نابرابری جنسیتی در اروپا همیشه یک واقعیت بوده و هست

نابرابری جنسیتی همه ابعاد اجتماعی و اقتصادی کشور ها از جمله جمعیت شناسی، خانواده، مسکن، بهداشت، زندگی حرفه ای و آموزش، درآمد، تفریح و حتی مشارکت های اجتماعی را در بر می گیرد. در سال های اخیر، بسیاری از آثار نابرابری جنسیتی در برخی از مناطق کاهش داشته است. روز جهانی زن، 8 مارس هر سال، نماد مبارزه مداوم جامعه زنان با تمام نابربری های موجود در زندگی روزمره آنهاست که از آنها رنج می برند.

در میان نابرابری ها و تبعیض های جنسیتی برخی از آنها از سایرین جان سخت ترند و بیشتر از بقیه به چشم می آیند،  مانند تبعیضی که میان این دو در بازار کار و دنیای کسب و کار و اشتغال وجود دارد. مرکز آمار و مطالعات اروپا،  یوروست مطالعه ای را که در سال 2015 انجام داد منتشر کرده است که یک سری از تفاوت های میان مردان و زنان در بازار کار را نشان می دهد.

براساس نتایج این مطالعه، آمار و اخباری که از تداوم شکاف جنسیتی مردان و زنان در بازار کار ارائه می شود، غلط و اشتباه است. این پیام، یکی از جنجالی ترین پیام هایی بود که اوایل سال گذشته در محافل مختلف شنیده می شد. حتی پاتریشیا آرکت، هنرپیشه زن آمریکایی در مراسم اسکار نیز از آن در سخنرانی خود استفاده کرد. این موضوع نشان می دهد که مبارزات برای کم کردن هرچه بیشتر فاصله و تبعیض جنسیتی در دنیای کار ادامه دارد.

شکاف دستمزد مردان و زنان به تفکیک کشور

با وجود اینکه شکاف جنسیتی میان زنان و مردان، براساس گزارش فوق رو به کاهش است، اما هنوز هم مهم است. با توجه به داده های مرکز آمار اروپا -یوروست- دستمزد زنان در کشور های عضو اتحادیه اروپا به طور متوسط 16.4 درصد در سال 2013 از مردان کمتر بوده و در سال 2008 هم 17.3 درصد کمتر بوده است.

با همین سرعت اگر پیش برود، 71 سال طول می کشد تا نابرابری دستمزد و حقوق میان مردان و زنان به طور کامل از بین برود. در میان کشور های اروپایی که بدترین شرایط را دارند، استونی، جمهوری چک، اتریش و آلمان هستند که شکاف دستمزد زنان و مردان حتی به بیشتر از 20 درصد هم می رسد.

کشور های فرانسوی زبان اروپایی نیز به سهم خود، کم و بیش میان پرداخت دستمزد زنان و مردان تفاوت قائل می شوند. شکاف دستمزد میان این دو جنس در سوئیس، 19.3 درصد و پس از آن فرانسه 15.2 درصد است. اما اوضاع در بلژیک به نظر بهتر است و تنها 9.8 درصد شکاف دستمزد جنسیتی وجود دارد.

تفاوت دستمزد مردان و زنان در کشور های ایتالیا، کرواسی، لوکزامبورگ، بلژیک، مالت،  رومانی، اسلوونی و لهستان از 10 درصد کمتر است. ویوین ریدینگ کمیسر سابق اروپا در امور دادگستری، دلیل کاهش شکاف میان دستمزد مردان و زنان در سال های اخیر را بحران های اقتصادی می داند که باعث شده حقوق مردان کاهش داشته باشد.

در واقع دستمزد زنان افزایش نیافته،  بلکه حقوق مردان در نتیجه کاهش تولید و فعالیت های اقتصادی افزایش نداشته است. او می گوید: «دستمزد برابر در ازای کار برابر یک اصل اساسی در اتحادیه اروپاست،  اما متأسفانه تبعیض جنسیتی در اروپا همیشه وجود داشته و یک واقعیت است. اما دیگر پس از سال ها انفعال،  زمان تغییر فرا رسیده است.»

جدای از بحث دستمزد، این مطالعه نشان داده است تنها یک سوم از زنان کشور های اتحادیه اروپا در مسئولیت های مختلف دارای شغل و پست هستند، درحالی که بیش از دو سوم آنها در مشاغل اداری کار می کنند. ترز مورفی مدیر مؤسسه اروپایی درباره تبعیض جنسیتی میان زنان و مردان می گوید: «نابرابری میان زنان و مردان، ممکن است از طریق افزایش مرخصی مردان برای پرورش کودکان بهبود پیدا کند.»

در میان کشور های اروپایی،  کشور های اسکاندیناوی در دادن مرخصی  به مردان دست و دلباز ترین هستند. در سوئد، مردان 13 هفته و در فنلاند 9 هفته مرخصی دارند. با این وجود، اختلاف دستمزد مردان و زنان در این دو کشور به ترتیب 15.2 درصد و 18.7 درصد است. کشور های دیگر مانند ایرلند و لوکزامبورگ برای مردان مرخصی به این نوع قائل نمی شوند.

براساس داده های کمیسیون اروپا، تنها 16 درصد از پست های مدیریتی که تصمیم ساز هستند به عهده زنان است. در سال 2003، نروژ نخستین کشوری بود که با 40 درصد بیشترین سهم مشارکت زنان را در پست های مهم دولتی و کشوری داشت. فرانسه، اسپانیا، بریتانیا و به تازگی هم آلمان به تصمیمی مشابه نروژ رسیدند و مشارکت زنان را تا 30 درصد افزایش دادند.