از شیر مرغ تا جان آدمیزاد ضربالمثلی است که مصداق بارز وضعیت بازارهای مجازی امروزی است؛ جایی که از خریدوفروش انواع و اقسام کالاها و خدمات گرفته تا تعداد فالوئر و لایک شبکههای اجتماعی(!) در آن انجام میشود. شاید طبیعی باشد شرکتهایی که قادر به رقابت در دنیای مجازی نیستند، اقدام به کارهای غیرقانونی و دور زدن کنند، اما بحث خریدوفروش لایک در شبکههای اجتماعی مانند توییتر، فیسبوک، پینترست و اینستاگرام از سوی شرکتهای مطرح موضوعی درخور توجه است؛ اینکه چرا این شرکتها با وجود داشتن مشتری در پی بیشتر دیده شدن در فضای مجازی بوده و به خرید اینگونه صفحات روی میآورند؟
برخی افراد که این صفحات با لایکهای آماده را خریدهاند عقیده دارند نتیجه مورد انتظار خود را دریافت نکردهاند. کارشناسان اعتقاد دارند در جلب نظر مشتری، صداقت شرط اساسی است و باید با استفاده از روشهای جستوجوی طبیعی مشتری را به سمت محصول هدایت کنند. برای اینکه با این کسب وکار جدید بعضی از دلالان در دنیای مجازی آشنا شویم به سراغ حمید فدائی، مشاور کسبوکار وکارشناس دیجیتال مارکتینگ رفتیم.
تفاوت روشهای تقلبی با روش SEO
حمید فدایی در مورد چرایی وجود دلالان لایک به «فرصت امروز» میگوید: در دیجیتال مارکتینگ وقتی محصولات یا خدمات شرکتی با اقبال خوبی مواجه نشود، به روشهای تقلبی مانند خریدوفروش لایک رو میآورند. این روش با روش Seo تفاوتهای اساسی دارد. Seo روشی عمومی و متداول برای بالا بردن رنکینگ سایت در موتورهای جستوجو است. برای بهتر درک کردن مطلب میتوان از دو فروشگاه اینترنتی فعال در کشور نام برد که اولی کاتالوگ آنلاین، سرویسهای مختلف اطلاعرسانی، مشاوره و پیشنهادات جذاب برای مشتری دارد و همین استراتژی باعث قرارگرفتن در صدر نتایج در موتورهای جستوجو و فروش بالای محصولات است. اما سایت دوم تنها هدفگذاری خود را روی فروش محصولات قرار داده و کمک چندانی در تصمیمگیری و مشاوره به کاربران ارائه نمیدهد.
عدم توجه به بازار هدف
او ادامه میدهد: روشهای مختلفی برای دریافت لایک و فالوئر و در واقع جذب مخاطبان شبکههای اجتماعی وجود دارد. بسترهای زیادی از جمله موبایل اپلیکیشن، ویندوز اپلیکیشن و سرویسهای تحت وب برای این کار وجود دارد. در هریک از روشهای ذکر شده، پس از اعلام تعداد لایک درخواستی یا تعیین پلن قیمتی، سفارش مشتری ثبت خواهد شد. در اینگونه سرویسها هر لایک بین 25 تا 300 تومان قیمتگذاری میشود. همچنین در این نوع از تجارت(!) صفحات شبکههای اجتماعی با قیمتهای گوناگون و گاهی گزاف خرید و فروش شده و تا 10 میلیون تومان برای صفحهای در فیسبوک پرداخت میشود. یکی از بزرگترین مشکلات و نقاط ضعف خریدوفروش مخاطب شبکههای اجتماعی، عدمشناسایی جامعه هدف است و برای افرادی که دلال این کار هستند، اهمیتی ندارد که کسبوکارتان چیست؟ رده سنی استفادهکننده از خدمات شما چند سال است؟ آیا مشتری شما در صفحات مجازی شبکههای اجتماعی حضور دارد یا خیر؟!
در این روش به اصطلاح میانبر، تنها هدف نهایی لایک گرفتن است که مدنظر قرار میگیرد. به دو دلیل این اتفاق جستوجوی مستقیم نمیافتد؛ اول اینکه شبکههای اجتماعی باگ نرمافزاری ندارند، آنها باید باگ نرمافزاری داشته باشند تا بتوانیم به جایی رکوئست درخواست افزایش لایک بفرستیم. دلیل دوم اینکه افرادی که لایک میفروشند، خودشان آن را انجام نمیدهند، بنابراین دست روی شبکههای اجتماعی میگذارند، چراکه باید بتوانند تریبونی داشته باشند که بگویند مخاطبان آن را لایک کنند.
هیچکس نمیفهمد! فشار نامعقول یا فیشینگ
در ادامه این کارشناس بحث فیشینگ را مطرح کرده و میگوید: وقتی در عرض چند ساعت صدها لایک بهدست میآید بحث فیشینگ مطرح میشود. فیشینگ یا فشار نامعقول در صفحه یعنی به عبارتی مثلا به یکباره هزار لایک برای مشتری بفرستید. شبکههای اجتماعی علاوه بر هوش انسانی دارای هوش مصنوعی نیز هستند. وقتی فشار اضافی یا غیرمعقول روی صفحات شبکه اجتماعی شما به وجود آید، شاید در ظاهر پیامی مبنی بر اعلام خطر از سوی شبکه اجتماعی برای شما ارسال نشود، اما فیسبوک یا سایر شبکههای اجتماعی صفحه شما را جزو لیست صفحات پرخطر قرار خواهند داد. صداقت در رفتار با مشتری (کاربر) بیشترین تاثیر را در وی خواهد داشت و هنگامی که تجارت شما در تمامی شبکههای اجتماعی حضور داشته باشد مشتری کاملا خودکار و اثربخش، اخبار، محصولات و خدمات شما را پیگیری خواهد کرد.
آدرس بدهید، لایک تحویل بگیرید!
فدایی با اشاره به اینکه نهتنها در سایتهای ایرانی صحبت از خریدوفروش لایک است، بلکه در صفحات اینترنتی سراسر جهان چنین دلالانی وجود دارند، اضافه میکند: در خارج وضعیت کمی هوشمندانهتر به نظر میرسد و شخص صاحب سایت فروشنده با زیرکی در چند مرحله، کاربر را به سایتهای مختلفی منتقل میکند و این مراحل آنقدر زمانبر است که معمولا اکثر مشتریان پس از پنج تا هفت دقیقه صفحه را بسته و ادامه مراحل را انجام نمیدهند! در ایران افراد برای جذب لایک و فالوئر پس از دریافت وجه از مشتری، لینک صفحه اجتماعی مشتری را در صفحات پربازدید خود قرار میدهند که در این روش اصلا تعداد لایکها و فالوئرها قابل کنترل نیست و همچنین 80 درصد افرادی که صفحه شما را لایک میکنند هیچ اطلاعی از تجارت و کسبوکار شما ندارند و تنها اینگونه کاربران افزایشدهنده لایک هستند و هیچ تاثیری در افزایش سود، فروش و تجارت شما ندارند. بعضی از افراد سودجو نیز در آغاز همکاری اعلام میدارند که ما باید حتما آدرس ایمیل و رمز عبور شما یا نام کاربری صفحه اجتماعی موردنظر و رمز عبور آن را در اختیار داشته باشیم که اکثر این افراد پس از مدتی، صفحه را از دسترس شما خارج میکنند و دیگر شما هیچ دسترسی به صفحه خود نخواهید داشت.
در سایتهای خارجی ارائهدهنده خدمات افزایش لایک و فالوئر، پس از تعیین تعداد لایک و ثبت آدرس صفحه موردنظر، آغاز فرآیند ارسال ترافیک به صفحه شما منوط به کلیک روی چندین لینک تبلیغاتی میشود. کار متفاوت شرکتهای خارجی این است که آنها از این روش پول درستی در میآورند. تنها کافی است آدرس صفحه بدهید و لایکهایتان را تحویل بگیرید. آنها در مراحلی روی لینک دیگری کلیک کرده و شما را به بازدید چند سایت سوق میدهند و بدین وسیله در سایت ترافیک ایجاد میکنند. این کار شما را خسته کرده و از سایت خارج میکند. اما سایت از این راه کسب درآمد میکند. در روش ایرانی بحث سوءاستفاده مطرح است. هنگام خرید لایک، آدرس سایت، رمز ورود ایمیل و مسائل شخصی خود را به آن افراد میدهیم و این سبب اتفاقاتی چون هک شدن میشود. این هک شدن دو روش دارد یا سیستم مخرب است یا با رمز ورود ما به آن وارد شدهاند.
بار کج به منزل نمیرسد
فدایی به محبوبیت استفاده از شبکههای اجتماعی در طول مذاکرات اشاره کرده و میگوید: در دوره مذاکرات استفاده از شبکه اجتماعی توییتر زیاد شد. دامنه هشتگ معروف مذاکرات (Irantalks) ظرف دوشب محبوبترین هشتگ توییتر در آن بازه شد و به قیمتهای بالایی معامله شد. این نمونه نشان از اهمیت شبکههای اجتماعی در کسب وکار، رفتار مشتری و نتایج بررسی جامعه هدف دارد اما باید به شیوه درست آن به انجام برسد. تفاوت ایرانیها و خارجیها در این مسئله این است که خارجیها با کلیک و منتقل کردن مشتری بین صفحات و سایتهای مختلف سود میبرند، در حالیکه ایرانیها با تبلیغات روی گروهها و شبکههای اجتماعی گوناگون، فالوئر میخرند. آنها باید با کسب مشاوره از مشاوران کسب وکار، بررسی جامعه هدف مشتری، شناسایی شبکهها و محیطهایی که مشتری بیشتر در آنها حضور دارد یا محدوده جغرافیایی حضور مشتری با شناخت دقیق وارد تجارت آنلاین شوند و اصولی پیش روند نه با کلاهبرداری و روشهای تقلبی.
دلایل کسب وکارها برای روی آوردن به خرید لایک
او سرمنشأ دلایل را عدم آنالیز جامعه هدف یا جامعه مشتریان میداند و اضافه میکند: مثلا اگر بخواهیم محصول X را بفروشیم باید بدانیم آن را کجا عرضه کنیم. در ایران Linkedin و توییتر آنچنان جا نیفتاده است، درصورتیکه ۴۴ درصد بازاریابان مشتریهای خود را از توییتر بهدست میآورند یا ۶۴درصد از اشخاصی که از لینکدین بازدید میکنند به سایت شرکت شما مراجعه خواهند کرد. افراد حقیقی و حقوقی برای مطرح کردن باید صفحهای در لینکدین داشته باشند. هشتگ جهانی Facebook # Linkedin بر این تأکید داشت که فیسبوک جنبه فان و سرگرمی دارد ولی لینکدین رسمی است و هرکاری که در فیسبوک انجام میگیرد در لینکدین نباید انجام شود. بحث بیزینس در این سایت بهبود یافته و با توجه به نیاز مشتریان در آن سایت تصمیم گرفته میشود. همچنین پینترست مانند اینستاگرام تصویرمحور است اما برخلاف اینستاگرام از وب شروع کرد، در مقابل نقطه قوت اینستاگرام این بود که در اپلیکیشن و اسمارتفونها سرمایهگذاری کرد تا برنده بازی باشد. در هرصورت وقتی بیزینسی نداند با چه کسی طرف است و نیازها و محیطهای حضور مشتری خود را شناسایی نکرده و نتواند از مشتریش درک درستی داشته باشد، موفق نمیشود. پس به یک میانبر نیاز دارد و بهترین حالت آن خرید لایک و فالوئر است!
راه درست چیست؟
این کارشناس در ادامه میافزاید: شناسایی بازار هدف و رفتار و برخورد مشتری با محصول اصلیترین راه است. پس از آنالیز راههای ارتباط با مشتری، یکی از مهمترین اقدامات، بهینهسازی محصول، سایت یا خدمت برای موتورهای جستوجو است. روش بهینهسازی کسبوکار برای موتورهای جستوجو SEO روشی است که در آن آنالیز رفتار مخاطب در راه ارتباطی با مشتری در نظرگرفته میشود. این ارتباط بستگی به کسب وکاردارد و با آنالیز رفتار مشتری راه را به او نشان میدهیم. در خارج از کشور، اگر جنس محصولی که سفارش میدهند با تصویر و ویژگیهای بیان شده در شبکه اجتماعی یا سایت آن شرکت تفاوت داشته باشد، آن را بدون دریافت هزینهای پس میگیرند. پس برخورد صادقانه با مشتری نیز از دیگر ضروریات تبلیغات و تداوم کسبوکار در دنیای مجازی است. مهم است جامعه هدف را بشناسیم و با آنها صادقانه رفتار کنیم. این برخورد صادقانه سبب افزایش فروش، بهبود کسب وکار و افزایش لایک و فالوئر بهصورت کاملا طبیعی و مفید میشود. بهتر است یک سایت مبنا و اصلی داشته باشید و مطالب آن را در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید و از کاربران خود نیز بخواهید تا محتوای سایت یا محصول شما را به اشتراک بگذارند. ایجاد کمپینهای مختلف دیجیتال مارکتینگ و ایجاد خلاقیت در استفاده از مشتری برای تبلیغات محصول شما از مهمترین فعالیتهای امروزه کمپانیهای موفق ایران و جهان است. از نمونههای موفق اینگونه همکاریهای دوطرف میتوان به کمپین لبخند آبی آسمان، اشتراکگذاری تصاویر با رنگ خاص فروشگاهی، مسابقه عکاسی طبیعت و غیره اشاره کرد. کاری که شرکت بامیلو انجام داد و دیجیتال مارکتینگ قوی داشت. حتی در مسابقهای از مخاطبانش خواست با رنگ نارنجی عکاسی کنند. مثلا عکس با رفتگری که لباس نارنجی دارد همراه با هشتگ بامیلو حس خوب به فردی که عکس را میبیند، میدهد. آنها با این کار در واقع Color Branding شرکت خود را انجام میدادند. اگر شرکتی بخواهد دیجیتال مارکتینگ خود را شروع کند باید تمامی راههای ارتباطی با مشتری را تحلیل و بررسی و مشتری را آنالیز کند. آنالیز نیاز مشتری است یعنی بدانیم مشتری چه چیزی را چگونه نیاز دارد. شاید فردی تنها خط تلفن داشته و شبکه اجتماعی نداشته باشد، پس راه ارتباطی با او باید تلفن باشد. باید بدانیم چه چیزی را چگونه میخواهیم؟ اگر جواب این سوال را بدهیم، فرآیند بازاریابی دیجیتالمان را به خوبی شروع کردهایم. در انتها باید یادآور شد با توجه به رشد روزافزون شبکههای اجتماعی و استفاده از اسمارتفونها و گجتهای گوناگون و فعالیتهای تجاری برای شروع، نیاز به تحلیل جامعه گستردهتری در فضای مجازی، شبکههای اجتماعی و شناسایی رفتار مشتریان در اینگونه بسترها بیشتر از پیش احساس میشود.
آمار و ارقام چه میگوید؟
فدایی در انتها بخشی از آمار و ارقام جالب در زمینه خریدوفروش لایک صفحات اجتماعی را ذکر کرد. تعداد صفحات ایجاد شده برای خریدوفروش لایک و فالوئر: بیش از یک و نیم میلیون صفحه انواع خریدوفروش لایک و فالوئر برای جذب مخاطب در شبکههای اجتماعی: لایک و فالوئر فیس بوک، لایک و فالوئر اینستاگرام، فالوئر توییتر، فالوئر گوگل پلاس، فالوئر پینترست. جالب است بدانیم که از نوامبر سال 2014 درخواستهای بسیاری طبق نیاز مخاطبان به اینستاگرام، برای افزایش لایک و فالوو در این شبکه اجتماعی ایجاد شد و توجه مخاطبان به شبکه اجتماعی فیسبوک بهشدت کاهش یافت.