وزارت نیرو در تلاش است با برقراری مشوق هایی مثل خرید تضمینی برق باقیمت های جذاب، بخش خصوصی را متمایل به سرمایه گذاری در نیروگاه سازی و سدسازی کند. دیروز معاون وزیر نیرو از ممنوعیت استفاده از اعتبارات دولتی در سدسازی و نیروگاه سازی خبر داد اما سوال بزرگ این است که آیا تنها تعیین قیمت جذاب برای خرید تضمینی برق می تواند انگیزه ای قوی برای ورود بخش خصوصی به این زمینه باشد؟
پیش از این اجراشدن قرارداد BOT منجر به حضور بخش خصوصی و سرمایه گذاری در نیروگاه سازی شده بود. بخش خصوصی در این زمینه با وزارت نیرو در قالب این قراردادها همکاری کرده و نیروگاه ساخته است اما در اغلب سرمایه گذاری ها وزارت نیرو در پرداخت پول برق نیروگاه ها به موقع عمل نکرده است.
همین مسئله دیرکرد در پرداخت ها باعث شده سرمایه گذاران در بخش خصوصی نسبت به سرمایه گذاری و همکاری با این وزارتخانه مردد باشند. مسئله امنیت سرمایه گذاری طی سال های گذشته در بیشتر قراردادهای بخش خصوصی و وزارت نیرو مورد خدشه قرارگرفته، درنتیجه نمی توان گفت که صرفا با جذاب کردن قیمت خرید تضمینی برق، سرمایه گذاری ها در این زمینه افزایش پیدا می کند و سرمایه گذاران متمایل به حضور در عرصه نیروگاه سازی می شوند.
نکته مهم در جذب سرمایه گذار تضمین های قوی در کار است. اگر تضمین های دولتی که به سرمایه گذاران خارجی داده می شود، برای سرمایه گذاران داخلی هم برقرار شود، این احتمال که سرمایه گذاران داخلی تمایل بیشتری به حضور در عرصه نیروگاه سازی پیدا کنند تقویت می شود.
غیرازاین، نیاز داریم درزمینه خریدوفروش برق به مدلی برسیم که سرمایه گذاران در این حوزه حتی تا مرحله فروش با خریداران برق مواجه شوند و در قیمت گذاری کالایی که تولید می کنند، نقش داشته باشند. در این مدل در عمل باید واسطه گری وزارت نیرو کاهش پیدا کند و سرمایه گذاران با مردمی طرف باشند که برق را می خرند.
توان بخش خصوصی و خصولتی ها در رابطه با نیروگاه سازی در ایران قابل توجه است. 55 درصد از نیروگاه ها در کشور ما دست دولت نیست و غیردولتی ها یعنی خصولتی ها و خصوصی ها در این زمینه فعالیت می کنند و البته تنها 10 تا 15درصد از 55 درصد توسط بخش خصوصی واقعی مدیریت می شود.
ازنظر فنی توان و علاقه مندی حضور بیشتر در عرصه نیروگاه سازی در بخش خصوصی وجود دارد. این بخش حتی می تواند تامین کننده های مالی را از خارج تشویق به سرمایه گذاری در این زمینه کند، اما مسئله مهم امنیت سرمایه گذاری و عدم تاخیر در پرداخت هاست. وزارت نیرو بیش از 10 هزار میلیارد تومان به نیروگاه ها بدهکار است.
سرمایه گذار خارجی با دیدن این میزان بدهکاری باوجود توان فنی و اقتصادی تمایلی به حمایت مالی از پروژه های نیروگاه سازی ندارد. وزارت نیرو باید هرچه زودتر نسبت به تسویه این بدهی اقدام کند تا ازنظر روانی جو مناسبی برای سرمایه گذاری فراهم شود. باید کاری کرد تا سرمایه گذاری در این زمینه جذاب به نظر برسد و این جذابیت صرفا باقیمت مناسب خرید تضمینی برق حاصل نمی شود.
دبیر فدراسیون صادرات انرژی