قاسمعلی جباری،رئیس کمیسیون توسعه روابط بین الملل اتاق بازرگانی اصفهان است. او درخصوص شرایط ایران برای حضور در بازارهای سرمایه گذاری خارجی و استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های سرمایه گذاری درخارج از کشور مانند ترکمنستان، تاجیکستان ، ازبکستان یا قرقیزستان بر این باور است، در صورتی ایران می تواند نسبت به این قبیل سرمایه گذاری اقدام کند که از بازگشت سرمایه خودش مطمئن باشد.
او به اهمیت حمایت سازمان های بین المللی نظیر سازمان حسابرسی بین المللی و پشتوانه های قوی چون بانک و بیمه، چه داخلی و چه خارجی در این خصوص اشاره می کند و می افزاید: در صورتی یک بازرگان یا فعال اقتصادی باید نسبت به خروج سرمایه خود از ایران و سرمایه گذاری در کشوری دیگر اقدام کند که از میزان سود و ضرر این قبیل سرمایه گذاری های بلند مدت نظیر هزینه های آب، برق، حمل و نقل، اجاره زمین، نیروی انسانی در کشور هدف و بازگشت سود سرمایه اصلی خود مطمئن باشد.
نظر شما درخصوص سرمایه گذاری ایرانیان در خارج از کشور چیست. از نظر شما اجاره زمین یا هر نوع فعالیت اقتصادی در این کشورها چقدر برای ایرانیان و سرمایه گذاران ایرانی سودآور است؟
زمانی اصفهانی ها اراضی جیرفت و کرمان را اجاره می کردند واکنون سرمایه گذاران دنبال اجاره زمین در کشورهایی نظیر قرقیزستان،ترکمنستان یا سایرکشورهای عضو سی آی اس هستند. باید دید این قبیل سرمایه گذاری ها چقدر بازگشت سود و ارزش افزوده برای سرمایه گذار درپی دارد.
اکنون نیز باید توجه داشت که در ترکمنستان سرمایه گذار از امکان بیمه ای برخوردار نیست یا در قرقیزستان کاشت حبوبات به دلیل حاصلخیزی زمین و قیمت اندک آن نسبت به ایران ارزش خوبی دارد اما در نهایت به دلیل خریدار اندک آن مقرون به صرفه نیست یا اراضی آستاراخان بخشی از کشور روسیه به دلیل جنگ های جهانی و شیمیایی بودن سودی برای سرمایه گذار ندارد، بنابراین برای ادامه این قبیل سرمایه گذاری ها باید تمام جوانب را در نظر گرفت.
به عبارتی باید با مطالعه کامل پیش رفت و ارزیابی مناسبی از بازگشت میزان سرمایه و ارزش افزوده سرمایه نهایی داشت سپس نسبت به سرمایه گذاری در خارج از کشور اقدام کرد. هر چند از نظر من ما باید در داخل کشور ارزش کار خودمان را بالا ببریم و دنبال جذب سرمایه گذار خارجی باشیم تا اینکه در جایی دیگر هزینه کنیم.
توجه به چه مسائل یا نکاتی را به سرمایه گذاران توصیه می کنید؟
یکم، مقرون به صرفه بودن این قبیل سرمایه گذاری ها و دوم با مطالعه پیش رفتن. به عبارتی دیگر در این قبیل سرمایه گذاری ها باید بدانیم به ازای پرداخت چه چیز دیگری قرار است دریافت شود؟ از سوی دیگر باید دید آیا سرمایه گذار ایرانی که خواهان ادامه سرمایه گذاری در خارج از کشور است از پشتوانه های حمایتی لازم و کافی برخوردار است؟
ما نیازمند حمایت بانک و بیمه و پشتوانه های کافی سازمان های بین المللی نظیر سازمان حسابرسی بین المللی تا بیمه محصولات هستیم.باید ببینیم به ازای پرداخت هزینه اجاره زمین، پول آب، پول کارگر یا هزینه های حمل و نقل این سرمایه اولیه با چه میزان ارزش افزوده قرار است روبه رو شود؟ آیا مقرون به صرفه است؟ سپس نسبت به خروج سرمایه اولیه اقدام کنیم. نباید در این قبیل سرمایه گذاری ها با هیجان پیش برویم که سرمایه گذاری هیجانی نتیجه مطلوبی در بر ندارد.
آیا تاکنون نسبت به این گونه سرمایه گذاری ها در خارج اقدام شده است؟
ما قبلا با چین چنین کاری انجام داده ایم اما کشور چین امتیازات خوبی برای سرمایه گذاران ایرانی قائل بود. به عبارتی سود حاصل از سرمایه گذاری در این کشور 50-50 بود.