قاچاق؛ آفت تولیدات ایرانی

حدود 20 سالی می‌شود که رایانه‌های خانگی توانسته‌اند رفته‌رفته جای خود را در خانه‌های ایرانی‌ها هم باز کنند و حالا به یکی از دستگاه‌های نسبتا ضروری هر خانه تبدیل شده‌اند. طی این مدت شرکت‌ها و تولیدکنندگان زیادی در کشور به وجود آمدند که در برطرف‌کردن بخشی از نیازهای مرتبط با صنعت ICT بر آمدند. گرچه فعالان این بخش نتوانستند در ساخت و تولید تجهیزات اصلی رایانه‌ها مثل تراشه‌ها و حافظه‌های کامپیوتری وارد شوند؛ اما به گفته کارشناسان، تولیدکنندگان ایرانی طی چند سال گذشته به خوبی توانسته‌اند از پس نیاز‌های کشور دربخش لوازم جانبی رایانه‌ای برآیند و حتی محصولات خود را به بازارهای جهانی نیز عرضه کنند. 

این درحالی است که به گفته فعالان بازار محصولات جانبی رایانه‌ها و تلفن‌های همراه در حال حاضر از پردرآمدترین بخش‌های بازار هستند و چینی‌ها سهم زیادی از آن را در اختیار دارند. مصطفی زارع، یکــی از تولیدکنندگان تجهیزات جانبی رایانه درباره میزان استقبال از محصولات ساخت ایران به «فرصت امروز» گفت: با توجه به کیفیت خوب تولیدات داخلی و قیمت نسبتا پایین آنها توانسته‌اند سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص دهند اما همچنان تولیدات چینی باتوجه به تنوع بالای آنها فراگیر بودن در بازار در صدر فروش هستند.
وی افزود: البته وجود محصولات چینی در همه جهان تهدیدی برای تولید محسوب می‌شوند که مسئولان کشور‌های صنعتی با فرهنگ‌سازی و افزایش تعرفه‌های گمرکی با کالاهای چینی در تقابل هستند. زارع با اشاره به اینکه تحریم‌ها توانسته‌اند راه پیشرفت کشور در تولید اقلام رایانه‌ای را ناهموار کنند، اظهار کرد: تحریم‌ها در بخشی توانستند قیمت‌های خروجی کارخانه‌ها را بالا ببرند اما همین تحریم‌ها از سوی دیگر دلیلی بر تولید بیشتر تجهیزات جانبی است.

وی افزود: پس از افزایش تحریم‌ها تنوع در بازار کاهش پیدا کرد که این روند زمینه‌ساز حضور بیشتر و پررنگ‌تر تولیدکنندگان ایرانی بود. این تولیدکننده دستگاه‌های دیجیتال با اشاره به اینکه اخیرا تولیدکنندگان ایرانی به صنعت تولید لپ‌تاپ و تبلت نیز روی آورده‌اند اظهار کرد: محصولات ایرانی در حال حاضر بیشتر در بخش‌های کیبورد، ماوس، اسپیکر و حتی مانیتور فعالیت بیشتری داشته‌اند و این کالا‌ها بیش از سایر محصولات توانسته‌اند جای خود را در بازار پیدا کنند. وی درباره کیفیت محصولات ایرانی گفت: خوشبختانه بیشتر محصولاتی که با برچسب «ساخت ایران» وارد بازار می‌شوند از کیفیت مناسبی برخوردارند و قابل رقابت با برند‌های مطرح خارجی هستند.

زارع درباره حمایت‌های دولتی از تولیدکنندگان گفت: مسئولان در سال‌های اخیر حمایت‌های خوبی از این بخش کرده‌اند و امیدوارم این حمایت‌ها بیشتر شود چون صنعت ‌آی‌تی می‌تواند به رشد اقتصادی و کاهش بیکاری منجر شود. وی افزود: علاوه بر اینها کشور ما نیروی انسانی جوانی دارد که این امر می‌تواند به تولیدات بهتر کمک زیادی کند. زارع درباره بزرگ‌ترین مشکل تولیدکنندگان لوازم‌جانبی رایانه گفت: متاسفانه واردات قاچاق در بازار دیجیتال بسیار زیاد است و این محصولات آفتی شده‌اند برای تولیدات ساخت داخل چون با نازل‌ترین قیمت و بدون پرداخت هزینه‌های گمرکی به‌راحتی راهی بازار می‌شوند و عرصه را برای تولیدات ایرانی تنگ‌تر می‌کنند.

حامد ملازاده، کارشناس فناوری اطلاعات نیز درباره وضعیت تجهیزات جانبی ساخت ایران به «فرصت امروز» گفت: اینکه بگوییم دستگاهی کاملا ایرانی است اشتباه است چون هیچ محصولی دربازار پیدا نمی‌شود که تمام تجهیزات آن از داخل کشور تامین شده باشد اما دستگاه‌هایی که مونتاژ یا بخش اعظم آن در داخل کشور تولید می‌شوند نسبت به اجناس بی‌کیفیت چینی بسیار مرغوب هستند. وی افزود: متاسفانه شرکت‌های زیادی با نام و برند ایرانی در بازار فعالیت ندارند و شاید بتوان گفت تعداد آنها از تعداد انگشتان دو دست کمتر است.

ملازاده با اشاره به اینکه مونتاژ عامل پیشرفت کشور است، گفت: ما سال‌های زیادی است که دستگاه‌های مختلف دیجیتالی را مونتاژ می‌کنیم که باعث شده تجربیات زیادی در این بخش کسب کنیم اما اگر بخواهیم به این روال ادامه دهیم هیچ پیشرفتی در سال‌های آینده نخواهیم داشت. این کارشناس افزود: یکی از مشکلاتی که در صنعت ICT کشور وجود دارد بحث انحصارطلبی است، به‌گونه‌ای که در ساخت بعضی اقلام فقط یک شرکت فعالیت می‌کند که این روند باعث می‌شود تا رقابت در بازار وجود نداشته باشد و مشتریان جذب نمونه‌های خارجی شوند. وی در پایان اظهار کرد: امیدوارم در آینده نزدیک برندهای ایرانی زیادی ثبت شوند و بازار را در تصاحب اجناس کشور خودمان ببینیم که البته این امر با تلاش تولیدکنندگان و تدبیر و حمایت‌های مسئولان حاصل می‌شود.