماموریت اجرای مسئولیت اجتماعی ایجاد کرده و میتواند در کنار سرمایهگذاری مالی، در حوزههای فرهنگی هم سرمایهگذاری کند، چون محیطزیست علاوه بر خلأ وجود امکانات و تجهیزات از فقر فرهنگی زیادی هم رنج میبرد.
تدوین فعالیت براساس نیاز عمومی و همسو با استراتژی شرکت
دهدشتی در پاسخ به این مبحث که شاید بهتر بود بانک گردشگری روی حمایت از محیطبانان کار میکرد و بانک ملت سراغ سوژه دیگری میرفت، میگوید: ابتدا باید گفت مسئولیت اجتماعی یک وظیفه نیست، بیشتر یک تعهد است که سازمانها و بانکها آن را در قبال نیازهای عمومی و برنامههای خیرخواهانه اجرا کرده و بخشی از درآمد خود را به آن اختصاص میدهند. بهتر است تدوین فعالیتها براساس سه اصل باشد: 1- نیاز عمومی باشد. شاید بسیاری از کمپینها براساس نیاز عمومی نباشد. وارد شدن به بحث محیطزیست و بهخصوص این بخشی که بانک ملت وارد آن شده، گامی مثبت و زیربنایی است. 2- همسو با اهداف بلندمدت و استراتژیهای سازمان باشد. باید ارزیابی کرد که آیا این حرکت استراتژی مناسبی برای این بانک بوده یا خیر. 3- نهایت توان حمایت را از آن پروژه داشته باشد. پروژههای زیست محیطی معمولا دیربازده و پرهزینه است.
شاید بسیاری از بانکها از پس نقدینگی زیاد این پروژه برنیایند اما درخصوص بانک گردشگری میتوان گفت شاید بهتر بود به جای حضور در حوزههایی مانند حوزه سینمایی و پروژههای هنری، در حوزه محیطزیست فعالیت میکرد. اما به نظر میرسد برای آن بانک پروژههای هنری و سینمایی بیشتر در اولویت باشد تا زیست محیطی. تمام این موارد به استراتژی بانک و اهدافش مرتبط است و بانک براساس چشمانداز خود تصمیم میگیرد.
شرکت در پروژههای مسئولیت اجتماعی برای خوشنامی
او در انتها میافزاید: در کشوری که فساد بانکی بیشتر میشود، حرکت بانکها برای خوشنامی و شرکت در پروژههای مسئولیت اجتماعی هم افزایش پیدا میکند اما باید دید حرکت آنها با نیاز جامعه هماهنگ است یا خیر. برای مثال پس از زلزله ورزقان بسیاری از بانکها اقدام به ساخت مدرسه در آن روستا کردند که بیشتر از ظرفیت آن روستا بود. آنها تنها میخواهند یک تابلو بالا ببرند و فکر این نیستند که آیا واقعا این نیاز آن جامعه هدف است یا خیر. بنابراین قبل از چنین حرکتهای خیرخواهانهای باید ظرفیت نیاز و پذیرش جامعه موردنظر را سنجید.