گاهی شرکتها درگیر چند نوع فرآیند تولید هستند و بنابراین برای سازماندهی به امور تولید خود نیازمند استخدام یک مدیر تولید خبره هستند. این شغل پیچیدگیهای خاص خود را دارد. بدین ترتیب که آنها علاوه بر مسئولیت منابع و مواد تولید، میبایست مسئولیت منابع انسانی مرتبط با وظایف تولید را نیز در کنارش داشته باشند. ماهیت دقیق کاری که مدیر تولید برعهده دارد میتواند به اندازه سازمان و تعداد کارمندان هم مرتبط باشد. برای آشنایی بیشتر با این سمت سازمانی با گزارش زیر همراه باشید.
پیشبینی تولید و عملیات
وظایف مدیر تولید، اداره سیستم تولید محصولات یک شرکت است؛ کارکردی که عهدهدار تبدیل ورودیها به خروجیها یعنی خدمات و کالاهاست. در حقیقت در نظام تولید، ورودیها شامل مواد اولیه، نیروی انسانی، ماشینآلات، ساختمان، فناوری و پول و خروجیها شامل کالا و خدمات (محصولات) است. شما بهعنوان یک مدیر تولید، میبایست تقاضای کالا و خدمات و منابع لازم برای تولید آنها را پیشبینی و برآورد کنید. پیشبینی در مدیریت تولید بسیار ضروری است، چرا که بقای بلندمدت، رشد و سودآوری همراه با کارایی و اثربخشی کوتاهمدت وابسته به پیشبینیهای دقیق شماست.
پیشبینیهای بلندمدت معمولا دارای گستره زمانی یک سال یا بیشتر است. گستره زمانی پیشبینیهای میانمدت، چندین ماه و کوتاهمدت، چندین هفته است. گروه مشاوره مدیران، روش دلفی، بررسی نظرات کارکنان فروش، بررسی نظرات مشتریان قبلی، قیاس تاریخی و بررسی بازار، مثالهایی از روشهای کیفی پیشبینی است. از مدلهای کمی میتوان تجزیه و تحلیل همبستگی و رگرسیون خطی، میانگین متحرک، میانگین متحرک وزنی و هموار نمایی را نام برد.
تامین منابع مورد نیاز از طریق پیشبینیها
مدیریت تولید از طریق به کار بردن روشهای کیفی پیشبینی، میزان فروش برای هر محصول در هر دوره زمانی و مقدار محصولاتی را که خریداران قصد دارند در آینده خریداری کنند پیشبینی و سپس از روی این پیشبینیها منابع مورد نیاز برای تولید را برآورد میکند که اکثر این روشها از طریق بررسی نظرات، پرسشنامههای پستی، مصاحبههای تلفنی و میدانی و. . . انجام میگیرد. با توجه به اینکه پیشبینی جزیی از برنامهریزی تجاری بلندمدت شماست لذا باید تلاشهای سازمان یافته مناسبی را در این امر به کار برید.
وظایف و مسئولیتها
از وظایف مدیرتولید میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: نظارت بر فرآیند تولید و تنظیم یک برنامه زمانی برای تولید، اطمینان از اثربخشی هزینههای تولید، اطمینان از تولید بهموقع و باکیفیت، بهکارگیری مواد، منابع انسانی و ماشینی مورد نیاز، تهیه برنامه زمانی برای شغل خود، تخمین هزینهها و تنظیم استانداردهای کیفیت، نظارت بر فرآیند تولید و تنظیم برنامه مورد نیاز، مسئولیت انتخاب و تعمیر و نگهداری تجهیزات، نظارت بر استانداردهای محصول و اجرای برنامههای کنترل کیفیت، برقراری ارتباط میان بخشهای مختلف نظیر تامینکنندگان، مدیران و...، تعامل با مدیران برای اجرای سیاستها و اهداف سازمانی، اطمینان از دستورالعملهای سلامت و ایمنی منطبق با نظامنامهها، نظارت بر عملکرد و انگیزه بخشی به اعضای تیم تولید، شناسایی نیازهای آموزشی و...
شخصیتهای مناسب مدیریت تولید
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگیهای شخصیتی، ارزشها، علایق، مهارتها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و... برای هر فرد باید در نظر گرفته شود. یکی از مهمترین این عوامل، ویژگیهای شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگیهای منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که بهنوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
بهطورکلی همیشه افراد موفقی از تیپهای شخصیتی مختلف در تمام مشاغل حضور دارند و نمیتوان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپهای شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق میشوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپهای شخصیتیخاصی که برای این شغل معرفی میشوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشتهاند.
نقش مدیر تولید در سازمانهای بزرگ و کوچک
مدیر تولید در مرحله پیش از تولید یعنی مرحله کنترل و نظارت دخیل است. او باید مطابق با استراتژیهای سازمان بر فرآیند تولید نظارت کند. بخش اعظمی از شغل مدیر تولید شامل ارتباط با افراد، خصوصا اعضای تیمی است که با آنها کار میکند. همچنین آنها درگیر طراحی محصول و وظیفه خرید نیز هستند. در یک شرکت کوچک، ممکن است مدیر تولید بسیاری از تصمیمات را خودش بگیرد، اما در سازمانهای بزرگتر، برنامهریز، نظارتکنندگان و مهندسین تولید و ناظر بر تولید نیز به مدیر تولید کمک میکنند. در شرکتهای پیشرفته، نقش مدیر تولید به وظایفی نظیر بازاریابی و فروش و مالی نزدیکتر است.
دانش و مهارتهای مورد نیاز
اغلب مدیران تولید دارای مدرک لیسانس در رشته مدیریت صنعتی یا مهندسی صنایع هستند. البته در بسیاری از صنایع برای این پست افرادی با مدرک مرتبط با آن حوزه را انتخاب میکنند. یعنی در شرکت تولید مواد شیمیایی، مهندس شیمی مدیر تولید و در شرکت تولید محصولات کشاورزی، یک فرد با مدرک مهندس کشاورزی عهدهدار مسئولیت مدیر تولید کارخانه میشود. گاهی کارگران تولید با سابقه زیاد، با گذراندن دورههای مدیریتی یک مدیر تولید میشوند.
مهارت خوب در مدیریت پروژه، بهعنوان یکی از مهمترین مهارتها برای مدیر تولید شناخته میشود. از دیگر دانش و مهارتهای مورد نیاز برای مدیر تولید میتوان به این موارد اشاره کرد: توانایی برقراری ارتباط با همه افراد در تمام سطوح و توان خوب در ارائه و توضیح مطالب؛ چرا که مدیر تولید گاهی ممکن است مطالبی را برای زیردستان و گاهی نیز برای مدیران ارشد شرکت توضیح دهد.
مهارت در ریاضیات و فناوری اطلاعات؛ زیرا بسیاری از فعالیتهای مدیر تولید از نوع محاسباتی و برنامهریزی است و برای انجام بهتر آن نیاز است به ریاضیات و فناوری اطلاعات و کامپیوتر تسلط کافی داشته باشد.
مهارت حل مسئله؛ به منظور حل مشکلات و مسائل بهوجود آمده در خط تولید .
آشنایی با فرآیند تولید؛ البته فرآیندهای تولید در هر صنعت و شرکت متفاوت است.
آگاهی از استانداردهای کیفیت تولید؛ مخصوصا برای تولید محصولاتی که در بازار رقابتی به فروش میرسد یا اینکه به خارج از کشور صادر میشود.
توانایی تصمیمگیری در شرایط بحرانی، مدیریت زمان؛ زیرا در بسیاری از کارخانجات تولید، عامل زمان یکی از مهمترین عوامل موثر بر تولید است و عدم مدیریت مناسب آن ممکن است خط تولید را با مشکل و توقف همراه کند.
داشتن انعطافپذیری در کار؛به منظور برقراری ارتباط موثر با کارگران و امکان مدیریت افراد مختلف در کارخانه با شرایط روحی و فرهنگهای متفاوت، آشنایی با مسائل ایمنی و بهداشتی.