مسئله مکانیزاسیون کشاورزی از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه رسانهها، مسئولان و فعالان حوزه کشاورزی قرار گرفته است، با این وجود همچنان نقاط ضعف بسیاری در این بخش مشاهده میشود که با سرمایهگذاری و مدیریت علمی و اصولی میتوان زمینههای اشتغال و تولید را برای بسیاری از فارغالتحصیلان این حوزه فراهم کرد.
به لحاظ اقتصادی این موضوع یک عامل مؤثر در افزایش بهرهوری بخش کشاورزی است و میتواند زمینههای تولید رقابتی در این بخش را برای ورود به بازارهای جهانی فراهم کند اما هر بار که صحبت از مکانیزاسیون و اتوماسیون در بخش کشاورزی شد روی سخن مسئولان با کشاورزان بوده و در همین راستا بسیاری از اقدامات حمایتی که کم و بیش انجام شده در همین بخش صورت گرفته، این در حالی است که کارشناسان این حوزه معتقدند باید در زمینه تولید ادوات و ماشینآلات کشاورزی اقدامات حمایتی هدفمندی صورت گیرد تا بتوان سرمایهگذاران بیشتری را به این بخش جذب کرد.
سالهاست که بحثهای مـخـتـلـفـی در زمـیـنه مکانیزاسیون و اتوماسیون کشاورزی در محافل علمی جریان دارد درحالیکه بسیاری از این صحبتها در سمت مصرفکنندگان بازار است و در سمت تولید ماشینآلات کشاورزی بازار بکری برای سرمایهگذاری و سودآوری وجود دارد؛ موضوعی که کمتر به آن پرداخته شده است. در این گزارش بنا داریم تا به جنبههای مختلف سرمایهگذاری در تولید ادوات و ماشینآلات کشاورزی بپردازیم که در ادامه میخوانید.
***
الزامات سرمایهگذاری و جنبههای سودآوری کار
در حال حاضر بازار بکری برای تولید ماشینآلات و ادوات کشاورزی در کشور وجود دارد و بسیاری از تجهیزات و دستگاههای مورد نیاز بخش کشاورزی یا وارداتی هستند یا بهصورت مونتاژکاری در کشور تولید میشوند. بهجز یکی دو کارخانهای که در زمینه تولید فعالیت دارند و چند کارخانهای که در زمینه مونتاژ کار میکنند عمده محصولات مورد نیاز کشاورزان وارداتی هستند این در حالی است که با تنوع گستردهای که در تولیدات این بخش وجود دارد امکان سرمایهگذاری در این بخش فراهم است. به لحاظ دانش فنی هم این توانمندی در کشور وجود دارد اما اینکه چرا تولید و سرمایهگذاری در این بخش در حد مطلوب نیست موضوعی است که بیش از همه چیز به حلقه مفقوده بین سرمایهگذاران و صاحبان دانش فنی باز میگردد.
در شرایط فعلی فرصت سرمایهگذاری در زمینه تولید ماشینآلات برداشت و فرآوری در کشور وجود دارد و سرمایهگذاران میتوانند تمرکز و توجه خود را معطوف به این بخش کنند. شاید اتصال سرمایهگذاران و صاحبان دانش فنی و علمی نیازمند شکلگیری یک ساختار مدیریت شده برای سرمایهگذاری در این بخش است. پیشنهاد «فرصت امروز» برای حل این مشکل توجه و التزام به شکلگیری مجتمعهای تولیدی ماشینآلات کشاورزی بهصورت متمرکز و هدفمند است.
اگر بهدنبال سرمایهگذاری در زمینه تولید ماشینآلات کشاورزی هستید باید بدانید این مسئله از دو جنبه قابل بررسی است؛ جنبه اول کار، حضور در عرصه مونتاژ کاری است و جنبه دوم سرمایهگذاری در تولید ماشینآلات از صفر تا صد کار است همینطور میتوانید فضای بینابینی از تولید و مونتاژ را انتخاب کنید. برای ورود به عرصه مونتاژ میتوانید باسرمایهای حدود یک میلیارد تومان کار را آغاز کنید که البته این مبلغ منهای هزینههای زمین و ساخت سوله است. 60درصد این مبلغ را باید برای تجهیز و تکمیل سالن مونتاژ در نظر بگیرید، 20درصد سرمایه مورد نیاز نیز باید برای دپوی مواد اولیه و محصول تولیدی و ساخت و تجهیز فضای اداری و. . . اختصاص یابد.
مابقی مبلغ را هم میتوانید برای بازار یابی و تبلیغات، تجهیز شبکه فروش و سرمایه در گردش کار اختصاص دهید. برای این کار لااقل به یک سوله 2 هزار متری نیاز دارید که سالن اصلی مونتاژ و خط تولید کار را شامل میشود. برای فعالیت در عرصه تولید طبیعتا به حجم سرمایهای سه تا چهار برابر آنچه گفته شد نیاز دارید البته حوزه فعالیت شما میتواند ترکیبی از تولید و مونتاژ باشد. برای گرفتن مجوزها هم باید ابتدا به سراغ ادارات متبوع وزارت صنعت، معدن و تجارت بروید. برای راهاندازی خط تولید هم باید علاوه بر مجوز بهرهبرداری مجوز استاندارد و تأییدیه جهاد کشاورزی را هم کسب کنید. همچنین برای اخذ تسهیلات هم میتوانید با ارائه طرح توجیهی این موضوع را دنبال کنید. با چنین سطحی از سرمایهگذاری میتوانید روی سود 40 تا 50 درصدی حساب باز کنید و درنهایت طی یک دوره پنج تا هفت ساله سرمایه شما بازگشت خواهد داشت.
فرصتها و تهدیدهای بازار
کریم منصوریراد، کارشناس ارشد کشاورزی و یکی از تولیدکنندگان و واردکنندگان ماشینآلات کشاورزی در گفتوگو با «فرصت امروز» میگوید: در حال حاضر فرصتهای خوبی برای سرمایهگذاری و تولید در این بخش وجود دارد. وی با اشاره به بکر بودن بازار عنوان میکند: تسهیلات پرداختی برای خرید ماشینآلات کشاورزی میتواند قدرت خرید کشاورزان را افزایش دهد و فرصتی مناسب برای تولید در این بخش پیشروی سرمایهگذاران قرار دهد.
منصوری همچنین پایین بودن هزینههای تولید در ایران با توجه به نرخ ارز و مزیتهای نسبی که در زمینه نیروی انسانی در کشور وجود دارد، سرعت رشد تکنولوژی و نیاز به ماشینآلات جدید و بازارهای صادراتی را از دیگر فرصتهای این بخش میداند و میافزاید: باید توجه و تأمل بیشتری برای سرمایهگذاری در این بخش داشته باشیم. در دنیایی که جنگ آینده بر سر تصاحب آب و غذاست بهرهوری در تولید و استفاده از تکنولوژیهای مدرن در کشاورزی یک هدف اصلی برای اقتصادهای جهان است و ما هم به ناچار باید برای حضور در این عرصه آماده شویم. این تولیدکننده تنوع محصولات خارجی در بازارهای داخلی را مهمترین تهدید برای حضور در این بخش عنوان میکند و میافزاید: عدم شناخت دقیق حوزه و فاصله میان سرمایهگذاران و صاحبان دانش فنی از دیگر نقاط ضعف فعالیت در این بخش است که میتواند بهعنوان یک عامل تهدیدکننده برای سرمایهگذاران قابل طرح باشد.
توصیههای پایانی
منصوری در پایان با اشاره به پتانسیلهای علمی موجود در کشور در توصیه به تازهواردها میگوید: توجه به مسائل فنی و استفاده از قابلیتهای مهندسی معکوس برای پیشبرد اهداف سرمایهگذاران و بومیسازی تکنولوژی تولید بسیار ضروری است. این تولیدکننده و فعال بازار میگوید: سرمایهگذاران باید به دنبال بومیسازی دانش فنی و ایجاد تعامل بین صنعت و دانشگاه باشند تا در این صورت از تمام توانمندیهای علمی موجود در کشور بهره بگیرند. استفاده از تکنولوژی روز باید در اولویت کار قرار گیرد.
وی توجه به بازارهای صـادراتـی را از الـزامـات سرمایهگذاری در این بخش عنوان میکند و ادامه میدهد: با توجه به نرخ تبدیل ارز موجود مزیتهای خوبی برای حضور در بازارهای جهانی وجود دارد. ازاینرو میتوان به جرات گفت که هزینههای تولید در کشور بهویژه در بحث مواد اولیه و نیروی کار یکسوم یا لااقل 50 درصد هزینههای تولید در سایر کشورهاست البته اگر در موضوع تکنولوژی مسئله حل شود.