موتور تولید خودروسازان ریپ می‌زند

شنیده‌ها حاکی از این است که تولید روزانه غول‌های جاده مخصوص کرج به حدود یک چهارم کاهش پیدا کرده است. تولید روزانه ایران خودرو از 2 هزار و 400 دستگاه در روز سه‌شنبه هفته گذشته فروردین امسال به 412 دستگاه و تولید روزانه سایپا از 2 هزار و 200 دستگاه در مرداد به 350 دستگاه رسیده است. ریل تولید خودرو، این‌گونه که از شواهد پیداست به تابلوی تعطیل است ختم می‌شود. این سیر نزولی را آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز تأیید می‌کند. طبق آمار منتشر شده از سوی این وزارتخانه تولید انواع خودرو در کشور در شهریورماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 47.6 درصد کاهش یافته است.

رکود حاکم بر صنعت ایران گرچه فقط دامن‌گیر بخش خودرو نیست اما گویا سایه‌اش بر سر این بخش بیش از سایر صنایع سنگین شده، به‌طوری‌که هفته گذشته این رکود موجب شد تا کمترین تولید روزانه در سال‌جاری برای این دو خودروساز به ثبت برسد.

50هزار نفر تعدیل نیرو در صنعت قطعه سازی

اما این رکود فقط دامن‌گیر صنعت خودرو نیست، بلکه در پی همین اتفاق، از خرداد ماه سال‌جاری تاکنون، 50 هزار نفر تعدیل نیرو در قطعه‌سازی‌ها صورت گرفته که اوج آن به دو هفته اخیر بر می‌گردد که 5‌هزار نفر در این صنعت تعدیل نیرو شده‌اند. در همین زمینه، ساسان قربانی، عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو و دبیر انجمن قطعه‌سازان ایران، به «فرصت امروز» می‌گوید: ‌‌«حدود 50 هزار نفر نیرو یعنی حدود 30 درصد از نیروی انسانی شاغل در قطعه‌سازی‌ها تعدیل شده‌اند. این تعدیل نیرو از خرداد ماه شروع شده و در دو ماهه اخیر تشدید شده است.‌»‌

او درباره علت تشدید این اتفاق بیان می‌کند: «کاهش فروش خودروسازان علت اصلی این ماجراست. وقتی تولیدی صورت نمی‌گیرد، سـفـارش‌گـذاری انـجـام نمی‌شود، بنابراین شرکت‌های ما با نیروی مازاد مواجه شده‌اند. شرکت‌ها تا دو ماه می‌توانند این نیروی مازاد را تحمل کنند اما بعد نمی‌توانند ادامه دهند.‌»‌

مشتری، معضل بزرگ خودروسازان

کاهش تولید خودروسازان از یک‌سو و پرداخت نشدن مطالبات قطعه‌سازان از سوی خودروسازان، از سوی دیگر به بحرانی شدن اوضاع دامن زده است. گرچه خودروسازان سال گذشته پرداخت این مطالبات را کمی منظم کرده بودند اما اکنون گفته می‌شود که روند پرداخت مطالبات به همان رویه سابق بازگشته است. قربانی در این زمینه اظهار می‌کند: «وقتی خودروسازان فروش ندارند، مشکل پرداخت پیدا می‌کنند. به دلیل شدت کاهش تولید، منابع مالی به شرکت‌های خودروسازی ما نمی‌رسد و نرسیدن این منابع نیز در دو ماهه اخیر تشدید شده است.‌»‌

این عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو در پاسخ به اینکه آیا درباره کاهش تولید خودروسازان تا 400 دستگاه در روز در شورای سیاسیت‌گذاری خودرو، صحبتی شده است؟ تصریح می‌کند: «400 دستگاه عدد درستی نیست و خودروسازان بیش از این تولید می‌کنند، البته ممکن است در یک روز خاص این اتفاق افتاده باشد اما واقعیت این است که آمار تولید نسبت به دوماه قبل نصف شده است. در شورای سیاست‌گذاری خودرو آمار مطرح می‌شود و همه در جریان این کاهش تولید هستند. در این شورا پیشنهادها و راهکارهایی داده می‌شود. در اثر پیگیری همین نکات آقای نوبخت از ایران‌خودرو بازدید کردند و جلسات متعدد دیگری در مجلس برای پیگیری این موضوع گذاشته شد.‌»‌

پول ارزان نجات غریق صنعت خودرو

آمار نشان می‌دهد که شرایط صنعت خودروی ایران که 60 صنعت دیگر را وابسته به خود دارد، بحرانی‌تر از آنچه است که در گفتار می‌آید. دومین صنعت بزرگ کشور حالا در حال دست و پا زدن برای بقاست. در این شرایط دیگر نمی‌توان راهکارهای بلند‌مدت را برای نجات این صنعت در نظر گرفت چرا که دیگر صحبت از بهبود نیست بلکه صحبت از ادامه حیات است. چه راهکاری نجات غریق صنعت خودروی ایران می‌شود؟ این شاید پرسشی باشد که در این اوضاع باید پرسید.

قربانی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «نخستین کاری که باید صورت بگیرد تزریق نقدینگی است. تردیدی نیست که امروز همه صنایع کشور در شرایط ویژه به سر می‌برند و برای خروج از این شرایط احتیاج به تزریق سریع نقدینگی دارند. دنیا شرایطی را که امروز ما با آن روبه‌رو هستیم، در سال 2008 تجربه کرده است. دولت آمریکا در آن زمان سهام شرکت‌های خودروسازی را خرید و از این طریق پول به این صنایع تزریق شد و وقتی که وضعیت این صنایع عادی شد، پول دولت بازگردانده می‌شود یا در فرانسه تسهیلات بدون بهره با دوره تنفس سه ساله به خودروسازی‌ها داده شد. حتی در ترکیه به جای آنکه بیمه به‌کاری پرداخت شود، وزارت کار ترکیه تقبل کرد که 50 درصد از حقوق کارگران را بپردازد تا تعدیل نیرو صورت نگیرد.‌»‌

او با بیان اینکه مکانیزم‌های زیادی برای نجات این صنعت وجود دارد، می‌افزاید: «کافی است که ببینیم دنیا در این شرایط چه کرده و راهکارهایی را که قابل پیاده‌سازی است، در کشور اجرا کنیم.‌»‌

تزریق نقدینگی در شرایط فعلی تنها راهکار نجات خودروسازان از بحران است البته کارشناسان معتقدند که تسهیلات با نرخ بهره 24 درصدی نمی‌تواند ریل تولید خودروسازان را روغن کاری کند.